Anđa Bunuševac
 | Ovaj članak možda zahteva čišćenje i/ili prerađivanje kako bi se zadovoljili standardi kvaliteta Vikipedije. Problem: izgled članka nije po pravilima Vikipedije. (jul 2023) |
| Anđa Bunuševac | |
|---|---|
 Anđa Bunuševac (1930) | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Anđelija Bunuševac-Bingulac |
| Datum rođenja | 28. novembar 1900. |
| Mesto rođenja | Niš, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 6. novembar 1980. (79 god.) |
| Mesto smrti | Slankamen, SFRJ |
| Novinarski rad | |
| Novine | Politika |
Anđelija Bunuševac Bingulac (Niš, 28. novembar 1900 – Slankamen, 6. novembar 1980) bila je srpska novinarka i pravnica. Jedna od prvih žena novinarki u Kraljevini Jugoslaviji, prva žena novinarka u Politici nakon Prvog svetskog rata, a druga u petočlanom nizu stalno zaposlenih profesionalnih novinarki Politike u periodu do Aprilskog rata.[1]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Anđelija Bunuševac rođena je 28. novembra 1900. godine u Nišu. Otac Rista bio je imućan trgovac i vlasnik nekoliko rudnika u Makedoniji. Detinjstvo je provela u velikoj porodičnoj kući nadomak Slavije, u porodici koju su činili majka Tina, sestre Radmila i Cuka i brat Duško.
Studirala je Pravni fakultet u Beogradu, a za vreme studija počela je da se interesuje za društveni položaj žena, o čemu je pisala u Radničkim novinama. Kao studentkinja pisala je i za časopis Ženski pokret (1922), koji je afirmisao rodnu ravnopravnost i ženska prava u svim segmentima života. Pravo je diplomirala 1924. godine, a potom 1926. dolazi u redakciju Politike. Njen prvi napis u Politici bio je o pomenu italijanskim vojnicima stradalim u Srbiji.
Posle Marije Magazinović, koja je u Politici radila pre Prvog svetskog rata, Anđelija je druga u petočlanom hronološkom nizu stalno zaposlenih profesionalnih novinarki lista u međuratnom periodu, do 1941. godine. Zajedno sa njom u Politici su radile njena sestra, Radmila Bunuševac, Selena Dukić i Nadežda Doroški. Pisala je reportaže o deci, njihovom vaspitanju i obrazovanju, a istakla se i kao urednica „Ženske strane” Politike. Osim toga, pratila je delatnosti ženskih udruženja poput Jugoslovenskog ženskog saveta i pisala o zaboravljenim ženskim umetnicama kao što je Poleksija Todorović, kćerka Matije Bana i supruga Stevana Todorovića, za koju je rekla da je „živela svoj dugi vek umetnice u začaranoj senci umetnosti svoga muža".[1] Anđa Bunuševac često je svojim primerom prenosila ideju o ženskoj emancipaciji . Bila je druga žena u Srbiji, posle kraljice Marije Karađorđević, koja je položila vozački ispit, te je kao reporter na zadatku često upravljala motociklom s prikolicom.[2] Po rečima Predraga Milojevića, važila je za „jedinu gospođu u redakcijskom sastavu [Politike] koja je postigla potpunu ravnopravnost s muškarcima”.[1] Svojim novinarskim angažmanom, inicirajući od početka prodor „ženskih tema" u tadašnju javnu sferu, posredno je doprinela formiranju svetonazora „moderne žene” toga doba, zasnovanog na podjednakoj brizi o lepoti tela koliko i duha, telesnom zdravlju koliko i duhovnom odgoju.[1] Vodila je, sa Anicom Savić Rebac, Upravni odbor Udruženja univerzitetski obrazovanih žena, osnovanog 1927. godine.[3] Udruženje je bilo od naročite važnosti u to vreme, kada je broj muških studenata bio čak 4,5 puta veći od ženskih, a pismenost žena u nekim oblastima Kraljevine Jugoslavije poput Moravske, Vardarske i Vrbaske, nije prelazila ni 16 odsto.[1]
Anđa je bila udata za arhitektu Nikolu Kotura (1899 – 1937), predratnog sekretara SKOJ-a. Sa njim je 1931. otišla u inostranstvo i privremeno napustila novinarstvo. Nikola je likvidiran u Moskvi tokom Staljinove čistke 1937. godine, a Anđa je više puta privođena na policijska saslušanja. Tokom Drugog svetskog rata bila je aktivna u SKOJ-u, a nakon toga ponovo se vraća u Politiku.
Krajem četrdesetih godina ponovo se udala, za kompozitora i profesora Petra Bingulca. Sa njim je dobila sina Nikolu i Stanoja. Od 1950. godine radila je kao novinarka Žene danas, a potom je uređivala kulturnu rubriku više godina. Dobitnica je Srebrne plakete 1970. godine.
Preminula je 6. novembra 1980. godine u Slankamenu.
Deo njene zaostavštine nalazi se u Udruženju „Adligat”, zajedno sa legatom njenog supruga Petra Bingulca.[traži se izvor]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Nakit Anđe Bunuševac Bingulac -
Petar Bingulac i Anđelija „Anđa“ Bunuševac Bingulac -
Anđelija „Anđa“ Bunuševac Bingulac
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d Bogunović, Slobodan-Giša; Bogunović, Slobodan-Giša,. Ljudi Politike : leksikon saradnika (1904-1941). Beograd. str. 60—61. ISBN 978-86-7607-148-7. OCLC 1159703986.
- ^ „Beogradske priče: Žensko srce za volanom”. NOVOSTI (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2020-08-06.
- ^ Đorić, Ana. Leksikon akademskih termina. „Udruženje univerzitetski obrazovanih žena”. doiserbia.nb.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2020-08-06.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Biografija Radmile Bunuševac na veb-sajtu 011info.
