Musa Ćazim Ćatić
Musa Ćazim Ćatić | |
|---|---|
 | |
| Datum rođenja | 4. mart 1878. |
| Mesto rođenja | Odžak, Osmansko carstvo |
| Datum smrti | 6. april 1915. (37 god.) |
| Mesto smrti | Tešanj, Austrougarska |
Musa Ćazim Ćatić (Odžak, 4. mart 1878 — Tešanj, 6. april 1915) bio je srpski[1] i hrvatski[2] pjesnik i prevodilac muslimanskog porijekla.
Biografija
U rodnom mjestu pohađao je mekteb i osnovnu školu. Poslije očeve smrti majka mu se preudala u Tešanj, gdje Ćazim uči brijački zanat kod očuha i pohađa tešanjsku medresu. Bio je darovit učenik i već u medresi dobro naučio arapski, turski i persijski jezik. Kad je trebalo da bude regrutovan (1898), bježi u Tursku. Tu, u liceju Sultanija, upoznaje Osmana Đikića i Avda Karabegovića, ali ga materijalne neprilike gone da se vrati u Tešanj. Uzet je u vojsku i tri godine služio u Tuzli i Budimpešti.[traži se izvor]
Godine 1902, na nagovor muftije Mesuda Smailbegovića, ponovno otišao u Carigrad i neko vrijeme slušao predavanja u Mektebi Numunci Terreke, ali - nezadovoljan načinom obuke polaže diferencijalni ispit iz opšteobrazovnih predmeta i završio četvrti razred gimnazije. Uz pomoć Adem-age Mešića pohađao je u Sarajevu šerijatsku sudačku školu, ali ga pri kraju školovanja izbacuju iz škole, završni peti razred polagao je privatno, a diplomski ispit tek po posebnoj dozvoli Zemaljske vlade, uz pismenu obavezu da se neće koristiti diplomom koju mu daju.[traži se izvor]
Godinu 1909. i 1910. proveo je u Zagrebu kao student prava. Ni jedan ispit nije položio. Tu se kretao u Matoševom pjesničkom krugu i pekao zanat: književni i boemski. Ipak, prilike su ga natjerale da se vrati u Tešanj gdje se zaposlio u banci, odakle je brzo otpušten zbog neurednog života. Ni u Bijeljini, gdje je obavljao pisarske poslove u gruntovnici nije dugo ostao; ponovno je otišao u Zagreb na studije i ponovo su ga prilike otjerale u Tešanj. To je bila 1912, radi u tešanjskoj banci, pomišlja na samoubistvo i stvara svoje najbolje pjesme. Muhamed Bekir Kalajdžić ga je 1912. odveo u Mostar, povjerio mu uredništvo Bisera i tjera ga na prevođenja za Muslimansku biblioteku. Tokom godinu i po dana preveo je i napisao 12 knjiga, ali dolazi rat, mobilizacija, služba u Tuzli i Erkenu u Mađarskoj, pijančenje, tuberkuloza, otpuštanje iz vojske i smrt u ratno proljeće 1915. (Prema Abdurahmanu Nametku. 1968). Bosanska vila je objavljivala njegove pjesme.[3]
Gimnazija u Tešnju nosi naziv „Musa Ćazim Ćatić.“
Na njegovom mezaru (grobu) u Tešnju stoji isklesano:
| „ | Ovdje leži pjesnik odličnoga dara,
koji nije tražio časti ni šićara, već boemski živio i čuvenstveno pjevo, dok ga smrt ne doprati do ovog mezara. |
” |
Dela
- Pjesme od godine 1900.-1908. (1914)
- Izvorna poezija i Izvorna i prevedena proza (1962, kao Sabrana dijela)
Reference
- ^ Istorijski leksikon, Vladimir Ćorović, Srpska književna zadruga, Beograd (2006), pp. 111
- ^ „Ćatić, Musa Ćazim | Proleksis enciklopedija”. proleksis.lzmk.hr. Pristupljeno 2021-11-16.
- ^ Bosanska vila. Sarajevo. 1899.[mrtva veza]
Spoljašnje veze
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
