Mosin-Nagan

Mosin-Nagant M. 1891
Verzije pušaka Mosin-Nagant
Vrsta	Brzometna puška
Porijeklo	Ruska Imperija
Upotreba
Upotreba u	U SSSR i njenim satelitima
Bojno djelovanje	U skoro svim konfliktima od 1891. do danas
Proizvodnja
Proizvođač	Tula, Iževsk, Remington i mnogi drugi
Varijante	vidi Verzije
Specifikacije
Masa	3,99 kg
Dužina	1288 mm
Dužina cijevi	800 mm
Kalibar	7,62h54 mm
Vrsta operacije	Repetirka
Način dejstva	obrtnočepni zatvarač
Brzina paljbe	Sa nišanjenjem oko 10,bez nišanjenja oko 30 met/min
Brzina zrna	630 m/s
Maks. ef. domet	(M91/30) sa mehaničkim nišanima do 500 m, sa optikom 800 m+ m
Magacin	Magacin kapaciteta 5 metaka
Nišan	podesiv od 100 m do 2000 m, na M38 i M44 od 100 m do 1000 m

Mosin-Nagan M. 1891 (rus. винтовка Мосина), u Srbiji poznata kao Moskovka, je brzometna puška repetirka koju je u svoje naoružanje uvela Ruska Imperija 1891 godine. Bila je u upotrebi u Ruskoj Imperiji, Sovjetskom Savezu i mnogim drugih državama do današnjih dana.

Razvoj

Mosinka na Ruskoj poštanskoj markici

Za vrijeme Rusko-turskog rata 1877-1878, ruska vojska je, naoružana uglavnom jednometnim puškama sistema "Berdan", pretrpjela velike gubitke od turske vojske koja je bila naoružana brzometnim puškama sistema Vinčester. To je podstaklo ruske komandante da odmah modernizuju svoju armiju. Nastanak prvog modernog metka i puške ,,Lebel mle 1886" u Francuskoj kao i nemačkog odgovora ,,Kommissionen Gewehr 88" dovelo je da 1889. godine, pojavile su se konstrukcije tri ruske puške:„trolinijska“(7,62 mm; „linija“ – stara ruska mjera, iznosi 1/10 inča) puška kapetana Sergeja Ivanoviča Mosina, puška kalibra 3,5 linije (8,89 mm) belgijskog konstruktora Leona Nagana i konstrukcija kapetana Zinovjeva. Puške su 1891. godine podvrgnute testiranju. Glavni nedostaci Naganove puške bili su veoma komplikovan mehanizam i dug proces rastavljanja (koje je zahtijevalo posebne posebne alate; bilo je potrebno odšrafiti dva šrafa). Mosinova puška je bila uglavnom kritikovana zbog loših materijala od kojih je bila izrađena, što je prouzrokovalo mnogo zastoja. Komisija je glasala 14 naprema 10 da se odobri Naganova puška. Međutim, general Čagin je naredio ponovno testiranje, gdje je puška Mosina pokazala svoje prednosti u odnosu na Naganovu pušku.

Neki detalji sa Naganove puške su uzeti i primijenjeni na pušku Mosina. Na originalnom Mosinovom modelu opruga donosača metaka nije bila pričvršćena za dno magacina, i prema tvrdnjama komisije, mogla je lako biti izgubljena prilikom čišćenja, tako da je uzeto rešenje Leona Nagana;opruga donosača metaka koja je bila pričvršćena za dno magacina. Mosinova puška ima još jedan detalj pozajmljen od Naganove puške; metalni okvir za punjenje u koji se stavljalo pet metaka, što je omogućavalo brzo punjenje sa svih pet metaka odjednom umjesto ubacivanja jednog po jednog. Važno je napomenuti da je Ruska carska armija zahtevala jednostavno i pouzdano oružje koje će moći da koristi svaki vojnik s obzirom na to da je u to vreme svega oko 20% ruskog stanovništva bilo pismeno. Prvih 500.000 pušaka Mosin Nagant su proizvedeno u Francuskoj kompaniji ,,Châtellerault" jer u to vreme u Rusiji nije bilo odgovarajućih mašina.

