Crkva brvnara u Dubu
| Crkva brvnara u Dubu | |
|---|---|
 Crkva brvnara u Dubu | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Dub |
| Opština | Bajina Bašta |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1792. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture od izuzetnog značaja |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| www | |
Crkva brvnara u Dubu se nalazi u selu Dub, kod Bajine Bašte. Dupska crkva brvnara spada među naše najveće i najlepše crkve ove vrste. Predstavlja spomenik kulture od izuzetnog značaja.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Crkva brvnara izgrađena je 1792. godine, a obnovljena 1828. godine. Prema izveštaju nahijskih starešina knezu Milošu iz 1832. godine o svim novoizgrađenim hramovima, Crkva Vaznesenja Hristovog u Dubu je izgrađena 1792. godine. Hram je podignut na temeljima starije bogomolje. U onim vremenskim razdobljima kada je manastir Rača bio u ruševinama Crkva brvnara u Dubu je preuzimala ulogu duhovnog središta tog kraja. Hram je do 1885. godine bio metoh manastira Rača, kada je dobila svoju samostalnost i parohiju. Kompletna arhiva crkve je izgorela 1916. godine u požaru koji je podmetnula austrougarska vojska tako da znamo da je crkva obnovljena samo jednom i to 1828. godine. [1]
Opis[uredi | uredi izvor]
Crkva brvnara je izgrađena od masivnih talpi, sa petougaonom oltarskom apsidom i dubokim tremom koji je naknadno dograđen. Trem je zatvoren u donjem delu, dok su u gornjem delu lučni otvori završeni daskama koje su profilisane. Krov je dominantno visok i pokriven je sitnom klisom. Hram u Dubu je naš najreprezentativniji primer crkve brvnare osaćanskog tipa. To je postignuto uz pomoć izvanredne graditeljske veštine i obradom drveta do najsitnijih detalja kao što su rezbarija vrata, dovratnika i nadvratnika kao i drveni stojeći čiraci i polijeleji.
Ikonostas[uredi | uredi izvor]
U ovoj maloj crkvi koja nije tako poznata imamo mnogo zanimljivu zbirku ikona. Ove ikone su naslikane u Rusiji u provincijskim radionicama krajem 18. i početkom 19.veka. Ikone su proizvođene serijski i samim tim su se mogle nabaviti po pristupačnim cenama. Zbog ugleda koji je uživao Hadži Milentije u Rusiji prestone ikone su bile mnogo boljeg kvaliteta od drugih sačuvanih po Srbiji. Ikone koje su slikali bjelopavlički zografi Lazovići su verovatno prvo bile u manastiru Rača jer su oni učestvovali u obnavljanju manastira Rača u periodu od 1818.god. do 1826. godine. Manastir Rača je dobio novi ikonostas 1841. godine pa je samim tim deo ikona sa starog ikonostasa dodeljen okolnim crkvama. Obzirom da je Crkva brvnara u Dubu bila metoh manastira Rača do 1885. godine veliki deo ikona je dodeljen dupskoj crkvi. Ikone su sklonjene na tavan crkve pre 1916. godine i pronađene su 50-ih godina 20.veka. Iz dupske crkve bez odobrenja crkvenih vlasti mnogi vredni predmeti su 50-ih godina prošlog veka preneseni u Muzej u Užicu.
