Geografija Obale Slonovače
Obala Slonovače je podsaharska država u južnoj zapadnoj Africi koja se nalazi na 8 °CGŠ, 5° ZGD. Zemlja je približno kvadratnog oblika. Njegova južna granica je obala duga 515 km na Gvinejskom zalivu na severu Atlantskog okeana. Sa druge tri strane graniči sa pet drugih afričkih nacija sa ukupno 3.458 km: Liberija na jugozapadu duga 778 km, Gvineja na severozapadu duga 816 km, Mali na severo-severozapadu duga 599 km, Burkina Faso na severo-severoistoku duga 545 km i Gana na istoku duga 720 km.
Obala Slonovače obuhvata 322.463 km², od čega je 318.003 km² zemljišta i 4.460 km² vode, što čini zemlju veličine Nemačke.
Pomorska potraživanja[uredi | uredi izvor]
Obala Slonovače tvrdi da ima 200 nautičkih milja kao ekskluzivna ekonomska zona, 12 nautičkih milja teritorijalnog mora i 200 nautičkih milja kontinentalnog pojasa.
Teren i topografija[uredi | uredi izvor]
Teren Obale Slonovače generalno se može opisati kao velika visoravan koja se postepeno podiže od nivoa mora na jugu do skoro 500 metara nadmorske visine na severu. Prirodni resursi ove nacije su je pretvorili u relativno prosperitetnu naciju u afričkoj ekonomij. Jugoistočni region Obale Slonovače obeležen je obalnim unutrašnjim lagunama koje počinju na granici sa Ganom i protežu se 300 km duž istočne polovine obale. Južni region, posebno jugozapad, prekriven je gustom tropskom vlažnom šumom. Šume Istočne Gvineje prostiru se od reke Sasandre preko južnog centralnog i jugoistočnog dela Obale Slonovače i istočno do Gane, dok se šume Zapadne Gvineje prostiru zapadno od reke Sasandra do Liberije i jugoistočne Gvineje. Planine regije Dik-Huit Montagi, na zapadu zemlje u blizini granice sa Gvinejom i Liberijom, dom su gvinejskih planinskih šuma.
Gvinejski šumsko-savanski mozaički pojas proteže se sredinom zemlje od istoka ka zapadu i predstavlja prelaznu zonu između priobalnih šuma i unutrašnjih savana. Mozaik šuma-savana prepliće šumska, savanska i travnjačka staništa. Severna Obala Slonovače je deo ekoregiona savane Zapadnog Sudana u biomu tropskih i suptropskih travnjaka, savana i šiblja. To je zona lateritnog ili peskovitog zemljišta, sa opadanjem vegetacije od juga ka severu.
Teren je uglavnom ravničarski do talasasta ravan, sa planinama na severozapadu. Najniža nadmorska visina u Obali Slonovače je na nivou mora na obalama. Najviša nadmorska visina je planina Nimba, na 1.752 metara na krajnjem zapadu zemlje duž granice sa Gvinejom i Liberijom.
Reke[uredi | uredi izvor]
Reka Kavala odvodi zapadnu graničnu oblast Obale Slonovače i istočnu Liberiju. Ona čini južne dve trećine međunarodne granice između Liberije i Obale Slonovače.
Reka Sasandra se formira u visoravni Gvineje i odvodi veći deo zapadnog dela Obale Slonovače istočno od reke Kavale.
Reka Bandama je najduža reka u Obali Slonovače sa dužinom od oko 800 km isušivanja istočnog centralnog dela zemlje. Godine 1973. brana Kosou je izgrađena stvarajući jezero Kosou. Glavni grad, Jamusukro, nalazi se blizu reke južno od jezera.