Tehničke karakteristike

U poređenju sa Mauzerom 1898, zatvarač Mosinke (Mosin-Nagan se često naziva "Mosinka") takođe ima dva zabravljavajuća bloka. Međutim, kod Mauzera zabravljuju vertikalno, a kod Mosinke horizontalno. Zatvarač Mosinke ima izmenjive glave zatvarača, kao Britanska repetirka "Lee-Enfield". Za razliku od Mauzera, koji ima "kontrolisano hranjenje" gdje čelo zatvarača potiskuje metak iz magacina na uvodnu rampu dok pri tome zub fiksiranog izvlakača postepeno zahvata obod (žlijeb) čahure, Mosinka ima takozvani "push feed" sistem gdje glava zatvarača gura bazu metka sve dok konusni elastični izvlakač ne škljocne preko oboda čahure kad se zatvarač konačno zatvara i metak uvodi u ležište. Kao i Mauzer, Mosinka koristi izbacivač koji je montiran na sanduku puške.

Ručica zatvarača Mauzera 1898 je na zadnjem dijelu zatvarača tako da zabravljava iza zadnjeg masivnog prstena sanduka. Ručica zatvarača Mosinke(koja ima istu funkciju kao treći ili sigurnosni blok na mlađim Mauzerima tipa Kar.98k, M-48 itd.),se nalazi na sredini zatvarača, ispred zadnjeg prstena sanduka, koji na vrhu ima prorez tako da omogućava da kada se ručica zatvarača podigne naviše da nesmetano prolazi naprijed/nazad i tako vrši punjenje/pražnjenje.

Ožljebljenje cijevi Mosinke je u pravcu kazaljke na satu, dok je korak uvijanja žljebova 1:9.5" ili 1:10".

Srbija

Srpski vojnik sa Mosinkom na Ada Ciganliji

Od 1880. u naoružanju Srpske vojske je bila jednometna puška sistema Mauzer kalibra 11,15h63 mmR poznatija kao Kokinka. Devedesetih godina 19. veka sa pojavom modernijih pušaka i Srpska Vojska je odlučila da kupi nove puške. Tako se 1899. godine Srpska vojna komisija odlučila za puške „Mauser M1893" u kalibru 7h57 mm kakve je u to vreme koristila Španska vojska, a koje su Kraljevini Srbiji prodate pod oznakom Mauzer M1899. Srbija je 1899. od fabrike DWM iz Berlina kupila 90.000 pušaka M1899, a 1907. je od austrijske firme ÖWG iz Štajra kupila još 30.000 pušaka M1899/07 koje su bile poboljšane, pre svega nišani i odvođenje gasova u zatvaraču. U Prvi balkanski rat, Srpska vojska je ušla sa 90.000 petometnih pušaka Mauzer M1899, 30.000 M1899/07, 35.000 pušaka Mauzer M1910, oko 12.000 karabina M1908 i 43.000 Mauzer M80/07 koje su 1907. prepravljene u petometke, kao i oko 76.000 starih Berdanki i oko 50.000 Kokinki M1880 koje su namenjene trećepozivcima. Tokom 1912. i 1913. zarobljeno je oko 65.000 turskih Mauzera M1890, M1893 i M1903 koje su nakon toga korišćene za obuku regruta iz novih oblasti, ali i u ratnim dejstvima do 1916. Krajem 1913. godine Srbija je od Francuske podigla kredit za opremanje Srpske vojske novim modernim pešadijskim naoružanjem i artiljerijom kako bi se Srpska vojska potpuno naoružala najboljim puškama, ali i da bi nadmašila Bugarsku, ali je francuska vlada postavila uslov da sva oprema mora biti kupljena u Francuskoj tako da je Srbija bila primorana da po 10% većoj ceni naruči 400.000 pušaka Mauzer M1910 od francuske kompanije Šatelro, a koje nikad nisu stigle zbog početka Velikog rata. Zbog manjka pušaka, 1914. godine Srpsko izaslanstvo u Petrogradu je zamolilo ruskog cara Nikolaja II da pozajmi Srpskoj vojsci puške nakon čega je car naredio svojim generalima da iz Ruskih vojnih magacina predaju Srbiji 120.000 pušaka i 120 miliona komada municije koje su brodovima preko Dunava transportovali do Srbije, prvi deo od 50.000 komada je stigao avgusta 1914. pre početka borbenih dejstava, ali zbog problema u transportu do 16. avgusta 1914. godine u Srbiju je stiglo 113.000 pušaka Mosin Nagant i 93 miliona komada municije. Na ovim puškama je bilo utisnuto slovo S za Srbiju. U ugovoru je bilo precizirano da je Srbija u obavezi da posle rata plati sve puške ukoliko makar jedan deo bude upotrebljen. Puške Mosin Nagant nisu bile baš popularne kod Srpskih vojnika pre svega jer su Srpski vojnici dotad bili naviknuti na puške sistema Mauzer koje su bile znatno brže i pouzdanije, a imale su i moderniji bajonet. U naoružanju Srpske vojske ove puške su ostale sve do 1916. kada su zbog problema u logistici na Krfu zamenjene francuskum puškama Bertije kao i Lebel M1886 koje su bile znatno lošije. Završetkom Velikog rata puške Mosin Nagan su sa Krfa vraćene u Srbiju, ali se nisu zadržale u vojsci jer je tokom 1920-ih vojska KSHS koristila puške Manliher 1895 i Lebel 1886, a 1926. Kraljevina SHS je ponovo izabrala sistem Mauzera. Poslednji put Mosinke su korišćene tokom 1920-ih u Južnoj Srbiji kada su vlasti podelile oružje lokalnom stanovništvu na prostoru opština Štip, Veles, Kočani i Radoviš u cilju borbe protiv pro-bugarskih separatista.

