Šumadijska divizija

Šumadijska divizija
Šumadijska divizija
	Pukovska zastava Kraljevine Srbije
	Komandant Šumadijske divizije pukovnik Živko Pavlović (sedi osmi sleva) sa oficirima na francuskoj lađi "La Plat", na putu za Solun (maj 1916)
Postojanje	1874–1941
Zemlja	Kneževina Srbija; Kraljevina Srbija; Kraljevina Jugoslavija
Jačina	15.000 (mirnodopski); 40.000 (ratno stanje)
Deo	Vojska Kneževine Srbije; Vojska Kraljevine Srbije; Jugoslovenska vojska
Angažovanje	Prvi srpsko-turski rat Drugi srpsko-turski rat Oslobođenje Niša; Oslobođenje Vranja; Srpsko-bugarski rat Bitka kod Slivnice; Prvi balkanski rat Drugi balkanski rat Bregalnička bitka; Prvi svetski rat Prva austrougarska ofanziva na Srbiju Cerska bitka; Sremska ofanziva; ; Druga austrougarska ofanziva na Srbiju; Treća austrougarska ofanziva na Srbiju Kolubarska bitka; ; Trojna invazija na Srbiju Bitka na Moravi (1915); ; Solunski front Bitoljska ofanziva (1916) Osvajanje Kajmakčalana; Bitka kod Dobrog Polja; ; ;

Šumadijska divizija je bila divizija Vojske Kneževine Srbije, Vojske Kraljevine Srbije i Jugoslovenske vojske, koja je postojala od 1874. do Aprilskog rata 1941. godine.

Učestvovala je u Srpsko-turskim ratovima (1876–1878), Srpsko-bugarskom ratu (1885), Prvom balkanskom ratu (1912–1913), Drugom balkanskom ratu (1913), Prvom svetskom ratu (1914–1918) i Drugom svetskom ratu, odnosno Aprilskom ratu (1941).

Istorijat[uredi | uredi izvor]

Osnivanje[uredi | uredi izvor]

Uredbom o ustrojstvu komandi i štabova stajaće i narodne vojske iz 1874. godine, knez Milan Obrenović je osnovao Šumadijsku diviziju. U njenom sastavu su se nalazile kragujevačka, čačanska i kruševačka pukovska komanda, odnosno četiri pešadijska puka.

Srpsko-turski ratovi (1876—1878)[uredi | uredi izvor]

U Prvom srpsko-turskom ratu 1876-1877. godine, Šumadijska divizija se borila na Moravskom frontu. Drugi srpsko-turski rat 1877-1878. godine je provela kao Šumadijski korpus pod komandom generala Jovana Belimarkovića. Korpus je učestvovao u oslobođenju Niša, a zatim je štab korpusa bio premešten u Leskovac i potom u Vladičin Han, odakle se komandovalo napadom na Vranje. Dana 31. januara 1878. godine, general Belimarković je svečano ušao u oslobođeno Vranje i tu smestio komandu Šumadijskog korpusa.

Srpsko-bugarski rat (1885)[uredi | uredi izvor]

Srpsko-bugarski rat 1885. godine, Šumadijska divizija je provela u ratnom stanju. Borila se u bici kod Slivnice. Zbog kašnjenja Moravske divizije, došlo je do odlaganja napada, što je dovelo i do poraza u bici.

Balkanski ratovi (1912—1913)[uredi | uredi izvor]

Šumadijska divizija je učestvovala u oba Balkanska rata. U Prvom balkanskom ratu, divizija je napredovala kroz Albaniju i izbila na more. U Drugom balkanskom ratu je učestvovala u Bregalničkoj bici.

Prvi svetski rat (1914—1918)[uredi | uredi izvor]

Učestvovala je u Cerskoj bici i oslobodila Šabac. Tada je njen komandant bio general Stevan Hadžić. Početkom septembra 1914. godine, Šumadijska divizija je učestvovala u Sremskoj ofanzivi, podigla pontonski most između Novog Sela i Podgoričke ade, a onda prešla Savu. Zatim, divizija je učestvovala u Kolubarskoj bici. U trojnoj ofanzivi na Srbiju, na jesen 1915. godine, Šumadijska divizija drugog poziva je u Leskovačkom protivudaru zadržala neprijateljske snage i omogućila povlačenje glavnine srpske vojske.

Nakon Albanske golgote, Šumadijska divizija je prebačena na Solunski front i doživela prvu reformu 1916. godine, kada su spojene divizija prvog i divizija drugog poziva. Ona je ostala u sastavu Druge srpske armije. Ubrzo je učestvovala i u osvajanju Kajmakčalana.

Šumadijska divizija je imala ključnu ulogu u proboju Solunskog fronta. Ona je 15. septembra 1918. godine zauzela položaje Slonovo uvo, Veternik i Golu Rudinu, odakle odbija tri neprijateljska protivnapada i u sadejstvu sa Timočkom divizijom zauzima Borovu čuku. Tri dana kasnije je izbila na položaj Topolac.