Mihailo Petrović (četnik)
Mihailo Petrović | |
|---|---|
| Datum rođenja | 1871. |
| Mesto rođenja | Gradac |
| Datum smrti | 28. april 1941. |
Mihailo Petrović (Gradac, Srbija, 30. jun 1871 — Raška, Kraljevina Jugoslavija, 28. april 1941) je bio prvi član Srpske četničke organizacije i Društva Sveti Sava. Učestvovao je u ranim četničkim borbama za oslobođenje Stare Srbije od otomanske, albanske i bugarske izdaje (1903–1912), Balkanskim ratovima (1912–1913) i Velikom ratu (1914–1918).
Biografija
[uredi | uredi izvor]Petrović je rođen u obližnjem selu Gradac, nedaleko od grada Raške, 1871. godine. Majka mu je umrla kada je bio dečak, a otac, vojnik, poginuo je u srpsko-bugarskom ratu 1885. godine. Kao 14-godišnjak otišao je u Beograd da živi kod strica Stanojla Petrovića i tetke Draginje, koja je pažljivo brinula o njegovom obrazovanju. Mihailo je završio Prvu beogradsku gimnaziju, školu teologije na Bogosloviji, u okviru Visoke škole (od 1905. Univerzitet u Beogradu) 1895. godine. Profesor mu je bio arhimandrit Firmilijan Dražić. Iste godine Mihailo se oženio Leposavom Obradinović, ćerkom Vujice Obradinovića, imućnog beogradskog industrijalca, a potom stupio u sveštenstvo.[1] Najpre se nastanio u Ivanjici, gde je imao rodbinu. Godine 1900. služio je sahrane Mihaila Mihailovića i Smiljane Mihailović (rođene Petrović), roditelja sedmogodišnjeg Dragoljuba Mihailovića. Potom je premešten na parohiju u Rašku gde je ostao sveštenik do penzionisanja.
1904. godine kada je krunisan Kralj Petar Prvi Karađorđević, Visokopreosvećeni Mihailo Petrović bio je pozvani gost novog kralja na svečanom prijemu u Beogradu. Tokom srpskog ustanka 1904. godine u Staroj Srbiji, Balkanskih ratova (1912. i 1913) i Velikog rata, služio je kao vojni pastir borcima na prvim linijama fronta.[2] Počeo je da piše za Glasnik Srpske pravoslavne crkve kao redovni saradnik ubrzo nakon što je postao sveštenik. Među njegovim tadašnjim kolegama bili su Milan Rakić, Jovan Dučić, Nikolaj Velimirović i drugi istaknuti srpski književnici, teolozi i diplomate.
Srpska četnička organizacija
[uredi | uredi izvor]Rano se pridružio Srpskoj četničkoj organizaciji, formiranoj da bi oslobodili Balkan od Turaka, a time i kopnenu Evropu. Petrović je bio i član Udruženja rezervnih oficira i ratnika koje je sredinom dvadesetih godina 20. veka naručilo više spomenika palim četničkim borcima. Bila je to prilika da se pohvali zalaganje četničkih vođa za oslobođenje Stare Srbije i da se kritikuje posleratno zanemarivanje srpskih ratnih veterana, da se napadnu oni koji su olako zaboravili velika stradanja srpskog naroda u njegovoj emancipaciji.
Prvi pouzdani podaci o ranom četničkom delovanju došli su sa padom komunizma 1990-ih, a napisao ih je Vladan Virijević, profesor sa Kosova i Metohije, koji pominje protojereja Mihaila Petrovića „kao starog ratnika“ koji je došao da blagoslovi četničke barjake i zastave po selima i gradovima širom Raške 1937. u vreme krize Konkordata u Jugoslaviji.
Protojerej Petrović je bio namesnik Episkopa žičkog Nikolaja Velimirovića (arhijerejski namesnik) za Studenički okrug sa sedištem u Raškoj od 1919-1920, a kasnije od 1936-1941. godine istu dužnost (arhijerejski dekan) obavljao je i za vreme episkopa Jefrema Bojovića (1920—1933). Kao saradnik Glasnika Beogradske patrijaršije, Petrović je u svojim tekstovima često isticao kontinuirane bezbednosne pretnje sa kojima se Srbi suočavaju u regionu, pišući o potrebi organizovanja oružane ili paravojne odbrane od tih nacionalnih pretnji. Petrović je pozivao na nastavak uloge četnika u južnim krajevima Srbije tokom 1930-ih, ako ne i ranije.[3]
Porodica
[uredi | uredi izvor]Tokom Drugog svetskog rata njegova četiri sina Ljubiša (1899–1975), Dragiša (1902–1967), Milan (1914–2002) [4] i Aleksandar (1917–1944) ostali su odani Starom poretku (Bog, Kralj i Država) borba protiv osvajača (nacističke Nemačke i komunizma). Udata ćerka oca Mihaila Vidosava i njen muž Visokopreosvećeni Svetozar Milenković, uz pomoć mlađeg brata Aleksandra, u prvim godinama rata spasli su jevrejsku porodicu od nacista. Oni su Pravednici među narodima, i poznati su pod zajedničkim imenom porodica Milenković. Aleksadar je zarobljen od strane Gestapoa u Raškoj 1941. godine i poslat u Mauthauzen gde je poginuo u gasnoj komori neposredno pred kraj rata.
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Izvori
[uredi | uredi izvor]- ^ „Maturantski tabloi”. www.bogoslovijasvetogsave.edu.rs.
- ^ „Vladan Virijević cetnici”. Scribd.
- ^ name="auto"
- ^ „Milan PETROVICH Obituary (2002) - the Windsor Star”. Legacy.com.
- Vladan Virijević o V. Rev. Mihailo Petrović, vidi str. 8: Vladan Virijević cetnici
- Bogoslovija/Maturantski razred Bogoslovije 1895. Fotografija: Maturantski tabloi