Tokom 1920-ih Kraljevina SHS je preostale Mosinke prodala Finskoj. Puške su do Finske transportovane brodovima, prerađivane su u finskim fabrikama i korišćene su tokom Zimskog rata i svetskog rata. Mogu se prepoznati po utisnutom slovu S.

Vardarski Četnici tokom 1920-ih, neki od njih naoružani i Mosinkom

Verzije

Mnoge države su proizvodile svoje verzije puške Mosin-Nagan:Estonija, Poljska, Kina, Mađarska, Rumunija, Čehoslovačka, Finska i SAD.

Rusija i SSSR

Mosin Nagant M38 Karabin

• Model 1891 pješadijska puška(pehotnaя vintovka obrazca 1891-go goda)je bila glavno oružje Ruske i Crvene armije od 1891 do 1930 godine. Puška je duga čitavih 1.305 mm(na cijev otpada 800 mm),bez bajoneta koji je bio dug 500 mm. Masa puške je 4,3 kg. Brzina zrna (7,62h54r) pri izlasku iz cijevi je oko 810 metara u sekundi.

Između 1891 i 1910 puška je pretrpjela nekoliko manjih izmjena;izmijenjeni su nišani, uklonjen je dodatak za mali prst na kundaku iza magacina i dodate su nove "spojnice"(metalni dio koji spaja potkundak i cijev puške)

• Dragunska puška(dragunskaя) je bila dizajnirana za potrebe Draguna.64 mm kraća i 0,4 kg lakša od M1891. Dimenzije dragunske puške su identične kasnijoj verziji M1891/30,i mnoge dragunske verzije su bile prerađene u M91/30.
• Kozačka puška(kazačья) je bila dizajnirana za potrebe kozaka. Identična je dragunskoj verziji, samo kozačka puška nije imala mogućnost montiranja bajoneta.
• Model 1907 karabin je 289 mm kraći i 0,95 kg lakši od M1891. Bila je idealna za potrebe konjice i artiljeraca. Proizvođena je od 1907 do 1917 u malim količinama. Nije imala mogućnost montiranja bajoneta.
• Model 1891/30(vintovka obrazca 1891/30-go goda, vintovka Mosina) je najuspješnija verzija M1891. Bila je glavno pješadijsko oružje Crvene armije od 1930 do 1945. Korištena je i kao snajperska puška za vrijeme Drugog svetskog rata. Prve verzije snajpera su bile opremljene "4x PE" ili "PEM" optikom, Sovjetskom kopijom "Zeiss" optike. Kasnije je korištena "3.5x PU" optika, koja je bila prostija i lakša za proizvodnju. Snajperske verzije puške M91/30 su imale dužu i savijenu ručicu zatvarača, tako da optika ne bi ometala rad zatvarača. M91/30 je bazirana na dragunskoj puški, i imala je nekoliko izmjena;umjesto u aršinima, na zadnjem nišanu daljina je prikazana u metrima. Umjesto šestougaonog prednjeg dijela sanduka uveden je obli (cilindrični) i izmijenjen je prednji nišan.
• Model 1938 karabin je baziran na modelu M91/30. U Iževsku je proizvođen od 1939 do 1945 a u Tuli od 1940 do 1944 godine. Bio je predviđen za upotrebu u rezervnim trupama. Ima kraću cijev i kraći kundak od M91/30 i dug je 1000 mm, dok je M91/30 dug 1219 mm. M38 karabin ne prihvata bajonete. Zadnji nišan je bio podesiv do 1000 metara. M38 će kasnije biti zamijenjen sa M44.
• Model 1944 karabin je vidio svoju upotrebu tek pri kraju 1944 a njegova proizvodnja se nastavila sve do 1948. Proizvodili su se u Iževsku od 1943 do 1948 a samo 1944 u Tuli. M44 je identičan karabinu M38,samo M44 je imao jedno poboljšanje;imao je preklapajući bajonet, koji se preklapao sa desne strane puške.
• Model 1891/59 karabin je nastao kraćenjem cijevi puške M91/30 na karabinsku dužinu. M91/59 je skoro ista puška kao M38,samo što je zadnji nišan na M91/59 ostao isti kao na M91/30 sa tim što je nišan ostao podesiv do 1000 metara (svi brojevi na nišanu preko 1000 m su uklonjeni).
• OC 48/OC 48K je snajperska puška nastala 2000 godine sa namjerom da se iskoriste zalihe pušaka M91/30,kojih je bilo u izobilju u ruskim vojnim magacinima. Ova puška je u ograničenoj upotrebi u nekim ruskim organizacijama za sprovođenje zakona.

Estonija

Posle Estonskog rata za nezavisnost, Estonija je imala oko 120.000 pušaka M/1891 u rezervi. Kasnije su Kajtselit (Estonska liga odbrane) i Estonska nacionalna garda su dobile finsku verziju M28/30 ali su neke verzije proizvedene i u Estoniji

• M1933 - standardna puška Estonske vojske
• M1938 - unapređena verzija M1933,proizvedeno 12.000 komada
• KL300 - verzija za Kajzelit(Estonska liga odbrane),proizvedeno 4.025 komada
• M1935 "Lühendatud sõjapüss M1935-skraćena verzija M1933,proizvedeno 6.770 komada

Finska

Puška * M39

Većinu Finskih pušaka su proizvele fabrike SAKO, Tikkakoski Oy, i VKT. Nakon sticanja nezavisnosti 1918. Finska je razvila svoju sopstvenu municiju 7.62x53R(usavršena municija stare Ruske 7.62x54R) ali je razlika postojala u proizvodnji Finske municije pre i posle 1939. godine, municija pre 1939. je koristila .308(7,8 mm) dug metak dok municija proizvedena posle 1939. je koristila .310(7,9 mm) metak, promena je napravljena zbog uvođenja u službu nove verzije M/39 "Ukko-Pekka" koja je napravljena da koristi Rusku .310(7,9 mm) municiju. Na Finskim verzijama je izmenjen vrh puške do cevi tako da je mogao da se postavi bolji bajonet pošto su Ruske verzije koristile zastarele bajonete.

• M/91-nakon sticanja nezavisnosti od Rusije, velika količina verzija 1891. je ostala u bivšim Ruskim vojnim magacinima na teritoriji Finske. Kao rezultat toga Mosin Nagant verzije 1891. je usvojen kao standardna puška Finske vojske. Od drugih Evropskih zemalja koje su tokom Prvog svetskog rata zarobile veću količinu pušaka Mosin Nagant, naročito od Nemačke i Bugarske kupljena je veća količina pušaka koje su remontovane po Finskim standardima i ušle su u naoružanje Finske vojske. Početkom 1940-tih fabrike Tikkakoski i VKT su započele proizvodnju nove * M/91.VKT, a 1942. je zaustavljena proizvodnja pušaka M/91 zbog proizvodnje nove i bolje M/39 ali Tikkakoski je nastavio proizvodnju do 1944. godine. Verzija M/91 je bila najbrojnija u Finskoj vojsci tokom Zimskog rata i Produženog rata.
• M/91rv-puška dizajnirana za konjicu, napravljena po modelu Ruske Dragunske verzije puške Mosin Nagant. Na ovoj verziji je modernizovani nišan baziran na Nemačkom K98 Mauzer ali je originalni Ruski nišan zadržan.
• M/24* -prvi projekat velikih razmera nadogradnje puške Mosin Nagant koji je preduzela Finska Suojeluskunta (Nacionalna garda),a u stvari je bilo tri odvojene varijacije puške.
• M/27-prvi model Finske vojske koji je bio skoro potpuno prerađeni model 1891. Dobio je nadimak Pystykorva (u prevodu „špic). Prijemnik municije i šaržer verzije 1891 su zadržani. Nišan je modernizovan. Modernizovani drveno postolje puške se pokazalo kao slabo jer se lomilo kada su vojnici vežbali borbu bajonetima ili pucanje sa ugrađenim bajonetima. Ovaj problem je rezultirao smanjenje proizvodnje sredinom 1930-tih, ali je rešenje pronađeno i postolje je poboljšano. Proizvedeni od 1927. do 1940. godine i tokom Zimskog rata verzija M/27 je bila osnovna puška Finske vojske.
• M/27rv-verzija konjičkog karabina M/27,rv je skraćenica za ratsuväki (u prevodu „planinske jedinice).2217 je proizvedeno za najelitnije Finske konjičke jedinice. Kao rezultat čestog korišćenja u borbenim dejstvima, skoro polovina je izgubljena bez traga ili zarobljena tokom Zimskog rata i Produženog rata. Trenutno postoji oko 300 očuvanih komada.
• M/28 - verzija koju je razvila Finska Bela garda.M/28 se razlikuje od M/27 u konstrukciji cevi. Cevi za M/28 su prvobitno kupljene od Švajcarske kompanije SIG ali su ih kasnije proizvodile i Finske Tikkakoski i SAKO.
• M/28-30 - nadograđena verzija M/28. Najuočljivija modifikacija je novi dizajn nišana. Isti nišan je kasnije korišćen za M/39 jedini izuzetak je "1.5".M/28-30 je koristio Simo Hejhe koji je tokom Zimskog rata bez optičkih nišana potvrđeno ubio 505 vojnika Crvene armije i time postao najbolji snajperista u istoriji.
• M/91-35 - model koji je Finska vojska preložila kao zamenu za M/27, M/28 i M/28-30. Bela garda se oštro usprotivila tome jer M/91-35 ima slabu preciznost. Nikad nije usvojen i umesto toga zamenjen je sa M/39.
• M/39 - koju su Finski vojnici često nazivali Uko Peka. M/39 je najbolja i najkvalitetnija puška iz porodice pušaka Mosin Nagan, smatra se jednom od najboljih repetirki ikada proizvedenih. Proizvodila se sve do početka 1970-tih i proizvedeno je ukupno oko 102.000 komada. Danas na tržištu dostiže relativno visoku cenu u poređenju sa drugim puškama iste kategorije.
• M/30 - Tikkakoski je 1943. i 1944. proizveo poboljšanu M1891/30 koristeći novu cev i delove od 125.000 zarobljenih verzija M1891/30 i 57.000 pušaka kupljenih od Nemaca.
• M/56 - eksperimentalna verzija sa municijom 7,63x39.
• M/28-57 - verzija za takmičenje sa municijom 7.62x54R.
• M/28-76 - specijalna puška za trening i takmičenje, u dve različite verzije. Oni su nastali od modernizovanih M/28-30 i M/39.
• 7.62 Tkiv 85 - moderna snajperska puška, dizajnirao Valmet i Finska vojska.

Čehoslovačka

• VZ91/38 Karabin-vrlo sličan Ruskom M91/59,nastao kraćenjem cevi M38. Imaju žlijeb za preklapajući bajonet isto kao M44 ali nema dokaza da je VZ91/38 ikada koristio bajonet.
• VZ54 - zasnovan na Ruskom M91/30 ali ima izgled modernog sportskog vatrenog oružja, koristi Češki optički nišan za uvećanje 2,5x. Takođe pozajmljuje neke funkcije Mauzere konstrukcije dizajna kao što su moguđnost kočenja puške i nišan u stilu K98 Mauzer.

