MAS-49
| ,,MAS-49" | |
|---|---|
 MAS-49 | |
| Vrsta | Poluautomatska puška |
| Poreklo |  Francuska |
| Upotreba | |
| Upotreba u | Francuska i drugi |
| Bojno delovanje | Prvi indokineski rat Suecka kriza Vijetnamski rat Građanski rat u Siriji |
| Proizvodnja | |
| Proizvođač | Manufacture d'armes de Saint-Étienne |
| Proizvedeno | <300.000 komada |
| Specifikacije | |
| Masa | 4.7 kg |
| Dužina | 1.100 mm |
| Dužina cevi | 580 mm |
| Kalibar | 7.5x54 mm |
| Vrsta operacije | Direktni udar povratnog mehanizma i gasni sistem |
| Način dejstva | pojedinačno |
| Brzina paljbe | poluautomatski met/min |
| Brzina zrna | 820 m/s |
| Maks. ef. domet | 300-500 m |
| Magacin | 10 metaka |
| Nišan | mehanički |
MAS-49 (franc. Fusil Semi-automatique de 7,5mm Modele 1949) je francuska poluautomatska puška uvedena u naoružanje 1949. Prvobitna verzija je koristila metak 7.5x54mm,a nakon 1956. ove puške su prepravljene kako bi koristile municiju 7.62x51mm i dobile su oznaku MAS-49/56. U francuskoj vojsci se koristila sve do 1979. kada je zamenena puškom FAMAS.[1]
Razvoj[uredi | uredi izvor]
Francuska vojska je pre Drugog svetskog rata koristila puške Bertje i Lebel 1886. Deo ovih pušaka je bio prepravljen da koristi novi službeni metak 7.5x54mm ali najveći deo vojske i kolonijalnih snaga je i dalje koristio puške u starom kalibru 8x50mmR što je otežavalo snabdevanje. takođe je tokom 1930-ih uvedena modernija repetirka MAS-36 u novom kalibru 7.5x54mm. Francuski inžinjeri i konstruktori su i ranije eksperimentisali sa poluautomatskim puškama ali sa pojavom novog domaćeg metka su ovi radovi dostigli vrhunac. Prvi prototip poluatomatske puške je označen kao MAS-38/39, a prvi serijski model MAS-40 je ušao u početnu proizvodnju tokom 1940. ali je ovo propalo zbog okupacije nakon izgubljene bitke za Francusku.
Nakon oslobođenja je obnovljena proizvodnja ove poluautomatske puške pod imenom MAS-44. Francuska vojska je naručila 50.000 komada ali je do januara 1945 isporučeno svega 6.200 koje su isporučene Francuskoj mornarici. Konačna varijanta poluautomatske puške pod oznakom MAS-49 (MAS-49) je ušla u serijsku proizvodnju i naoružanje vojske 1949. godine, čime je započet proces zamene starijih repetirki (MAS-36, Li-Enfild, M1917 Enfild, Bertje i K98) koje su bile u naoružanju francuskih trupa. Nova puška MAS-49 je korišćena tokom Prvog indokineskog rata i Suecke krize.
Poboljšana verzija je uvedena 1956 pod oznakom MAS-49/56. Promene su se ogledale u novom kalibru 7.62x51mm koji je uveden kako bi se i francuska vojska standardizovala sa ostatkom NATO pakta. Ova nova verzija je kraća i poseduje tromblonski nišan i sposobnost ispaljivanja tromblonskih mina 22 mm.
Preduzeti su napori da se ova puška zameni novijim puškama MAS-54, a kasnije i FA-MAS Tip 62 ali je sve ovo bilo neuspešno jer su se na testovima pokazalo neuspešno. Proizvodnja puške MAS-49/56 je završena 1978. kada je odlučeno da bude zamenjena puškom FAMAS u bulpap dizajnu i manjeg kalibra 5.56x45mm. Proizvedeno je 20.000 komada modela MAS-49 i 275.240 komada u poboljšanoj verziji 49/56.
Tehnički detalji[uredi | uredi izvor]
Puška funkcioniše pozajmicom barutnih gasova i direktnim udarom povratnog mehanizma. Ovaj metodu su Francuski inžinjeri osmislili još 1901. godine, a kasnije je primenjivali na svojim prototipovima raznih poluautomatskih pušaka. Malo izmenjeni sistem direktnog udara povratnog mehanizma koriste i američke puške AR-10 i M-16, kao i švedska Ljungman AG-42.
Puška MAS-49 koristi okvire kapaciteta 10 metaka, koji se odlikuju time što je na njima ručica pod oprugom, kojom se okvir pričvršćuje za pušku. Na obe verzije puške se sa leve strane nalazi šina za ugradnju optičkog nišana uvećanja do 400m ili jačeg do 800m (teoretski).
Direktni udar povratnog mehanizma po kojem MAS-49 funkcioniše dozvolio je smanjenje pokretnih delova zatvarača puške na svega 6 komada, i to nosač zatvarača, zadnji zavrtanj na kojem su ekstraktor, izbacivač čaure, igla za opaljenje i trzajna opruga. Potrebno je svega nekoliko sekundi za rastavljanje tako jednostavnog zatvarača. Puške MAS-49 su poznate po dobroj izdržljivosti u uslovima slabog održavanja jer je potreban samo komad tkanine i malo motornog ulja za njeno čišćenje. Puška se pokazala kao izuzetno pouzdana u najtežim klimatskim i geografskim uslovima u Alžiru, Džibutiju, Indokini i Francuskoj Gvajani.
Puške MAS-49 prodate Siriji poseduju kopljasti bajonet dok originalna francuska verzija koristi bajonet u obliku noža.
Korisnici[uredi | uredi izvor]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Barnes, Frank C. (1989). Cartridges of the World. DBI Books Inc..
- Huon, Jean (1995). Proud Promise—French Semiautomatic Rifles: 1898–1979. Collector Grade Publications. ISBN 978-0-88935-186-8.
- Smith, W.H.B.; Small Arms of the World (1967).
- Walter, John; Rifles of the World, 3rd Edition (2006).
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- MAS-49 and MAS 49/56 (France) - Modern Firearms
- Buddy Hinton French MAS 44 49 49/56 Collection (pictures)
- MAS 44-49 Manual 1953
- MAS 49 Manual 1950
- MAS 49 Manual 1951
- MAS 49 Manual 1953
- MAS 49 Manual 1970
- MAS 49/56 Manual 1974
- „MAS 49/56 Pictorial”. Arhivirano iz originala 17. 07. 2014. g. Pristupljeno 14. 01. 2017.
- „MAS-49 with 25-round magazine”. Arhivirano iz originala 07. 11. 2015. g. Pristupljeno 14. 01. 2017.
