Džordž Kjukor

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Džordž Kjukor
Kjukor 1973.
Lični podaci
Puno imeDžordž Djui Kjukor
Datum rođenja(1899-07-07)7. jul 1899.
Mesto rođenjaNjujork, Njujork, SAD
Datum smrti24. januar 1983.(1983-01-24) (83 god.)
Mesto smrtiLos Anđeles, Kalifornija, SAD
Veza do IMDb-a

Džordž Djui Kjukor (engl. George Dewey Cukor; Njujork, Njujork, 7. jul 1899 — Los Anđeles, Kalifornija, 24. januar 1983) je bio američki filmski reditelj, poznat po brojnim komedijama i adaptacijama književnih dela.[1][2] Dobio je Oskar za najboljeg reditelja 1964. za film Moja lepa gospođice.

Njegova karijera je doživela uspeh u RKO-u i kasnije u MGM-u, gde je snimio filmove poput: Po kojoj ceni Holivud? (1932), Račun za razvod (1932), Večera u osam (1933), Male žene (1933), Dejvid Koperfild (1935), Romeo i Džulija (1936) i Dama s kamelijama (1937).

Bio je zamenjen na mestu reditelja filma Prohujalo sa vihorom (1939), ali je snimio Filadelfijska priča (1940), Adamovo rebro (1949), Juče rođena (1950), Zvezda je rođena (1954) i Moja lepa gospođice (1964). Nastavio je da snima i tokom 1980-ih.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je na Donjaj istočnoj strani Menhetna, kao mlađe dete i jedini sin mađarsko-jevrejskog zamenika javnog tužioca, Viktora i Helene Ilonae (devojački Gros) Kjukor. Kao dete, Kjukor se pojavio u nekoliko amaterskih predstava i išao je na časove plesa i sa sedam godina izveo je recital sa Dejvidom Selznikom, koji je kasnije postao njegov mentor i prijatelj. Bio je opčinjen pozorištem, tako da je bežao sa časova da bi odlazio na matinee.[3][4] Kao tinejdžer, radio je kao glumac u operi Metropolitan.[5]

Nakon završetka škole, 1917. godine očekivalo se da nastavi očevim stopama i bavi se pravom. Nevoljno je upisao Siti koledž Njujorka, gde se pridružio studentskim vojnim trupama, oktobra, 1918. godine. Njegovo vojno iskustvo je bilo ograničeno, jer je Nemačka predala rat decembra, dva meseca nakon početka njegove vojne karijere. Ubrzo zatim, Kjukor je napustio školu.[6]

Kjukor je dobio posao pomoćnika inspicijenta u putujućoj produkciji mjuzikla The Better 'Ole.[7] Godine 1920. postao je inspicijent trupe Nikerboker plejers, a naredne godine je počeo da radi kao generalni menadžer za novu letnju trupu, Licejum plejers. Godine 1925. formirao je svoju trupu, C.F. and Z. Production Company sa Volterom Folmerom i Džonom Zvikijem, što mu je dalo mogućnost da režira. Nakon njihove prve sezone, Kjukor je imao svoj rediteljski debi na Brodveju sa predstavom Antonija, mađarskog pisca Melhiora Lengiela, nakon čega je radio u Ročesteru sa trupom koju su činili Luis Kalher, Ilka Čejs, Filis Povah, Frank Morgan, Reginald Oven, Elizabeta Paterson i Daglas Montgomeri, sa kojima je kasnije sarađivao i u Holivudu. Samo u toku jedne sezone sa ovom trupom je radila i Beti Dejvis. Narednih nekoliko decenija Dejvis je pričala da je dobila otkaz, a Kjukor, koji je ozražavao nerazumevanje za pridavanje tolikog značaja incidentu koji je on smatrao minornim, nikada više nije radio sa njom.

Godine 1926, njegova režija adaptacije romana Veliki Getsbi bila je zapažena i hvaljena. Režirao je još šest predstava na Brodveju pre nego što je otišao da radi u Holivudu.

Početak holivudske karijere[uredi | uredi izvor]

Kada je Holivud počeo da regrutuje mlade talente za zvučni film, Kjukor se odmah odazvao na poziv. Decembra 1928, Paramaunt pikčers i on su potpisali ugovor za 600 dolara nedeljno i refundiranje avionske karte. U Holivud je došao februara 1929. godine i radio je probna snimanja, vežbavao dikciju sa glumcima i snimao dijaloge, a kao koreditelj počeo je da radi tek 1930. Njegov rediteljski debi bio je film Ukaljana dama iz 1931. godine, u kome je glumila Talula Bankhed.