Kina

• Tip 53 - izgrađena po licenci verzija sovjetske M44. Bila je u upotrebi u Kineskoj vojsci od 1953. do početka 1960-tih kada je zamenjena sa Tip 56 (kopija sovjetskog SKS)

Mađarska

• Mosin Nagant Model 1948 - visokoko kvalitetna verzija M91/30,proizvodila se od 1949. do 1955.
• M/52 - direktna kpija snajperske M91/30 uključujući visoko mašinski tamno brunirani čelik i na svakom primerku sadrži pečat 02 što znači proizveden u Mađarskoj.
• M44 Pattern-direktna verzija sovjetske M44 uključujući i pečat 02.

Rumunija

• M44 Pattern - verzija sovjetske M44, proizvodila se od 1953. do 1955.
• M91/30 Pattern - kopija sovjetske proizvedene su 1955. i stavljene u rezervu u slučaju rata.

Poljska

• wz. 91/98/23 - prerađena da koristi Mauzerovu municiju 7,92 x 57 mm ali je zadržan originalni sovjetski bajonet.
• wz. 91/98/25 - prerađena da koristi Mauzerovu municiju 7,92 x 57 mm i Mauzerov nož 1890.
• wz. 91/98/26 - prerađena da koristi Mauzerovu municiju 7,92 x 57 mm i Mauzerov nož 1890. ali je modernizovan dvodelni izbacivač, slično kao na Mauzerovim puškama.
• wz. 44-kopija sovjetske M44,označena sa 11.

SAD

• U.S. Rifle, 7,62 mm, Model of 1916 - tokom Prvog svetskog rata zbog nemogućnosti sopstvene proizvodnje Ruska vlada je naručila 1,5 miliona pušaka modela 1891. od Remington Arms i još 1,8 miliona od New England Westinghouse iz SAD. Neke od tih pušaka nisu bile isporučene pre Oktobarske revolucije. Nova Boljševička vlada nije htela da kupi ove puške i Remington Arms i New England Westinghouse su ostali sa stotine hiljada pušaka koje su kupile SAD. Korišćene su za obuku vojnika i vežbe gađanja.

Prvi svetski rat

Ruski vojnici 1917.

Tokom Prvog svetskog rata Mosin Nagant je bio glavna puška Ruske carske vojske. Mosin Nagant je po svojim karakteristikama bio bolji od francuskih pušaka Bertje i Lebel, ali je zaostajao u odnosu na Mauzer, Menliher ili Li Enfild, glavna prednost Mosinke je bila relativno jeftina cena proizvodnje. Osim u Ruskoj imperiji,1914. godine je Kraljevini Srbiji isporučeno 120.000 pušaka Mosin Nagant kao pomoć pošto je Srpskoj vojsci nedostajalo oružja. Crna Gora je 24. maja 1898. dobila 30.000 komada Mosin Nagant, a 20. jula 1909, je isporučeno još 10.000 komada tako da tokom Balkanskih i Prvog svetskog rata, Mosin Nagant je bio glavna puška Crnogorske vojske. Bugarska je 1912. naručila 50.000 komada Mosin Nagant koje su bile isporučene nešto pre početka prvog Balkanskog rata ali su Bugari kasnije tokom Prvog svetskog rata u Rumuniji u borbama protiv Ruske vojske zarobili značajnu količinu pušaka Mosin Nagant. Takoće Nemačka i Austrougarska vojska su koristili zarobljene puške zbog nedostatka domaćih.

Ruska carska vojska do kraja rata nikada nije uspela da potpuno opremi vojnike puškom jednog sistema. Uprkos zarobljavanju 700.000 neprijateljskih i kupovinom 2.461.000 pušaka iz inostranstva, čak i na prvoj liniji fronta svaki drugi ruski vojnik je imao pušku, a na nekim tačkama fronta su korišćene raznorazne vrste oružja, u pozadini je tek svaki peti ruski vojnik bio naoružan.

Zimski rat

Tokom Zimskog rata Mosin Nagant je uveliko korišćen obostrano. Finci su posle sticanja nezavisnosti 1918. razvili svoj metak 7,62x53mmR,a kasnije su izvršili promene na pušci Mosin Nagant i stvorili svoje verzije koje se smatraju najboljim verzijama iz serije pušaka Mosin Nagant, a najbolja iinovacija je ubrzano repetiranje. Crvena armija je koristila verziju M91/30. Finski snajperista Simo Hejhe je koristio M/28-30 bez optike i uspeo je da ubije 505 vojnika Crvene armije ali su ga kasnije pronašli u zasedi i teško ranili.

