Dupljaja

Dupljaja
Dupljaja;
	Srpska pravoslavna crkva
Administrativni podaci
Država	Srbija
Autonomna pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Južnobanatski
Opština	Bela Crkva
Stanovništvo
— 2011.	738
— gustina	33/km2
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 55′ 32″ S; 21° 16′ 31″ I / 44.92560° S; 21.27531° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	76 m
Površina	25,8 km2
	Dupljaja Dupljaja na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	26328
Pozivni broj	013
Registarska oznaka	VŠ

Dupljaja (mađ. Temesváralja) je naselje u opštini Bela Crkva, u Južnobanatskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 738 stanovnika.

Geografija[uredi | uredi izvor]

Položaj naselja[uredi | uredi izvor]

Ima dobar geografski položaj, a izgrađena je na kontaktu Malog peska i doline Karaša, severozapadno od Bele Crkve. Selo predstavlja raskrsnicu između Deliblatske peščare, Malog peska i doline Karaša, što je naročito bilo značajno u prošlosti.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Svrstava se u stara vojvođanska naselja. Okolina Dupljaje predstavlja značajan arheološki lokalitet. Na mestu današnjeg naselja postojalo je praistorijsko naselje, koje su Rimljani proširili i izgradili za svoje potrebe.

Stanovništvo se pretežno bavi poljoprivredom. Dupljaja je bila zemljoradničko naselje, što je posledica povoljnog pedološkog pokrivača.

Kraj Dupljaje, na obali Karaša, nalaze se opkopi, zemljani radovi iz preistorijskog vremena, prema svojim potrebama.

Od 1421. do 1427. godine Dupolch (изг.Dupócz) je u posedu oligarha Jovana de Janka i u Krašovskom komitatu. 1690 – 1700. godine pojavljuje se ponovo Dupljaja, a 1713. imala je 20 domova.

Dupljaja je 1716 g. ušla u sastav Novopalanačkog distrikta, a 1717. bilo je u njoj 30 domova. Ovo naselje nije razvijalo normalno, što se daje zaključiti po broju kuća 1749. godine, kada je u njemu bilo 28 kuća.

Godine 1752. došli su novi naseljenici Srbi. Austrijski carski revizor Erler je konstatovao 1774. godine da mesto ima militarski status, a pripada Jasenovačkom okrugu, Novopalanačkog distrikta. Stanovništvo je bilo srpsko.^[1] Godine 1782. popisano je 429 pravoslavnih stanovnika. Preselili su se 1783. ovamo stanovnici sela Omora i naselili omorački sokak. Od starih crkvenih zvona drugo je bilo iz Omora. Crkva je iz druge polovine XVIII veka, a matične knjige se vode od 1778. godine.^[2]

Godine 1802. popisano je 786 stanovnika, a 1854. samo 737. 1873. godine Dupljaja je ušla u sastav Krašovskog, a 1876. u sastav Tamiškog komitata.

U prvoj polovini XIX veka, kada je narod bio u neprekidnom pokretu, broj stanovništva je u stalnom opadanju, dok se u drugoj polovini pokazuje brojni porast stanovništva: 1869. godine 756.stanovnika; 1880 – 867; 1890 – 1.049; 1900 – 1.153; 1910 – 1.242.

Godine 1906. sazidana je opštinska kuća i zgrada za opštinskog beležnika. 8. novembra 1918. zauzela je srpska vojska Dupljaju, koja je 1919. ušla u sastav Torontalskotamiške županije.

Na dan 31. januara 1921. godine popisano je 1190 duša, od koji je bilo: Srba – 1149; Rumuna – 14; Nemaca – 10; Mađara – 2. 20. novembra 1927. izvršen je izbor novog opštinskog predstavništva. Seoski atar 1927. godine obuhvata 4.230 lanaca od kojih je 187 lanaca oranice i 830 lanaca pašnjaka opštinska imovina.^[3]

Ovde se nalazi FK Banat Dupljaja.

