Vuk (heraldika)

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Grb mjesta Pasaua u Njemačkoj
Uobičajan prikaz vuka u heraldici

Vuk kao heraldički motiv bio je široko korišćen u mnogim oblicima tokom srednjeg vijeka. Iako se vuk obično kritički posmatra kao lovac na stoku, te ljudožder, on se takođe smatra plemenitom i hrabrom životinjom koja se često pojavljuje na grbovima i amblemima brojnih plemićkih porodica. Obično simbolizuje nagradu za upornost u dugim opsadama ili hajdučkoj tradiciji.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Srpska heraldika[uredi | uredi izvor]

Sivi vuk uveliko je povezan sa balkanskim i srpskom mitologijom i kultovima. Tako da vuk uopšte, ima veoma važan dio u srpskoj mitologiji. U slovenskoj, kao i staroj srpskoj religiji i mitologiji, vuk je korišten kao totem. U srpskoj epskoj poeziji vuk je simbol neustrašivosti. Vuk Karadžić, srpski filolog i etnograf objasnio je tradicionalno, apotropejsku upotrebu imena Vuk: žena koja je uzastopno izgubila nekoliko beba, svog novorođenog sina nazvala bi Vuk, jer se vjerovalo da se vještice, koje su „jele” bebe, boje napasti vukova.

Vuk se takođe javlja i kod nekih plemićkih porodica, od kojih je najpoznatiji primjer porodice Balšići, koju su upravljali Zetom. Zatim motiv vuka je prisutan i kao motiv nekih hajdučkih harambaša, serdara i vojvoda. Te se kasnije javljaju i na municioijalnoj heraldici, primjer grb grada Štrpce na Kosmetu, te kao držači grba u više primjeralj srpske heraldike.

Sličnu mitologiju, a samim tim i heraldiku imaju i drugi slovenski narodi.

Britanska heraldika[uredi | uredi izvor]

Vukovi su se često pojavljivali u engleskoj heraldici, a to nalazi i na optužbu i na pristalice. Vukova glave, bez prikaza ostatka tijela, posebno su česte u škotskoj heraldici.[1]

Rani prikazi vukova u heraldici imaju tendenciju da budu donekle dvosmisleni po izgledu i mogu se zbuniti sa drugim heraldičkim stvorenjima kao što su risovi i lisice.[1]

Grbovi sa ovim motivima mogu se i danas naći kod porodica: Videlou, de Lou, Lupus, Volferston, Volselei, Lovett, Lov, Lovel, Lupton i naravno Volve (doslovno: Vuk).

Njemačka heraldika[uredi | uredi izvor]

Vukovi su takođe česti i u njemačkoj heraldici. Grad Pasau u Bavarskoj za grb ima motiv crvenog vuka koji (bijesni) stoji u raskoraku na bijelom štitu. U Saksoniji, crni vuk koji bijesni na žutom štitu nalazi se na grbu porodice von Volfersdorf. Zeleni vuk koji hvata mrtvog labuda u čeljustima na žutom štitu prikazan je na grbu i amblemu grofova von Brandenštejn-Cepelin.

Španska heraldika[uredi | uredi izvor]

Vukovi se vrlo često pojavljuju u španskoj heraldici, gdje su često predstavljeni vukovi koji nose tijela jagnjadi u ustima ili preko leđa. Kada su u takvoj pozi, vukovi se nazivaju razbojnicima.[1]

Italijanska heraldika[uredi | uredi izvor]

U italijanskoj heraldici, vuk se nedvosmisleno pripisaje priči o Romulu i Remu i prikazuju Kapitolsku vučicu. Milanska značka bez datuma koja se navodno nalazi u Biblioteci Trivulzijana u Milanu prikazuje jagnje koje leži na leđima, a nad njim stoji vuk.

Francuska heraldika[uredi | uredi izvor]

U francuskoj heraldici, kraljevski lovac na vukove imao je za službenu oznaku dvije vučje glave okrenute frontalno.

Turkijska heraldika[uredi | uredi izvor]

Mnogi turkijski narodi imaju mitologiju koja kaže da njihov narod potiče od vuka. Čak i neki narodi bliski Turkijcima imaju slična predanja ili mitologiju. Separatistički pokreti u Čečeniji nosio je simbole vuka. Islamisti su ga kasnije uklonili, a vladajući režim pod pokroviteljstvom Rusije ga je potpuno zabranio.

Galerija[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v Arthur Fox-Davies, A Complete Guide to Heraldry, T.C. and E.C. Jack, London, 1909, 196-197, https://archive.org/details/completeguidetoh00foxduoft.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Вук_(хералдика)&oldid=27535056”