Partizanska slava

Partizanska slava je popularni naziv koji se u koristi u selima u Sremu za proslave dana oslobođenja ili nekog drugog značajnog datuma iz Narodnooslobodilačkog rata, od 1941. do 1945. godine. Naziv su dobile jer su stanovnike sela podsećale na crkvene seoske slave.

Proslave dana oslobođenja sela ili nekog drugog značjanog datuma, vezanog za selo iz vremena NOR-a uvedene su odmah po oslobođenju zemlje. Na tim proslavama meštani su odavali poštu palim borcima i žrtvama fašizma. Centralno mesto proslave su obično bili spomenici posvećeni palim borcima, koji su podizani u centru sela. Prvih godina posle rata, ove proslave su obležavane skromnije, da bi tokom šezdesetih i sedamdesetih godina, prerasle u tradicionalne manifestacije, koje su proslavljane sa veoma bogatim kulturno-umetničkim programima i sportskim takmičenjima, na koje su pozivani visoki državni i partijski funcioneri, koji su bili iz sela ili okoline. Među najpozantijim gostima partizanskih slava, tih godina su bili narodni heroji - Jovan Veselinov Žarko, koji je tokom rata bio sekretar Okružnog komiteta KPJ za Srem i jedan od organizatora Narodnooslobodilačkog rata u Sremu i general Marko Peričin Kamenjar, koji je tokom rata bio komandant Prve vojvođanske brigade. Među viđenije goste na partizanske slave pozivani su i drugi poznati Sremci - Stevan Doronjski, koji je bio iz Krčedina; Nikola Grulović, koji je bio iz Beške, Luka Mrkšić, koji je bio iz Novog Slankamena, Branko Pešić i Mirko Tepavac, koji su bili iz Zemuna, Sreten Kovačević, koji je bio iz Golubinaca i dr.

Tokom devedesetih godina, kako se smanjivao broj živih boraca i učesnika Narodnooslobodilačkog rata, tako se smanjivao i obim proslave partizanskih slava, a u nekim selima su potpuno prestale da se obeležavaju. Jedno od najpozantijih sremskih sela, koje i danas obeležava partizansku slavu je Vojka, kod Stare Pazove, gde sa ova manifestacija danas zove „Partizanske vojačke vatre“.

Spisak datuma na koji su obeležavane, a u mnogim selima se i danas obeležavaju partizanske slave (spisak je samo delimičan):