Branko Milošević Metalac

branko milošević metalac
Branko Milošević Metalac
Lični podaci
Datum rođenja	(1923-12-31)31. decembar 1923.
Mesto rođenja	Knjaževac, Kraljevina SHS
Datum smrti	6. novembar 1944.(1944-11-06) (20 god.)
Mesto smrti	Miokovci, kod Čačka, Srbija
Profesija	metalski radnik
Delovanje
Član KPJ od	jula 1941.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Služba	NOV i PO Jugoslavije 1941 — 1944.
Heroj
Narodni heroj od	27. novembra 1953.

Branko Milošević Metalac (Knjaževac, 31. decembar 1923 — Miokovci, kod Čačka, 6. novembar 1944), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 31. decembra 1923. godine u Knjaževcu. Poticao je iz zanatlijske porodice, a njegov otac Jeremija je opančar. Zbog lošeg materijalnog stanja, nije mogao da se školuje, pa je posle osnovne škole, završene u Knjaževcu, otišao na učenje bravarskog zanata. Istovremeno sa učenjem znata, pohađao je i večernju zanatsku školu. Tokom učenja zanatske škole, priključio se revolucionarnoj radničkoj omladini.

Godine 1938. je otišao u Kragujevac, gde se zaposlio u Vojno-tehničkom zavodu, ali je zbog svoje pripadnosti revolucionarnom radničkom pokretu bio ubrzo otpušten. Nakon ovoga otišao je u Beograd, gde se zaposlio u Fabrici avionskih motora u Rakovici. Ovde se povezao sa revolucionarnom radničkom omladinom, pa je 1939. godine primljen u članstvo Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ).

Zbog političke aktivnosti, bio je otpušten iz fabrike u Rakovici, pa je nakon toga otišao u Zemun, gde se zaposlio u fabrici aviona „Ikraus”. I odavde je bio otpušten zbog političke aktivnosti, a u međuvremenu je bio i nekoliko puta hapšen. Iz Zemuna je otišao u Zenicu, ali ni tamo nije ostao dugo, pa je otišao u Zagreb, gde ga je aprila 1941. godine zatekao početak Aprilskog rata. Kao dobrovoljac se prijavio u Jugoslovensku vojsku, ali je bio odbijen, jer nije služio vojsku. Ipak, uspeo je da se priključi jednoj vojnoj jedinici s kojom se povlačio kroz Bosnu prema Srbiji. Nakon kapitulacije vojske, izbegao je zarobljavanje i s dve puške se vratio u Knjaževac.

Narodnooslobodilačka borba

Posle povratka u Knjaževac, povezao se sa partijskom organizacijom i dobio zadatak da radi sa radničkom omladinom na njenim pripremama za oružanu borbu. Bio je sekretar jedne skojevske grupe, koja je svakodnevno obilazila okolinu niškog i sokobanjskog druma, kako bi pronašla nešto od odbačenog naoružanja bivše Jugoslovenske vojske. Svoju grupu je nekoliko puta je vodio Skrobničku klisuru, gde je ih je podučavao rukovanjem oružjem. Kao jedan od najangažovanijih aktivista, na predlog sekretara Sreskog komiteta KPJ za Knjaževac Dimitrija Todorovića Kaplara bio je jula 1941. godine primljen u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).

Kada je 9. avgusta 1941. godine formiran Zaglavsko-timočki partizanski odred Branko je postao njegov borac. Sredinom juna 1943. godine, kada je formiran Timočki partizanski bataljon Branko je bio postavljen za komandira voda. Isticao se u svim borbama, a posebno — među bombašima i u jurišima. Naročito se istakao u borbama protiv Nemaca kod sela Štitarac i protiv četnika Koste Pećanca i Nemaca, kod sela Kreneta.

Učestvovao je u velikoj akciji Timočkog bataljona, kada je 9. avgusta 1943. godine upao u Knjaževac i uništio oko 40 vršilica, zapalio zgrade Sreskog načelstva, opštine i pošte i demolirao električnu centralu. Brankov zadatak je bio da upadne u rudarsku ambulantu i još neke ustanove, s ciljem da iz njih uzme sanitetski materijal, odeću i hranu za borce.

Oktobra 1943. godine je postao komandir čete, koja se naročito istakla u borbama protiv četnika Draže Mihailovića iznad sela Ravne i Potkranja. Sa svojim borcima Branko je pošao u ova sela, ne znajući da su tamo četnici. Upavši među razmeštene četnike, iznenađenje je bilo obostrano. Branko je odmah uzeo puškomitraljez i počeo da puca. Ubivši nekoliko četnika, ostali su se razbežali, što je omogućilo Prvom bataljonu tada novoosnovanog Zaječarskog partizanskog odreda „Milenko Brković Crni” da zauzme dobar položaj i odbije napad Knjaževačkog četničkog korpusa.

Brankova četa je uspešno učestvovala i u demoliranju rudnika „Dobra sreća” u selu Vina, kod Knjaževca, krajem oktobra 1943. godine. Krajem novembra iste godine u sukobu sa četnicima u selu Skrobnica, bio je ranjen u desnu ruku, pa je izvesno vreme proveo na lečenju. Početkom 1944. godine, Zaječarski partizanski odred se prebacio na teren Toplice i Jablanice. Ovde je Branko s grupom više partizanskih rukovodilaca, marta 1944. godine u selu Ivanje, kod Bojnika završio kurs za komandante.

Pre kursa, Branko je bio komandir Druge čete u Prvom bataljonu Zaječarskog partizanskog odreda, a nakon njegovog završetka bio je postavljen za komandanta Četvrtog, a ubrzo potom Prvog bataljona Devete srpske udarne birgade, koja je bila formirana 11. marta 1944. godine u Jablanici.

Prilikom borbi za oslobođenje Knjaževca, 4. septembra 1944. godine, Branko je bio među prvim borcima koji su ušli u grad. Nakon oslobođenja Timočke krajine, Deveta srpska brigada je u sastavu 23. srpske divizije produžila ka Beogradu. U toku Beogradske operacije, brigada je vodila četrdesetodnevne borbe sa nemačkom borbenom grupom „Štetner”, koja je bila pod komandom Valtera Štetnera. Ove borbe okončane su pred Beogradom 19. oktobra 1944. godine, uništenjem ove borbene grupe. Nakon ovoga, brigada je krenula prema Čačku, gde je Brankov bataljon držao položaje kod sela Miokovci. Prilikom napada nemačke artiljerije, koja povremeno pucala na partizanske položaje, jedan šrapnel je Branka pogodio u slepoočnicu i on je ostao na mestu mrtav, 6. novembra 1944. godine.

Ukazom predsednika FNR Jugoslavije Josipa Broza Tita, 27. novembra 1953. godine, proglašen je za narodnog heroja Jugoslavije.

U Knjaževcu su mu podignute dve spomen-biste — u parku, rad vajara S. Danilovića i u zgradi Omladinskog doma, rad vajara Živorada Maksimovića, koja je podignuta 1970. godine. Takođe, na njegovoj rodnoj kući u Karađorđevoj ulici je postavljena spomen-ploča. Njegovo ime nosila je Mašinska škola „Branko Milošević Metalac” u Čačku, ali joj je 2003. godine promenjen naziv u Mašinsko-saobraćajna škola.

Literatura

• Popović, Razumenka Zuma (1981). Spomenici Narodnooslobodilačke borbe i revolucije SR Srbije 1941—1945. Beograd: NIRO Eksport Pres. 
• Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982.