Bazilikata
 | Ovom članku potrebni su dodatni izvori zbog proverljivosti. |
| Bazilikata Basilicata | |
|---|---|
 | |
 | |
| Država |  Italija |
| Admin. centar | Potenca |
| Predsednik | Marčelo Pitela |
| Površina | 9.992 km2 |
| — broj st. | 574.251 |
| — gustina st. | 57,47 st./km2 |
| Zvanični veb-sajt | |
Bazilikata (ital. Basilicata) je jedna od 20 pokrajina Italije. Nalazi se u njenom južnom delu zemlje. Glavni grad je Potenca[1], a drugi po veličini i značaju je grad Matera.
Pokrajina Bazilikata je poznata kao jedna od najmanjih pokrajina u državi. Ona je na začelju i po mnogim drugim odlikama - po broju stanovnika, po gustini naseljenosti, po nivou razvijenosti.
Položaj[uredi | uredi izvor]
Bazilikata je južna pokrajina Italije, smeštena na Apeninskom poluostrvu. Na istoku se nalazi Jonsko more, a na jugozapadu Tirensko more.
Sa ostalih strana nalaze se druge italijanske pokrajine:
Prirodne odlike[uredi | uredi izvor]
Površina pokrajine je 9.992 km² i po ovome je Bazilikata jedna od manjih italijanskih pokrajina.
Reljef[uredi | uredi izvor]
Bazilikata je smeštena na jugu Apeninskog poluostrva i prostire se između Jonskog mora na istoku i Tirenskog mora na zapadu. Površ pokrajine Bazilikate je mahom pokrenutog terena. Sasvim mala ravničarska područja pružaju se duž na istoku, uz Jonsko more. Izlazak na njegovu obalu je dug, ali slabo razuđen i bez prirodnih luka. Obala postepeno prelazi u bregovito i brdsko područje u središnjem delu pokrajine, koji zauzima 45% njene površine. Ono je ispresecano dubokim rečnim dolinama u vidu klisura. Brdsko područje postepeno ka zapadnom delu Bazilikate prelazi u visoko planinsko područje Lukanskih Apenina (47% površine). Najviši vrh pokrajine je Monte Polino (2271 m). Na krajnjem zapadu nalazi se uzak izlaz na Tirensko more. Poznat je i ugašeni vulkan Monte Vulture u severozapadnom delu pokrajine.
Klima[uredi | uredi izvor]
Klima u primorskom delu Bazilikate je sredozemna. Kako se zalazi u kopno i ide na više nadmorske visine ona postaje prelazna između sredozemne i kontinentalne. U višim krajevima klima je oštrija, planinska.
Vode[uredi | uredi izvor]
Pokrajina Bazilikata je većim delom u slivu Jonskog mora, na koje izlazi dugom obalom. Većina reka je kratkog toka i sa dubokim dolinama u vidu klisura. One se spuštaju sa Apenina u more. Iako nijedna reka nije značajna u državnim okvirima na nivou pokrajine poznate reke su Agri, Bazento i Bradano. Sasvim mali deo pokrajine na krajnjem zapadu je u slivu Tirenskog mora i njemu teče svega par potoka.
Upravna podela[uredi | uredi izvor]
Bazilikata je podeljena u 2 okruga, odn. provincije sa istoimenim gradovima kao upravnim središtima:
Istorija[uredi | uredi izvor]
U prerimska vremena ova oblast se zvala Lukanija[1] i njome se upravljalo zajedno sa Brutijumom. Ime „Lukanija“ je dolazilo od naroda Lukanaca, koji su oko 5. veka p. n. e. izvršili najezdu na to područje, proterujući domorodačko stanovništvo u unutrašnjost. Obale na obe strane Lukanije bile su deo Velike Grčke počev od 7. veka p. n. e..
Lukanci su bili u sukobu sa grčkom kolonijom Tarantom. Napravili su savez sa Rimom 298. p. n. e.. Međutim malo kasnije su stradali pogrešno birajući strane u ratovima, koje je Rim vodio u tom području. Kada se iskrcao Pir Epirski 281. p. n. e., u tom području je započeo Pirov rat. Lukanci su stali na njegovu stranu, pa su nakon njegova odlaska prinuđeni da se pokore Rimu.
Tokom Drugog punskog rata Lukanija je bila razarana od obe vojske. Nikad se to područje nije oporavilo od tih razaranja, tako da je čitavo područje počelo propadati. Lukanci se pridružuju Samnitima u ratu protiv Rima (90. p. n. e.-88. p. n. e. ). Celo područje ostaje bez stanovništva, poljoprivreda se zapušta, a malarija uzima svoj danak. Najveći deo oblasti pretvoren je u pašnjake, a planine su se ponovo pošumile.
Po propasti starog Rima ova oblast u ranom srednjem veku brzo menja gospodare. Prvo potpada pod Gote, da bi ubrzo usledio razorni Gotski rat, koji je razorio područje Bazilikate i okolna područja. Potom je Bazilikata došla pod vlast Vizantije. Normani istiskuju Vizantiju sa tog područja u 11. veku. Uskoro se od države Normana obrazuje Napuljska kraljevina, koja se bez obzira promenu brojnih vladarskih loza (Normani, Anžujci, Aragonci, Burboni) održala do ujedinjenja Italije 1860. godine. Posle ujedinjenja Bazilikata je osnovana kao jedna od pokrajina, ali ovo nije dovelo do opšteg razvoja područja, tako da je ono i danas jedno od najnerazvijenijih i najređe naseljenih u državi.
Oblast je pretrpela ogromnu štetu u katastrofalnom zemljotresu 1980. godine.[1]
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Danas Bazilikata ima oko 590.000 hiljada stanovnika i po tome je ona jedna od najmanjih pokrajina Italije. Međutim, to je svega 15% više nego pre jednog veka, a na nekoliko poslednjih popisa broj stanovnika se smanjivao.
Gustina naseljenosti je nešto oko 59 st./km², što je više nego 3 puta manje od državnog proseka (200 st./km²). Celokupan prostor pokrajine je slabo naseljen.
Etnička slika U pokrajini dominira italijansko stanovništvo. Novodoseljenog stanovništva ima zanemarljivo malo (1,5%), u skladu sa nerazvijenošću pokrajine. To su uglavnom doseljenici iz istočne Evrope.
Privreda[uredi | uredi izvor]
Planinsko područje je onemogućavalo razvoj tog područja, tako da je Bazilikata bila jedna od najsiromašnijih regija Italije. Zbog otkrića nafte zadnjih godina Bazilikata je postala bitno bogatija.
Privreda u pokrajini i danas je oslonjena na poljoprivredu i manufakturnu proizvodnju. Turizam ima mogućnosti za razvoj (naročito zbog brojnih prirodnih lepota), ali je slabo razvijen.
Slike gradova pokrajine[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Mišić, Milan, ur. (2005). Enciklopedija Britanika. A-B. Beograd: Narodna knjiga : Politika. str. 95. ISBN 86-331-2075-5.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Zvanični veb-sajt
- www.aptbasilicata.it Turistički vodič kroz pokrajinu
- www.prodottilucani.it Proizvodi iz Bazilikate
- Karta Bazilikate
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |