Ivo Pogorelić

Ivo Pogorelić
Ivo Pogorelić
Datum rođenja	(1958-10-20)20. oktobar 1958.
Mesto rođenja	Beograd, SFR Jugoslavija

Ivo Pogorelić (Beograd, 20. oktobar 1958) je hrvatski pijanista rođen u Srbiji.

Biografija

Muziku je počeo da uči sa sedam godina u Beogradu u muzičkim školama Dr Vojislav Vučković i Mokranjac, a školovanje nastavlja na Centralnoj muzičkoj školi u Moskvi (1970). Studije klavira upisuje 1975. na Moskovskom konzervatorijumu Petar Iljič Čajkovski. Godine 1976. počinje intenzivnu saradnju sa poznatom gruzijskom pijanistkinjom Alisom Kazeradze s kojom potom stupa u brak u kojem ostaje sve do njene smrti (1996).

Nakon nekoliko pobeda na državnim takmičenjima u SFRJ, Pogorelić je 1978. u Terniju na Međunarodnom pijanističkom takmičenju Alesandro Kazagrande osvojio prvu nagradu. Dve godine kasnije osvojio je prvo mesto i na Međunarodnom muzičkom takmičenju u Montrealu, gde se dokazao kao nadaren pijanista jedinstvenih sposobnosti. Njegova šira međunarodna afirmacija započela je nakon njegovog isključenja iz završnice prestižnog Međunarodnog takmičenja Frederik Šopen, održanog u Varšavi 1980. godine, usled čega je poznata pijanistkinja Marta Argerič, u znak protesta, demonstrativno napustila žiri, proglašavajući ga genijem. Medijski odjeci ovog događaja istog su ga trenutka izbacili na vrh međunarodne muzičke scene. Nakon debija u njujorškom Karnegi holu 1981. godine, Pogorelić beleži nastupe u prestižnim koncertnim dvoranama Sjedinjenih Država, Kanade, Evrope, Australije, Japana, Južne Amerike i Izraela. Nastupao je sa vodećim svetskim orkestrima kao što su Berlinska filharmonija, Bostonski simfonijski orkestar, Čikaški simfonijski orkestar, Bečka filharmonija, Filadelfijski orkestar, Filharmonijski orkestar iz Los Anđelesa, Filharmonijski orkestar Tonhale i Londonski simfonijski orkestar.

Prvi album snimio je 1981. godine za diskografsku kuću Dojče gramofon, sa kojom godinu dana kasnije potpisuje dugogodišnji ekskluzivni ugovor. Na kompakt diskovima zabeležene su njegove interpretacije dela Ludviga van Betovena, Roberta Šumana, Frederika Šopena, Petra Iljiča Čajkovskog, Sergeja Prokofjeva, Morisa Ravela, Franca Lista, Aleksandra Skrjabina, Jozefa Hajdna, Domenika Skarlatija, Johanesa Bramsa, Volfganga Amadeusa Mocarta, Johana Sebastijana Baha i Modesta Musorgskog. Diskografska kuća Dojče gramofon je 2006. godine objavila kompilaciju pod naslovom Pogorelich - The Genius, a 2016. godine objedinjeno izdanje Pogorelich - Complete recordings sa 14 albuma koje je umetnik objavio za ovu kuću uperiodu od 1981. do 1998. godine.

Uz mnogobrojna studijska snimanja i učestala koncertna nastupanja, Pogorelić se izuzetno zanima za razvoj obrazovanja, pa je u Hrvatskoj utemeljio Fond za mlade muzičare namenjen finansiranju inostranih studija najdarovitijih mladih muzičara. Pogorelić je, među najvećim muzičkim umetnicima današnjice, bio prvi kojem je UNESKO dodelio zvanje Ambasadora dobre volje (1988). Godine 1993. Pogorelić je u Pasadeni u SAD osnovao Međunarodno pijanističko takmičenje čiji je cilj da, uz 100 hiljada američkih dolara stipendije, pobedniku takmičenja omogući potpuni umetnički razvoj u vrhunskog koncertnog solistu. Podjednako se aktivno zauzima za konkretnu pomoć bolesnima, siromašnima i društveno obespravljenim osobama, pa je u tom pogledu 1994. godine u Sarajevu utemeljio Dobrotvorni fond pod pokroviteljstvom UNESKO-a.

Od 2019. godine Pogorelić je ekskluzivni umetnik diskografske kuće Soni Klasikal za koju je objavio dva albuma sa delima Ludviga van Betovena i Sergeja Rahmanjinova (2019) i Frederika Šopena (2022).

Primio je mnoge domaće i međunarodne nagrade, među kojima se ističu: Oktobarska nagrada grada Beograda (1987), Orlando (Dubrovačke ljetnje igre, 1981), odlikovanje Red Danice hrvatske (1999), nagrada Porin za poseban doprinos hrvatskoj muzičkoj kulturi (1997).

Živi u Luganu u Švajcarskoj. U Beogradu je 2017. godine svirao prvi put posle dvadeset i osam godina.

Izvori

• Joseph Stevenson: Ivo Pogorelich, allmusic.com