Nazivi u prošlosti[uredi | uredi izvor]

U 15. veku – Dupócz

1713. – Dupljaja

1894. – Temes – Váralja

1922. – Dupljaja

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Dupljaja živi 669 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,2 godina (39,6 kod muškaraca i 40,8 kod žena). U naselju ima 262 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,81. Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[4]
Godina	Stanovnika
1948.	1.173
1953.	1.190
1961.	1.174
1971.	1.165
1981.	1.152
1991.	1.027	903
2002.	854	1.001

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[5]

Srbi	775	90,74%
Rumuni	24	2,81%
Romi	7	0,81%
Mađari	6	0,70%
Česi	3	0,35%
Hrvati	3	0,35%
Jugosloveni	2	0,23%
Nemci	1	0,11%
Makedonci	1	0,11%
nepoznato	6	0,70%

Stanovništvo prema polu i starosti^[6]


	m	ž
?	7	8
80+	4	9
75—79	15	12
70—74	14	27
65—69	25	27
60—64	26	33
55—59	15	21
50—54	38	28
45—49	38	40
40—44	22	23
35—39	20	20
30—34	29	23
25—29	27	28
20—24	38	28
15—19	25	26
10—14	13	16
5—9	24	27
0—4	32	46
Prosek :	38,4	39,1

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	306	301	314	316	349	287	262

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	54	55	38	59	25	17	7	4	2	1	3,24

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	343	71	244	15	13	0
Ženski	353	40	240	63	8	2
UKUPNO	696	111	484	78	21	2

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	225	159	0	1	19
Ženski	99	81	0	0	0
UKUPNO	324	240	0	1	19
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	0	14	4	0	7
Ženski	0	0	3	1	0
UKUPNO	0	14	7	1	7
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	2	2	3	1
Ženski	2	0	1	2	6
UKUPNO	2	2	3	5	7
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	1	0	0	12
Ženski	1	0	0	2
UKUPNO	2	0	0	14

Reference[uredi | uredi izvor]

^ J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003.
^ Letopis Period 1812 – 2009. Dupljaji u Deliblatskoj Peščari Napisao Marina:(Beč 2009) Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju o selu Dupljaji nastanak sela ko su bili Dosenjenici čime se bavili meštani.
^ Milekerovi letopisi južnobanatskih opština. ISBN 978-86-85075-04-9.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Izvor Monografija Podunavske oblasti 1812-1927 sastavio dr, Vladimir Margan biv. Predsednik Oblasnog odbora Komesar Oblasne Samouprave, objavljeno 1927„Napredak Pančevo,,
Teritorija Podunavske Oblasti napisao dr. Vladimir Margan Predsednik Obl. Odbora Smederevu 1928.
Istorijiski preglad Podunavske Oblasti Banatski deo napisao: Feliks Mileker bibliotekar i kustos gradske biblioteke i muzeja u Vršcu 1928.
Milekerovi letopisi južnobanatskih opština. ISBN 978-86-85075-04-9..
Letopisa Period 1812–2009. Dupljaja u Deliblatskoj Peščari. Napisao Marina:(Beč 2009) Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju o selu Dupljaje nastanak sela ko su bili Doseljenici čime se bavili meštani.

Ma kakve mu bile mane i nedostaci, nedorečenosti, ali je suština i jezgro ovog rada je ostalo i ostaće netaknut. Neki delovi imaće samo svoj istorijski značaj, ali svi ostali zadržaće i sačuvaće u punoj meri svoju naučnu vrednost. Jedno se ipak ne može osporiti, da smo bar udarili temelj, da smo pokazali pravac i obeležili put na kome se valja kretati ako želimo uspešan rad na polju naše istorije. Pa ako i nismo postigli više, nego samo toliko da smo dali podstrek drugima, od nas vičnijima, mudrijima, koji će ovaj i ovakav posao bolje i savršenije obaviti nego mi tada smo već time učinili dosta „M. Marina“.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003.

[2] Letopis Period 1812 – 2009. Dupljaji u Deliblatskoj Peščari Napisao Marina:(Beč 2009) Sastavio od Pisanih tragova, Letopisa, po predanju o selu Dupljaji nastanak sela ko su bili Dosenjenici čime se bavili meštani.

[3] Milekerovi letopisi južnobanatskih opština. ISBN 978-86-85075-04-9.

[4] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[5] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[6] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

p r u Opština Bela Crkva
Naseljena mesta opštine Bela Crkva	Bela Crkva Banatska Palanka Banatska Subotica Vračev Gaj Grebenac Dobričevo Dupljaja Jasenovo Kajtasovo Kaluđerovo Kruščica Kusić Crvena Crkva Češko Selo
Znamenitosti i spomenici kulture	Belocrkvanska jezera Vatrogasni dom Vodenica potočara Arheološki lokalitet Grad Rezervat prirode Labudovo okno Rumunska pravoslavna crkva Vaznesenja Gospodnjeg Crkva Svetih Petra i Pavla
Manifestacije	Karneval cveća Lov na Besija Bela Crkva u jabukama
Opština Bela Crkva Grb opštine Bela Crkva