Drugi svetski rat

Tokom Drugog svetskog rata Mosin Nagant M91/30 je bio najbrojnija puška Crvene armije, pretpostavlja se da su Ruski snajperisti tokom Staljingradske bitke ubili preko 50.000 nemačkih vojnika i oficira. Nemci su takođe koristili zarobljene puške Mosin Nagant kao trofeje usled nedostatka municije. Finska verzija M39 pokazala se pokazala dosta kvalitetno, naime kada su Šveđani i Nemci svojim saveznicima Fincima ponudili Švedski Mauzer M96 i K98 Mauzer Finski vojnici su to odbili jer su već bili uvežbani i naviknuti da koriste svoje Mosinke. Tokom čitavog Drugo svetskog rata za nemce na istočnom frontu je najvredniji trofej predstavljao karabin M38,a kasnije i karabin M44.

Posle Drugog svetskog rata

Posle Drugog svetskog rata Mosin Nagant je i dalje bio u upotrebi u pojedinim zemljama. U Sovjetskom Savezu su počeli da ih povlače iz upotrebe. U SFRJ Mosin Nagant je bio u upotrebi do 1948. kada je Zastava Oružje razradila novu pušku modernizovani Mauzer M-48. Tokom Korejskog rata, Mosin Nagant M91/30 je bio najbrojnija puška Severno Korejske armije. Posle Drugog svetskog rata u Kini se proizvodila verzija M53 koja nije baš tako kvalitetna pre svega jer je napravljena od loših metala koji se tope prilikom pucanja i kasnije puška postane neprecizna.

Danas

U SAD je moguće kupiti Mosin Nagant za prosečnu cenu od 120 dolara po komadu. Za razliku od Srbije municija u SAD je vrlo jeftina čak 10 puta jeftinija i za 90 dolara može se kupiti 440 metaka 7,62x54mmR

Korisnici

• Ruska Imperija-Glavna puška Ruske carske vojske.
• Kraljevina Crna Gora-28. maja 1898. Crnoj Gori je isporučeno 30.000 pušaka i 17,5 mln. komada municije,20. jula 1909. parobrodom Peterburg je isporučeno još 10.000 pušaka i 17,5 mln. komada municije. Tokom Balkanskih ratova i Prvog svetskog rata Mosin Nagant je bio u naoružanju Crnogorske vojske.
• Etiopija-1912. godine za vojsku je kupljeno nekoliko hiljada pušaka Mosin Nagant.
• Bugarska-Posle stvaranja Balkanskog saveza na proleće 1912. Bugarska je naručila 50.000 komada koji su bili isporučeni Bugarskoj vojsci do početka Prvog Balkanskog rata.
• Mongolija-1913. godine isporučeno 10.000 komada
• Kraljevina Srbija-1914. godine od Rusije pozajmila 120.000 pušaka Mosin Nagant i 120 miliona komada municije pod uslovom da budu plaćene u slučaju korišćenja, prvi deo od 50.000 komada je stigao avgusta 1914. pre početka borbenih dejstava, ali zbog problema u transportu do 16. avgusta 1914. godine u Srbiju je stiglo 113.900 pušaka Mosin Nagant i 93 miliona komada municije.
• Austrougarska-zarobljene puške Mosin Nagant korišćene su tokom Prvog svetskog rata od strane Austrougarske vojske,45.000 komada Mosin Nagant prepravljeni su za municiju 8 mm, ostali su korišćeni sa zarobljenom municijom do kraja rata.
• Nemačko carstvo-zarbljeni primerci, zbog nedostatka domaćih pušaka Mosin Nagant je uveden u naoružanje Nemačke carske mornarice.
• SAD-proizvedene u SAD za Rusku carsku vojsku ali nisu bile isporučene Rusiji do kraja Ruskog građanskog rata, pod imenom U.S. Rifle, 7.62 mm, Model of 1916 korišćene su od strane Američke nacionalne garde i za obuku vojnika.
• SSSR-u naoružanje Crvene armije od njenog stvaranja do kraja Velikog Otadžbinskog rata, posle rata značajna količina pušaka predana organizaciji DOSAF (udruženje za saradnju sa vojskom, avijacijom i flotom) za obuku i vežbu pucanja.
• Estonija-posle sticanja nezavisnosti 1918. puške Mosin Nagant iz Ruskih vojnih skladišta su korišćene u naoružanju Estonske vojske i pogranične policije.
• Poljska-u naoružanju Poljske vojske 1920. godine, toko 1920-tih i 1930-tih proizvodila se Poljska verzij pod nazivom

