Minhenski psaltir
Minhenski psaltir (još i Srpski psaltir, Minhenski bukvar, Minhenski abecedar) (nem. Serbischer Psalter, lat. Codex Monacensis Slavicus 4) je nastao krajem 14. veka[traži se izvor] i prema mišljenju akademika Vojislava J. Đurića, to je najraskošnija srpska knjiga iz srednjeg veka.[traži se izvor] Rađen je ili za kneza Lazara (1371—1389) ili za njegovog sina Stefana (1389—1427) i ima preko dvesta stranica, dimenzija 28 x 19.5 cm, od čega se na njih 148 nalaze ilustrovane minijature. Pisan je srpskom redakcijom crkvenoslovenskog jezika, starom uncijalnom ćirilicom, a danas je deo kolekcije Bavarske državne biblioteke, iz Minhena.
Ovo delo važno je za slovensku paleografiju jer sadrži najstariji spisak ćirilice i glagoljice. U ćirilici je nabrojano slovo „đerv” što je odlika srpske redakcije staroslovenskog jezika.
Nije poznato kada je tačno nastao, ali je najverovatnije bio deo biblioteke Stefana Lazarevića. Kasnije je pripadao biblioteci Đurđa Brankovića (1427—1456) i smatra se da ga je neko od njegovih potomaka odneo u fruškogorski manastir Privina Glava[traži se izvor].Patrijarh srpski Pajsije I (1614—1647) ga je pronašao u manastirskoj riznici i pozajmio ga, da bi psaltir ukoričio i prepisao 1629. godine. Ovaj prepis je kasnije završio u Narodnoj biblioteci Srbije i uništen je tokom nacističkog bombardovanja Beograda 06.04. 1941. godine. Original psaltira je tokom Velikog bečkog rata, jedan bavarski oficir 1688. godine uzeo iz manastira i poneo sa sobom, da bi ga 1689. godine poklonio manastiru Gotescel, u Bavarskoj šumi. Knjiga 1782. godine prelazi u manastir svetog Emerama u Regenzburgu, a od 1810. godine se nalazi bavarskoj kraljevskoj biblioteci. Psaltir je prvi objavio Vatroslav Jagić, 1906. godine.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Trifunović, Đorđe (1990). Azbučnik srpskih srednjovekovnih književnih pojmova (2. izd.). Beograd: Nolit.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- „Facsimiles of Illuminated Manuscripts in Special Collections The Serbian Psalter”. Arhivirano iz originala 23. 06. 2010. g. Pristupljeno 24. 05. 2010. (jezik: engleski)
- Episkop Sergije u poseti Bavarskoj državnoj biblioteci (SPC, 22. januar 2016) Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. januar 2016)
- Digitalna verzija (2016).[mrtva veza]
