Crkva Svete Trojice u Plavni
| Crkva Svete Trojice | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Tip | crkva |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Eparhija timočka |
| Osnivanje | 1875. |
| Lokacija | |
| Mesto | Plavna, Negotin |
| Država |  Srbija |
Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u Plavni, naseljenom mestu na teritoriji opštine Negotin, pripada Eparhiji timočkoj Srpske pravoslavne crkve.
Izgradnja[uredi | uredi izvor]
Crkva Svete Trojice u Plavni zidana je u periodu od 1871. do 1875. godine i osveštana je 1876. Projektovao ju je 1867. godine Mihailo Valtrović, jedan od najistaktunijih zagovornika obnove stare srpske arhitekture. Najviše zasluga za njeno podizanje imao je štubički sveštenik Rajko Ilić, a sazidana je prilozima meštana po predlogu ondašnjeg predsednika opštine Radula Jovanovića.[1]
Arhitektura[uredi | uredi izvor]
Crkva Svete Trojice u Plavni po svojoj arhitektonskoj konstrukciji pripada sakralnoj istorističkoj arhitekturi koja se razvijala u Kneževini Srbiji do 1882. godine. Crkva je jednobrodna sa polukružnom konhom apside na istočnoj strani, zvonikom na preslicu i tremovima na zapadnoj i južnoj strani. Dvovodni krovovi pokriveni su crepom. Dvokrilna vrata i lunete oba portala napravljeni su od istog drveta sa kasetiranim poljima. Unutrašnji prostor je podeljen pilastrima i pojasnim lukom na dva traveja. Svodovi crkve su okrečeni svetlo plavom bojom, a ostali zidovi belom. Fasade su okrečene u belo sa svetlo–plavim bordurama.[2]
Ikonostas[uredi | uredi izvor]
Ikonostasna pregrada Crkve Svete Trojice u Plavni, koju je oslikao 1872. godine Aca Radak, arhitektonski pripada neoklasicizmu, sa bogatim pozlaćenim dekorativnim elementima. Ikonostas je po vertikali podeljen polustubovima, dok je po horizontali podeljen u dve zone. Ističe se kordonski venac koji deli te dve zone. U donjoj zoni na dve parapetne ploče prikazane su scene sa starozavetnim temama, severno Jona i kit, a južno Obraćanje Avramu. Sredinu donje zone zauzimaju carske dveri. U ovalnim okvirima naslikani su Bogorodica na desnom, a arhangel Gavrilo na levom krilu. Iznad carskih dveri je po ustaljenom obrascu Tajna večera. Ikona Svetog Nikole je na severnom, a Svetog Jovana Krstitelja na južnom zidu do ikonostasa. Pored carskih dveri u donjoj zoni je Sveti arhangel Mihailo, a južne dveri su sa arhiđakonom Stefanom. Iznad severnih dveri je Sretenje Gospodnje, iznad južnih Usekovanje glave Svetog Jovana Krstitelja, u središnjem delu druge zone Silazak Svetog duha na apostole, a ikonostas se završava velikim krstom sa medaljonima sa strane na kojima su prikazani Bogorodica i Sveti Jovan Bogoslov. Crkva ima arhijerejski i vladarski tron uz južni zid naosa, koji zajedno sa ikonostasom čine jedinstvenu celinu. Na arhijerejskom tronu je ikona Svetog Save, a na vladarskom stojeća predstava prvog srpskog kralja Svetog Stefana Prvovenčanog.[3]
Riznica[uredi | uredi izvor]
Od bogoslužbenih predmeta u crkvi se nalazi darohranilica sa krstom na kome je predstava raspeća i za koju se pretpostavlja da je delo istog slikara.[4]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Makuljević, Nenad (2020). „Vuk Nedeljković, Crkva Svete Trojice u Plavni”. Sakralna topografija Negotinske Krajine. Negotin: Muzej Krajine. str. 174. ISBN 978-86-87691-24-7.
- ^ Makuljević, Nenad (2020). „Vuk Nedeljković, Crkva Svete Trojice u Plavni”. Sakralna topografija Negotinske Krajine. Negotin: Muzej Krajine. str. 174—175. ISBN 978-86-87691-24-7.
- ^ Makuljević, Nenad (2020). „Vuk Nedeljković, Crkva Svete Trojice u Plavni”. Sakralna topografija Negotinske Krajine. Negotin: Muzej Krajine. str. 175—177. ISBN 978-86-87691-24-7.
- ^ Makuljević, Nenad (2020). „Vuk Nedeljković, Crkva Svete Trojice u Plavni”. Sakralna topografija Negotinske Krajine. Negotin: Muzej Krajine. str. 177. ISBN 978-86-87691-24-7.