wz. 91/98/23, wz. 91/98/25 i wz. 91/98/26 koja je koristila municiju 7,92×57 mm. Posle kapitulacije Poljske korišćena je od strane Andersove armije i Poljskih pobunjenika.

• Finska-Mosin Nagant je bio u naoružanju Finske armije od početka, tokom 1920-tih isporučivali su ih iz Nemačke, nalazili su se u naoružanju Finske vojske u manjoj meri sve do kraja Drugog svetskog rata, Finska je proizvela svoje verzije Mosin Nagant pod nazivima M/24, M/27, M/28, M/28-30, M/39 koji su koristili Finsku municiju 7,62x53mmR. Finska verzija M39 se smatra najboljom puškom u bolt akciji koja je ikad proizvedena.
• Narodna Republika Mongolija-nasledila 10.000 pušaka Mosin Nagant koje je 1913. naručila Mongolija, kasnije zbog saradnje sa Sovjetskim Savezom isporučeno još pušaka, tokom Drugog svetskog rata Mosin Nagant je bio glavna puška Mongolske armije.
• Druga španska republika-tokom Španskog građanskog rata isporučena velika koičina pušaka Mosin Nagant iz SSSR].
• Kina-upotrebljavan od strane Kineske komunističke armije tokom Kineskog građanskog rata, posle rata u Kini proizvođena je lošija verzija karabina M91/44 pod nazivom M53.
• SFRJ-1944. godine velika količina pušaka Mosin Nagant isporučene takozvanoj NOVJ,1948. godine zamenjene sa M-48. Mosin Nagant se koristio za obuku sve do 1952. kada su nestale čak i iz udžbenika Vojnih škola. Kasnije se neka količina Mosin Nagant pojavila u Sloveniji i Slavoniji, a zarobljene puške Mosin Nagant JNA je poklanjala svojim oficirima koji su išli u penziju.
• Treći rajh-zarobljeni primerci korišćeni od strane policije i bezbednosnih formacija, Mosin Nagant obrazca 1891. korišćen pod imenom Gewehr 252(r),a puške obr. 1891/30 pod nazivom Gewehr 254(r). Od jeseni 1944. godine Mosin Nagant je korišćen u naoružanju Folksšturma.
• Čehoslovačka-u naoružanju prvog Čehoslovačkog armijskog korpusa, a zatim i drugih delova vojske.
• Narodna Republika Poljska-od 1943. godine u naoružanju prve Poljske pešadijske divizije, posla rata karabim M44 se proizvodio u gradu Radom pod nazivom wz. 44
• Narodna Republika Mađarska-Mosin Nagant se nalazio u naoružanju po imenom 48 M. puska,a od 1952-1956. u Budapeštansko arsenalu se proizvodila verzija M44 karabin.
• Istočna Nemačka
• Severni Vijetnam
• Severna Koreja-tokom Korejskog rata Mosin Nagant je bio najbrojnija puška u Severno Korejskoj armiji.
• Belorusija-povučena iz upotrebe 2005. godine
• Kazahstan-Mosin Nagant 38/44 u naoružanju službe bezbednosti, takođe uveliko u upotrebi od strane lovačkih udruženja.
• Rusija-u naoružanju službe državne bezbednosti, sekjuriti obezbeđenja i paravojnih jedinica, koristi se tokom parade i drugih vojnih svečanosti. U velikoj civilnoj upotrebi od strane lovačkih udruženja.
• Ukrajina-u naoružanju državne službe bezbednosti

Spoljašnje veze

• Sajt proizvođača Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. novembar 2005)
• Puške Mosin M1891 u naoružanju Srpske vojske (Oružje onlajn, Branko Bogdanović, 2018)