Kjukor je brzo stekao reputaciju reditelja koji može da izvuče odličnu glumu iz glumica i postao je poznat kao „ženski reditelj”, što je titula koju je on mrzeo. Uprkos reputaciji, Kjukor je u toku karijere snimio više filmova nagrađenih Oskarom za najboljeg glumca nego bilo koji drugi reditelj: Džejms Stjuart u Filadelfijskoj priči (1940), Ronald Kolman u Dvostrukom životu (1947), i Reks Harison u Mojoj lepoj gospođici (1964). Jedna od Kjukorovih prvih glumica bila je Ketrin Hepbern, koja je debitovala u Računu za razvod, ali je ostavila RKO u nedoumici šta da rade sa njom, zbog njenog izgleda i karaktera. Kjukor je režirao nekoliko filmoca sa njom, kako uspešnih, tako i neuspešnih, i njih dvoje su postali bliski prijatelji i van scene.

Kjukor je bio angažovan da režira Prohujalo sa vihorom, 1936. godine, pre nego što je knjiga objavljena. Naredne dve godine je proveo u pripremama, uključujući i nadgledanje probnih snimanja za glumicu koja bi trebalo da dobije ulogu Skarlet Ohare. Kjukor je želeo Hepbernovu za ulogu, ali je Selznick, koji se plašio njene loše reputacije kao „otrova za bioskopske blagajne”, tražio da uradi probno snimanje, što je ona odbila.

Izeđu obaveza vezanih za Vetar, Kjukor je radio na drugim manjim projektima. Snimio je scene u pećini za film Avanture Toma Sojera (1938) i nakon otpuštanja originalnog reditelja filma Čarobnjak iz Oza (1939) proveo je nedelju dana na setu. Premda nije snimio ništa, napravio je značajne promene u izgledu Doroti i podstakao je Džudi Garland da glumi prirodnije, što je značajono doprinelo konačnom uspehu filma.[8]

Kjukor je proveo mnogo sati radeći na izgovoru sa Vivijen Li i Olivijom de Hevilend. Uprkos glasinama da je Klark Gejbl odbijao da radi sa Kjukorom na snimanju, ništa u Selznikovim memoarima ne sugeriše da je Gejbl imao bilo kakve veze sa oduzimanjem ovog projekta od Kjukora i veći su izgledi da je Selznik bio nezadovoljan sporim tempom i kvalitetom rada.

Otkaz sa snimanja Prohujalo sa vihorom ga je oslobodio da snima Žene (1939), poznat po čisto ženskoj ekipi i Filadelfijsku priču (1940), sa Ketrin Hepbern. Snimio je i film sa jednom od svojih omiljenih glumica, Gretom Garbo, Dvolična žena (1941), što je bila njena poslednja uloga.

Vrhunac karijere[uredi | uredi izvor]

Decembra 1952, Sidni Laft je predložio Kjukoru da snimi mjuzikl Zvezda je rođenasa Laftovom suprugom, Džudi Garland. Kjukor je odbio da snima verziju ovog filma 1937. godine, jer je film bio sličan njegovom Po kojoj ceni Holivud? (1932), ali ova prilika da snima svoj prvi tehnikolor film, prvi mjuzikl, da sarađuje sa scenaristom Mosom Hartom i glumicom Džudi Garland mu je bila primamljiva. Problemi su nastali još pre početka snimanja, kada nije uspevao da pronađe glavnog glumca. Samo snimanje je bilo praćeno stalnim izmenama scenarija, kao i veoma problematičnim radom sa glavnom glumicom, koja je bila zavisna od alkohola i lekova, patila od brojnih pravih i izmišljenih bolesti i čija se telesna težina stalno menjala. Prvo prikazivanje je trajalo 210 minuta i uprkos oduševljenja publike film je skraćen na 182 minuta za premijeru u Njujorku. Kritike koje je dobio bile su najbolje u njegovoj karijeri. Međutim, nakon njegovog odlaska u Indiju producenti Vornera su odlučili da skrate film na 154 minuta, kako bi povećali broj mogućih dnevnih prikazivanja u bioskopima. Kjukor je bio razočaran finalnom verzijom, kojoj su nedostajale neke muzičke i dramske scene. Film nije dobio nijednu nagradu Akademije od 6 nominacija.

U narednih nekoliko godina snimio je par filmova koji su imali različitu prođu kod publike i kritike. Njegov naredni veliki film bio je Moja lepa gospođice. Tokom snimanja narastala je tenzija između Kjukora i kostimografa, Sesila Bitona, ali je Kjukor bio oduševljen glavnom glumicom, Odri Hepbern, premda ostali nisu uživali u njenim zahtevima dive. Premda je nekoliko kritika bilo loše, film je imao veliki uspeh kod publike i doneo mu je Oskar za najboljeg reditelja, Zlatni globus za najboljeg reditelja i Nagradu režiserskog ceha Amerike, za koje je bio ranije nekoliko puta nominovan.

