Портал:Južni Sudan/Izabrani članak
Izabrani članci [uredi izvor]
Januar[uredi izvor]
Južni Sudan je afrička država koja je nastala otcepljenjem od Sudana, nakon referenduma 2011. godine, a zvanično proglašenjem nezavisnosti 9. jula 2011. godine. Prethodno je funkcionisala kao autonomna oblast od 1972. do 1983. i potom u periodu od 2005. do 2011. godine.
Oko 1500. godine teritorija današnjeg Južnog Sudana bila je pod kontrolom govornika centralnosudanskih jezika, među kojima su se brojnošću isticali Dinke, Šiluk i Luo. Oni su došli iz močvarnih predela Suda, a na osnovu arheoloških istraživanja utvrđeno je da su ovi prostori bili naseljeni stočarima još oko 3000. godine pne. dalje...
Februar[uredi izvor]
U Južnom Sudanu govori se preko dve stotine različitih jezika. Prema Ustavu države zvanični jezik je engleski, a osim njega priznato je još oko 200 regionalnih, među kojima su sa najvećim brojem govornika dinka, nuerski, zande, arapski i dr.
Prema članu 6. stav 2. Ustava Južnog Sudana, zvanični jezik je engleski. Njegova upotreba proizišla je iz kolonijalne prošlosti Sudana u kojoj je Velika Britanija držala ove prostore pod svojim protektoratom. dalje...
Mart[uredi izvor]
Malakal (arapski: ملكال) je grad u južnom Sudanu, upravno sedište vilajeta Gornji Nil (A'ali an-Nil).
Malakal leži na istočnoj obali Belog Nila, nešto severnije od ušća reke Sobat u Beli Nil, oko 700 km južno od Kartuma. Malakal je bio sedište garnizona središnje vlade iz Kartuma za vreme Sudanskih građanskih ratova, između Severa i Juga, koji su trajali od osnivanja Sudana, pa sve do 2005. Poslednja veća bitka kod Malakala bila je u novembru 2006., danas je Malakal miran grad, deo autonomnog Južnog Sudana. dalje...
April[uredi izvor]
Beli Nil (arap. النيل الأبيض — an nīl al 'abyaḍ) je reka u ekvatorijalnoj Africi, jedan od glavnih sastavnica reke Nil, zajedno sa Plavim Nilom. Nastaje u Burundiju i protiče kroz Tanzaniju, Ugandu, Južni Sudan i Sudan na dužina od oko 3,700 kilometara. Prima veliki broj pritoka od kojih su najznačajnije Kagera, Bahr el Gazal i Sobat. Za izvorišni krak Belog Nila uzima se reka Luvironza koja nastaje u Burundiju na 2.700 metara nadmorske visine blizu mesta Bururi.
dalje...
Maj[uredi izvor]
Jej je grad u vilajetu Centralna Ekvatorija u Južnom Sudanu. Nalazi se 30-ak kilometara od granice sa DR Kongom i 80-ak od granice sa Ugandom. Prema podacima iz 2011. godine u gradu živi 185.000 stanovnika najviše zahvaljujući velikom broju izbeglica i imigranata u poslednjih 30 godina. Smešten je na istoimenoj reci.
Jej se nalazi u istoimenom okrugu, a udaljen je približno 170 kilometara jugoistočno od glavnog grada Džube. U gradu se nalazi Univerzitet poljoprivrede i mehanike, kao i aerodrom. Pre 1980-ih grad je bio poznat kao „Mali London“, jer je imao razvijenu trgovinu, turizam, veliki broj hotela i ugostiteljskih objekata. dalje...
Jun[uredi izvor]
Fudbalska reprezentacija Južnog Sudana predstavlja državu u fudbalu i pod upravom je Fudbalskog saveza Južnog Sudana. Selektor reprezentacije je Zoran Đorđević, a domaće utakmice se igraju na stadionu u glavnom gradu Džubi. Reprezentacije je svoju prvu nezvaničnu međunarodnu utakmicu odigrala 10. jula 2011. godine na svom stadionu protiv kenijskog kluba FK Tusker, a rezultat je bio 3:1 za goste.
Prvu zvaničnu utakmicu selekcija Južnog Sudana je odigrala na domaćem terenu 10. jula 2012. godine, protiv reprezentacije Ugande. Meč je završen rezultatom 2-2, a svoj prvi istorijski gol postigao je igrač Džejms Džozef.
Jul[uredi izvor]
Džuba (arap. جوبا Dschūbā) je glavni grad Južnog Sudana, i administrativno sedište vilajeta Centralna Ekvatorija. Po podacima iz 2007. u gradu živi 172.730 stanovnika, iako procene bazirane na avionskim snimcima ovaj broj stavljaju na 250.000. Džuba je jedan od gradova sa najbržim rastom stanovništva u svetu, što je posledica razvoja industrije eksploatacije nafte. Kina prednjači među stranim investitorima.
