Konak kneza Miloša u Brestovačkoj banji
| Konak kneza Miloša | |
|---|---|
_017.jpg) Konak kneza Miloša u Brestovačkoj Banji | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Brestovačka banja |
| Opština | Brestovačka banja |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | Nepokretno kulturno dobro |
| Vreme nastanka | 1837. |
| Vlasnik | Republika Srbija |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| www | |
Konak kneza Miloša nalazi se u Brestovačkoj banji nadomak Bora. Sagrađen je 1837. godine i predstavnja reprezentativnu građevinu srpske građanske arhitekture prve polovine 19. veka. [1]
Izgled[uredi | uredi izvor]
Konak je prizemna zgrada pravougaonog oblika. Jednostavne je konstrukcije. Fasada je bez ukrasa. Sazidan je u bonruku, sa profilisanim gredama na uglovima. Grede su od hrastovine i pored konstruktivne, imaju i dekorativnu funkciju. [2]
Krov je bio, sve do 2005. godine bio pokriven ćeramidom što se uklapalo u stil gradnje. Prozori su dosta mali i uzani. Na njima su zavese od prizrenske svile. Ulazna vrata su masivna i vode u veliku pravougaonu prostoriju. Unutrašnjost predstavlja skladnu celinu koju čine ukupno pet prostorija – veliki hol i četiri sobe. Po dijagonali građevine, sa severne strane, desno od ulaznih vrata je doksat (trem), a levo od izlaznih, sa južne stane, smeštena je manja odžaklija (kuhinja) sa ognjištem.
Istorijat[uredi | uredi izvor]
U prvoj polovini 19. veka, 1837. godine u Srbiji je ukinut turski spahijski sistem. Bor i okolina priključeni su zemlji matici i tada počinje ubrzani razvoj ovoga kraja.
Knez Miloš Obrenović dolazi u Brestovačku banju zainteresovan za izvore lekovite vode poznate još od starih Rimljana. Turci do tada koristili lekovitosti ovih voda. [3]
Iz istorijskih spisa se zna da je u Brestovačkoj banji 1834. godine, boravila kneginja Ljubica Obrenović sa begovima i svojim sinovima Milanom i Mihajlom Obrenovićem.
U to vreme podignuta je i jedna zgrada za siromašne bolesnike. Vremenom, ovde su objekte gradili članovi dinastija Obrenović i Karađorđević, pa je banja bila poznata i van granica Srbije. Brestovačka banja bila je omiljeno lečilište i letovalište srpskih vladara.
Knez Miloš Obrenović je u Brestovačkoj banji izgradio konak za sopstvene potrebe. U vreme popodnevnog odmora zahtevao je apsolutni mir u banji. [4]
Svoj boravak u Brestovačkoj banji koristio za odmor. Svakodnevno je odlazio u hamam koji se načazi odmah preko puta konaka. Vode u Brestovačkoj banji pokazale su se delotvornim za reumu od koje je bolovao.
Danas njegov konak predstavlja kulturno-istorijski spomenik.
Muzejska postavka[uredi | uredi izvor]
U prostorijama objekta nalazi se muzejska postavka pod nazivom „Brestovačka banja u vreme kneza Miloša”.
U tom prostoru izloženi su portreti značajnih ličnosti političkog, kulturnog i društvenog života Srbije, koji su boravili u Brestovačkoj banji kao gosti kneza Miloša.
Sa obe strane raspoređene su po dve prostorije u kojima su smeštene sledeće postavke:
- rekonstrukcija srpske građanske sobe iz prve polovine 19. veka
- knez Miloš u Brestovačkoj banji
- elementi građanskog kostima u prvoj polovini 19. veka - odevanje kneza Miloša i građanske klase, uniforme Miloševe garde i bande.
- elementi orijentalne kulture - pokućstvo, posuđe
Značaj[uredi | uredi izvor]
Konak kneza Miloša Obrenovića zaštićen je zakonom 1949. godine.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Turistička organizacija Bor”. Arhivirano iz originala 13. 05. 2017. g. Pristupljeno 15. 05. 2017.
- ^ „Muzej rudarstva i metalurgije”. Arhivirano iz originala 27. 05. 2017. g. Pristupljeno 15. 05. 2017.
- ^ Turizam u Srbiji
- ^ Banje u Srbiji