Nakon Moje lepe gospođice, Kjukor je ređe snimao. Snimio je film sa Megi Smit, Putovanja sa mojom tetkom, 1972. i dva televizijska filma sa Ketrin Hepbern, Ljubav kad joj vreme nije (1975) i Kukuruz je zelen (1979). Svoj poslednji film, Bogati i poznati (1981) sa Žaklin Biset i Kendis Bergen, snimio je u svojoj 82. godini.

Privatni život[uredi | uredi izvor]

U Holivudu je bila javna tajna da je Kjukor gej, premda je on bio diskretan po pitanju svoje seksualne orijentacije i nije je nosio kao „značku na reveru”, kako je rekao producent Džozef L. Mankevic. Bio je poznat kao bon vivant, čija je luksuzna kuća bila mesto nedeljnog okupljanja i žurki sa klozetovornim poznatim osobama i zgodnim muškarcima koje su oni dovodili. Bar se jednom desilo u toku njegove „vladavine” u MGM-u da je bio uhapšen, ali su menadžeri studija uspeli da ga oslobode optužnice i da spreče objavljivanje u medijima. Krajem 1950-ih započeo je vezu sa znatno mlađim muškarcem, Džordžom Toversom. Kjukor je finansirao njegove studije, ali se nakon diplomiranja 1967. godine Tovers oženio. Njih dvojica su nastavili da gaje blizak odnos koj je trajao do kraja Kjukorovog života.

Već sredinom 1930-ih Kjukor nije bio samo uspešan reditelj, već i nezvanični „vođa” holivudske gej potkulture. Njegova kuća, koju je 1935. redekorisao Vilijam Hejns, bila je mesto okupljanja homoseksualaca iz filmske industrije. Tu su se nalazili Hejns i njegov partner Džimi Šilds, Alan Lad, pisac Samerset Mom, reditelj Džejms Vinsent, pisac Rovland Li, kostimograf Ori-Keli i Robert Le Meri, kao i glumci Džon Darou, Anderson Loler, Grejdi Saton, Robert Sajter i Tom Daglas. Frank Horn, sekretar Keri Granta je takođe često dolazio.

Kjukorovi prijatelji su bili od izuzetne važnosti za njega i njegova kuća je bila puna njihovih fotografija. Redovni posetioci njegovih soarea bili su Ketrin Hepbern i Spenser Trejsi, Džoun Kraford i Daglas Ferbanks, mlađi, Loren Bakol i Hamfri Bogart, Klodet Kolber, Marlen Ditrih, Lorens Olivije i Vivijen Li, glumac Ričard Kromvel, Stenli Holovej, Džudi Garland, Džin Tirni, Noel Kauard, Koul Porter, reditelj Džejms Vejl, dizajnerka Edit Hed i Norma Širer, posebno nakon smrti njenog prvog muža, Irvinga Talberga. Često su dolazili i književnici kao što su Sinkler Luis, Teodor Drajzer, Oldus Haksli, Ferenc Molnar, i njegov blizak prijatelj, Samerset Mom.

Smrt[uredi | uredi izvor]

Kjukor je umro od infarkta, 24. januara, 1983. godine i sagranjen je u neoznačenom grobu na privatnom groblju, Forist lon merorijal park groblju u Glendejlu.[9]

Izabrana filmografija[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „NLS Other Writings: Say How, C”. National Library Service for the Blind and Physically Handicapped. Pristupljeno 17. 12. 2018. 
  2. ^ „Obituary”. Variety. 26. 1. 1983. 
  3. ^ Kipen, David. "Flawed look at career of blacklisted director", San Francisco Chronicle, August 29, 2001. Accessed September 14, 2009. "The American 20th century went to high school at DeWitt Clinton High in the Bronx. Multicultural before there was a name for it – at least a polite one --Clinton nurtured such diverse and influential figures as Bill Graham, James Baldwin, George Cukor, Neil Simon and Abraham Lincoln Polonsky."
  4. ^ McGilligan 1991, str. 10
  5. ^ Levy, Emanuel (1994). George Cukor: Master of Elegance. New York: William Morrow & Company, Inc. str. 26–27. ISBN 0-688-11246-3. 
  6. ^ McGilligan 1991, str. 19
  7. ^ McGilligan 1991, str. 21
  8. ^ „The Wizard of Oz at Turner Classic Movies”. Tcm.com. Pristupljeno 7. 7. 2010. 
  9. ^ „Findagrave.com”. Findagrave.com. Pristupljeno 7. 7. 2010. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Džordž Kjukor na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Џорџ_Кјукор&oldid=27682168”