Reka Komoe nastaje na visoravni Sikaso u Burkini Faso, [1] i nakratko prati granicu između Burkine Faso i Obale Slonovače pre nego što uđe u Obalu Slonovače. Odvodi severoistočne i najistočnije delove zemlje pre nego što se isprazni u istočni kraj lagune Ebri i na kraju u Gvinejski zaliv u Atlantskom okeanu. Njegove vode doprinose nacionalnom parku Komoe. [2]
Klima[uredi | uredi izvor]
Klima Obale Slonovače je generalno topla i vlažna, u rasponu od ekvatorijalne na južnim obalama do tropske u srednjoj i semiaridne na krajnjem severu. Postoje tri godišnja doba: toplo i suvo (od novembra do marta), vruće i suvo (od marta do maja) i vruće i vlažno (od juna do oktobra). Prosečne temperature između 25 i 32 °C i rasponu od 10 do 40 °C.
| Klima Abidžana | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 35,0 (95) |
35,7 (96,3) |
34,9 (94,8) |
35,0 (95) |
34,9 (94,8) |
36,2 (97,2) |
34,0 (93,2) |
32,0 (89,6) |
32,1 (89,8) |
32,8 (91) |
35,0 (95) |
33,7 (92,7) |
36,2 (97,2) |
| Maksimum, °C (°F) | 30,5 (86,9) |
31,0 (87,8) |
31,1 (88) |
31,2 (88,2) |
30,4 (86,7) |
28,7 (83,7) |
27,4 (81,3) |
26,9 (80,4) |
27,6 (81,7) |
29,2 (84,6) |
30,5 (86,9) |
30,3 (86,5) |
29,6 (85,3) |
| Prosek, °C (°F) | 26,8 (80,2) |
27,7 (81,9) |
27,9 (82,2) |
27,7 (81,9) |
26,9 (80,4) |
25,8 (78,4) |
24,7 (76,5) |
24,5 (76,1) |
25,6 (78,1) |
26,8 (80,2) |
27,4 (81,3) |
27,0 (80,6) |
26,6 (79,9) |
| Minimum, °C (°F) | 23,5 (74,3) |
24,6 (76,3) |
24,9 (76,8) |
24,9 (76,8) |
24,6 (76,3) |
23,7 (74,7) |
22,9 (73,2) |
22,1 (71,8) |
22,3 (72,1) |
23,6 (74,5) |
24,4 (75,9) |
23,8 (74,8) |
23,8 (74,8) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | 14,7 (58,5) |
16,0 (60,8) |
19,0 (66,2) |
15,9 (60,6) |
18,5 (65,3) |
18,6 (65,5) |
17,1 (62,8) |
17,2 (63) |
15,2 (59,4) |
17,5 (63,5) |
19,5 (67,1) |
16,5 (61,7) |
14,7 (58,5) |
| Količina kiše, mm (in) | 16,3 (0,642) |
48,9 (1,925) |
106,7 (4,201) |
141,3 (5,563) |
293,5 (11,555) |
561,8 (22,118) |
205,7 (8,098) |
36,8 (1,449) |
80,5 (3,169) |
137,7 (5,421) |
143,3 (5,642) |
75,1 (2,957) |
1.847,6 (72,74) |
| Dani sa kišom (≥ 0.1 mm) | 3 | 4 | 9 | 11 | 19 | 22 | 12 | 8 | 11 | 14 | 16 | 9 | 138 |
| Relativna vlažnost, % | 84 | 86 | 83 | 82 | 84 | 86 | 85 | 86 | 89 | 87 | 83 | 83 | 84,8 |
| Sunčani sati — mesečni prosek | 183 | 212 | 226 | 210 | 192 | 117 | 115 | 121 | 141 | 202 | 225 | 208 | 2.152 |
| Izvor #1: Deutscher Wetterdienst[3] | |||||||||||||
| Izvor #2: Danish Meteorological Institute[4] | |||||||||||||
| Klima Jamusukra | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Maksimum, °C (°F) | 31,5 (88,7) |
33,5 (92,3) |
33,5 (92,3) |
32,9 (91,2) |
31,7 (89,1) |
30,1 (86,2) |
28,6 (83,5) |
28,5 (83,3) |
29,3 (84,7) |
30,1 (86,2) |
30,7 (87,3) |
30,1 (86,2) |
30,88 (87,58) |
| Prosek, °C (°F) | 25,2 (77,4) |
27,3 (81,1) |
27,6 (81,7) |
27,3 (81,1) |
26,5 (79,7) |
25,6 (78,1) |
24,5 (76,1) |
24,5 (76,1) |
24,8 (76,6) |
25,2 (77,4) |
25,5 (77,9) |
24,5 (76,1) |
25,71 (78,27) |
| Minimum, °C (°F) | 18,9 (66) |
21,2 (70,2) |
21,8 (71,2) |
21,8 (71,2) |
21,3 (70,3) |
