Živa Čiklovan

živa čiklovan
živa čiklovan
Lični podaci
Datum rođenja	15. februar 1920.
Mesto rođenja	Pančevo, Kraljevina SHS
Datum smrti	21. septembar 1972. (52 god.)
Mesto smrti	Beograd, SR Srbija, SFR Jugoslavija
Profesija	društveno-politički radnik
Delovanje
Član KPJ od	1937.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Služba	NOV i PO Jugoslavije; Jugoslovenska armija; 1941 — 1945.
Čin	pukovnik u rezervi
Odlikovanja

Živa Čiklovan Toza (Pančevo, 15. februar 1920 — Beograd, 21. septembar 1972) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, službenik Republičkog sekretarijata za unutrašnje poslove SR Srbije i pesnik.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen 15. februara 1920. godine u Pančevu. Nakon završene osnovne škole, dolazi u Beograd, gde počinje da uči grafički zanat. Još kao šegrt zainteresovao se za revolucionarni radnički pokret. Potom je postao član Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ), a 1937. sa svega sedamnaest godina i član tada ilegalne Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Izvesno vreme bio je član Pokrajinskog komiteta SKOJ za Srbiju.^[1]

Nakon okupacije Jugoslavije, 1941. ostao je u Beogradu i učestvovao u prvim akcijama protiv okupatora. Oktobra 1941. napušta Beograd i odlazi na Jastrebac, gde postaje borac Jastrebačkog partizanskog odreda i tada dobija partizansko ime Toza. U Odredu se nalazio na dužnostima partijskog rukovodioca čete, bataljona i odreda, a potom i političkog komesara Odreda. Bio je i član Okružnog komiteta KPJ za Niš.^[1]

Novembra 1943. postavljen je za političkog komesara Prve južnomoravske brigade, sa kojom je krajem istog meseca učestvovao u njenom čuvenom maršu kroz Šumadiju i Bosnu, gde je ušla u sastav Pete krajiške divizije. Nakon rasformiranja brigade, nalazio se u Trećoj srpskoj udarnoj brigadi.^[1]

Nakon oslobođenja, stupio je u Odeljenje za zaštitu naroda (OZNA) za Srbiju, gde je bio učesnik mnogih akcija u kojima su likvidirane preostale četničke grupe. Bio je jedan od 11 neposredih uesnika operacije hapšenja Draže Mihailovića, marta 1946. u istočnoj Bosni.^[1]

Posle toga se nalazio na raznim dužnostima u Republičkom sekretarijatu za unutrašnje poslova Srbije (RSUP) — opunomoćenik Uprave državne bezbednosti (UDB) za Beograd, šef odseka i načelnik odeljenja u RSUP SR Srbije i dr. Potom je od 1967. bio savetnik u Izvršnom veću Skupštine SR Srbije. Imao je čin pukovnika JNA u rezervi.^[2]

Umro je 21. septembra 1972. u Beogradu i sahranjen je u Aleji narodnih heroja na beogradskom Novom groblju.^[3]

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden zasluga za narod prvog reda, Orden bratstva i jedinstva prvog reda, Orden partizanske zvezde trećeg reda i dva Ordena za hrabrost.^[1]

Reference[uredi | uredi izvor]

^ ^a ^b ^v ^g ^d Ko je ko 1970, str. 168.
^ „Priča o Živi Čiklovanu Tozi, crvenom slovu u istoriji moje familije”. tacno.net. 15. 5. 2022.
^ „Umro Živa Čiklovan Toza”. istorijskenovine.unilib.rs. Borba. 22. 9. 1972. str. 6.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Ko je ko u Jugoslaviji — jugoslovenski savremenici. Beograd: Hronometar. 1970. COBISS.SR 4897031

[FOOTNOTEKo_je_ko1970168-1] v ^g ^d Ko je ko 1970, str. 168.

[2] „Priča o Živi Čiklovanu Tozi, crvenom slovu u istoriji moje familije”. tacno.net. 15. 5. 2022.

[3] „Umro Živa Čiklovan Toza”. istorijskenovine.unilib.rs. Borba. 22. 9. 1972. str. 6.

[1]

[2]

[3]