Grad je udaljen 1200 kilometara od Kartuma i leži na zapadnoj obali Belog Nila. U ovom području živi pleme Bari. Mala grupa grčkih trgovaca je ovde 1922. osnovala prvo naselje. Džuba je bila centar južnih pobunjenika u Sudanskom građanskom ratu koji je trajao od 1955. do 1972. Zbog dugotrajnog rata mreža puteva u ovom području ni do danas nije sasvim razminirana i popravljena. dalje...
Avgust[uredi izvor]
Južni Sudan je afrička država koja je nastala otcepljenjem od Sudana, nakon referenduma 2011. godine, a zvanično proglašenje nezavisnosti bilo je 9. jula 2011. godine. Prethodno je funkcionisala kao autonomna oblast od 1972. do 1983. i potom u periodu od 2005. do 2011. godine. Južni Sudan zahvata površinu od 619.745 km², na kojoj živi oko devet miliona stanovnika. Čine ga tri istorijske i geografske regije — Bahr el Gazal, Gornji Nil) i Ekvatorija.
Južni Sudan se nalazi u Istočnoj Africi između država Sudan na severu, Etiopija na istoku, Kenija, Uganda, DR Kongo na jugu i Centralnoafrička Republika na zapadu. Smešten je na prelazu između regije Sudan u ekvatorsku Afriku. U fizičko-geografskom smislu Južni Sudan je centralnoafrička, ekvatorijalna zemlja u dolini Belog Nila. Prostire se između 10° i 4° sgš i 25° i 35° igd. dalje...
Septembar[uredi izvor]
Južni Sudan je država istočne Afrike u kojoj živi približno 7 do 9 miliona stanovnika, na prostoru od oko 620.000 km². Stanovništvo ove zemlje je etnički veoma raznoliko i sastoji se iz preko 200 naroda. Shodno tome veliki je i broj jezika koji se koristi na ovom prostoru.
Najgušće su naseljeni južni delovi zemlje, a najveći gradovi su Džuba, Malakal, Vav, Jambjo i dr. Zvaničan jezik je engleski, a u upotrebi su još dinka, nuerski, bari jezik, južnosudanski arapski pidžin i mnogi drugi.
U pogledu religijske pripadnosti, narodi Južnog Sudana ispovedaju najviše hrišćanstvo, ali značajan udeo čine i tradicionalna afrička verovanja (animizam, spiritualizam).
Oktobar[uredi izvor]
Sloboda veroispovesti u Južnom Sudanu je zagarantovana Ustavom. Stanovništvo ispoveda tri različite religije — hrišćanstvo, animizam i islam. Pre proglašenja nezavisnosti Južni Sudan je vodio dugi građanski rat sa severnim Sudanom, koji je jednim delom bio posledica verskih razlika.
Najzastupljenija konfesija u Južnom Sudanu je hrišćanstvo, koje ispoveda oko 60% stanovništva, sledi animizam sa približno 33% i islam oko 6 procenata.
Novembar[uredi izvor]
Privreda Južnog Sudana zasnovana je na principu slobodnog tržišta. To je jedna od najbrže rastućih ekonomija na svetu, trenutno. Tačnije, nalazi se na 17. mestu po rastu uprkos aktuelno nestabilnom ekonomskom trendu. Glavni aduti Južnog Sudana su nafta, gas, agrumi i drvna građa. Zvanična valuta u zemlji je jedna južnosudanska funta. Uprkos ovim pokazateljima, stanovništvo Južnog Sudana je većinom izuzetno siromašno, što je direktna posledica dugog građanskog rata.
Decembar[uredi izvor]
Saobraćaj u Južnom Sudanu veoma je slabo razvijen što je direktna posledica dugog građanskog rata, koji je vođen na tim prostorima. Infrastruktura je zaostala, većim delom uništena i oštećena. Od 2005. godine Vlada tadašnjeg Autonomnog regiona Južni Sudan, radi na brojnim projektima obnove i razvoja saobraćajnih veza u državi, među kojima je izgradnja puteva, osavremenjavanje aerodroma i izgradnja železnice. Dodatna otežavajuća okolnost su specifični klimatski uslovi ovog podneblja. Najveći deo zemlje leži u subekvatorijalnom pojasu koji se odlikuje smenom kišnim i sušnih perioda. U razdoblju maj-oktobar dobar deo puteva u Južnom sudanu je poplavljen, nedostupan i neupotrebljiv.