21,1 (70) |
20,4 (68,7) |
20,6 (69,1) |
20,4 (68,7) |
20,4 (68,7) |
20,3 (68,5) |
19 (66) |
20,6 (69,05) |
| Količina padavina, mm (in) | 13 (0,51) |
42 (1,65) |
108 (4,25) |
126 (4,96) |
155 (6,1) |
165 (6,5) |
88 (3,46) |
83 (3,27) |
170 (6,69) |
125 (4,92) |
36 (1,42) |
15 (0,59) |
1,126 (44,32) |
| Izvor: Climate-Data.org, altitude: 236m[5] | |||||||||||||
Usevi i prirodni resursi[uredi | uredi izvor]
Obala Slonovače ima veliku drvnu industriju zbog velike pokrivenosti šumama. Nacionalni izvoz tvrdog drveta odgovara izvozu iz Brazila . Poslednjih godina postoji velika zabrinutost zbog brze stope krčenja šuma . Prašume se uništavaju brzinom koja se ponekad navodi kao najveća na svetu. Jedina šuma koja je ostala potpuno netaknuta u Obali Slonovače je Nacionalni park Tai na krajnjem jugozapadu zemlje koja je dom za preko 150 endemskih vrsta i mnogih drugih ugroženih vrsta kao što su patuljasti nilski konj i 11 vrsta majmuna.
Devet odsto zemlje je obradivo zemljište. Obala Slonovače je najveći svetski proizvođač kakaa, glavne nacionalne novčane kulture. Ostali glavni usevi uključuju kafu, banane i uljane palme, koje proizvode palmino ulje i jezgra. Prirodni resursi uključuju naftu, prirodni gas, dijamante, mangan, gvožđe, kobalt, boksit, bakar, zlato, nikl, tantal, kremeni pesak, glinu, palmino ulje i hidroenergiju.
Prirodne opasnosti[uredi | uredi izvor]
Prirodne opasnosti uključuju teške surfanje i nedostatak prirodnih luka na obali; tokom kišne sezone bujične poplave predstavljaju opasnost.
Ekstremne tačke[uredi | uredi izvor]
Ekstremne tačke su geografske tačke koje su dalje na severu, jugu, istoku ili zapadu od bilo koje druge lokacije u zemlji.
- Najsevernija tačka – tačka na kojoj granica sa Malijem ulazi u reku Bagoe, okrug Savanes
- Najjužnija tačka – Bubre, okrug Bas-Sasandra
- Najistočnija tačka – neimenovana lokacija na granici sa Ganom jugozapadno od grada Tambi, okrug Zanzan
- Najzapadnija tačka - neimenovana lokacija na granici sa Liberijom u reci Nuon zapadno od Klobli, okrug Montagi
Literatura[uredi | uredi izvor]
Ovaj članak sadrži materijal u javnom vlasništvu iz dokumenta CIA World Factbook („2015 edition”).[6]- This article uses information published in the World Almanac and Book of Facts (2006) as a reference.
- ^ „Sikasso Plateau”. Historical Dictionary of Burkina Faso. Lanham, Maryland: Scarecrow Press. 2013. str. 197. ISBN 978-0-8108-6770-3.
- ^ Mepham, Robert (1991). IUCN Directory of African Wetlands. Pinter Pub. Ltd. ISBN 2-88032-949-3.
- ^ „Klimatafel von Abidjan / Elfenbeinküste” (PDF). Federal Ministry of Transport and Digital Infrastructure. Pristupljeno 8. 11. 2016.
- ^ „STATIONSNUMMER 65578” (PDF). Ministry of Energy, Utilities and Climate. Arhivirano iz originala (PDF) 16. 1. 2013. g. Pristupljeno 8. 11. 2016.
- ^ „Climate: Yamoussoukro – Climate graph, Temperature graph, Climate table”. Climate-Data.org. Pristupljeno 2. 9. 2013.
- ^ „CIA - the World Factbook -- Cote d'Ivoire”. Arhivirano iz originala 2004-11-24. g. Pristupljeno 2004-11-27.