Patrijarh jerusalimski Diodor

Patrijarh jerusalimski Diodor
Lični podaci
Datum rođenja	(1923-08-14)14. avgust 1923.
Mesto rođenja	Hios, Grčka
Datum smrti	19. decembar 2000.(2000-12-19) (77 god.)
Mesto smrti	Jerusalim, Izrael
Njegovo Blaženstvo i presveti kir Diodor, patrijarh Svetog grada Jerusalima i cele Palestine, Sirije, Arabije, Obonpolja Jordanskog, Kane Galilejske i Svetog Siona
Prethodnik	Benedikt
Naslednik	Irinej

Patrijarh Diodor (rođ. Damjanos Karivalis, 14. avgust 1923. Hios, Grčka, 19. decembra 2000. Jerusalim) episkop Jerusalimske pravoslavne cerkve; od 1. marta 1981. godine 139. patriarh Jerusalimski i cele Palestine.

Zvanični naziv: Njegovo Blaženstvo i presveti kir Diodor, patrijarh Svetog grada Jerusalima i cele Palestine, Sirije, Arabije, Obonpolja Jordanskog, Kane Galilejske i Svetog Siona.

Biografija

Rođen je 14. avgusta 1923. godine na ostrvu Hiosu u porodici grčkog sveštenika. Tu je stekao i osnovno obrazovanje.

Oktobra 1938. došao je u Jerusalim, gde je nastavio školovanje u Gimnaziji Grobnog bratstva, koju je završio 1943. godine.

Patrijarh jerusalimski Timotej uveo ga je u monaški čin, sa imenom Diodor, 4. marta 1944. godine .

Sveštenstvo

Dana 5. oktobra 1947. godine, na Golgoti, rukopoložen je u jeromonaha od arhiepiskopa eparhijskog Irinarha i postavljen za igumana manastira u Pretoriji u Jerusalimu i sekretara Komisije za imovinu.

Godine 1952. Sinodskom odlukom arhimandrit Diodor je upućen u Atinu da studira na Bogoslovskom fakultetu Atinskog univerziteta, nakon čega se 1957. godine vraća u Jerusalim i gde je izabran za profesora Patrijaršijske škole Svetog Dimitrija, bibliografa i arhivista.

Godine 1958. postavljen je za starešinu Crkvenog suda, a 1959. godine – za starešinu Patrijaršijske Dragomanije.

Episkopija

Dana 10. novembra 1962. godine hirotonisan je za arhiepiskopa jerapoljskog sa katedrom u Crkvi Svetih Apostola na Maslinskoj gori.

Početkom 1963. godine postavljen je za patrijarškog namesnika u Amanu i istočnom Jordanu, gde je aktivno radio do izbora za patrijarha, održavajući crkvu, školu i patrijaršijski konak o svom trošku.

Patrijaršija

Dana 16. februara 1981. godine izabran je za patrijarha jerusalimskog, a 1. marta u hramu Vaskrsenja Hristovog u Starom gradu izvršeno je njegovo patrijaršijsko ustoličenje.

Dana 2. septembra 1981. godine bio je u zvaničnoj poseti Ruskoj pravoslavnoj crkvi, gde mu je dodeljeno zvanje počasnog doktora Lenjingradske bogoslovske akademije.

Septembra 1982. bio je u zvaničnoj poseti Sjedinjenim Državama i gde ga je lično primio američki predsednik Ronald Regan.

U periodu Diodorovog upravljanja Jerusalimskom patrijaršijom nastavljeni su aktivni restauratorski radovi u zgradama Jerusalimske patrijaršije, posebno u hramu Vaskrsenja Hristovog. Izgrađeni su: nova zgrada Patrijaršije, nova Patrijaršijska rezidencija, crkva Svetog Nikole, Patrijaršijska škola i sveštenički dom u Akabi (Jordan), obnovljen je porušeni manastir Arhangela Mihaila u Jafi, obnovljen je krov bazilike Roždestva Hristovog.

Obnavio je tradicionalnog Velikog osveštanja voda Jordanskih na mestu Krštenja Gospodnjeg iza manastira Jovana Krstitelja između Mrtvog mora i Jerihona, koji je miniran tokom Šestodnevnog rata 1967. godine. Tako su pravoslavno sveštenstvo i vernici počeli da idu, u pratnji izraelske vojske, koja je očistila pristup svetoj reci, na uobičajeno Veliko osvećenje voda Jordanskih na Bogojavljenje.

Na insistiranje Diodora, Sveti sinod Jerusalimske pravoslavne crkve, "uzimajući u obzir naše ponovljene pozive kako pojedinim nepravoslavnima, tako i svim učesnicima dijaloga na terenu da prestanu sa prozelitizmom, kao i naše vatrene proteste, koji, međutim,, nije dao nikakav pozitivan rezultat“, odlučio je „Da bismo zaštitili našu pastvu, prekinuti teološki dijalog sa svim nepravoslavnima uopšte, odnosno sa rimokatolicima, anglikanima, antihalkidoncima, starokatolicima, luteranima i reformatorima“. O tome je patrijarh Diodor obavestio poglavare pomesnih Autokefalnih Pravoslavnih crkava pismom od 13. jula 1989. godine .

Dana 2. oktobra 1989. godine, u grčkom manastiru Svetih Kiprijana i Justine, Patrijarh Diodor je rekao: „Jerusalimska Patrijaršija nikada se nije promenila i neće promeniti učenje, kanone i dogmate naše Crkve. Spremni smo da nastavimo da radimo, a ako treba i da stradamo zarad njihovog očuvanja. Pretnje koje svakodnevno dobijamo i postupci naših protivnika nas ni najmanje ne plaše. Ostaćemo nepokolebljivi čuvari, verni učenju naše Crkve.” Ovakav stav patrijarha Diodora doveo je do svađe između dve patrijaršije Carigradske i Jerusalimske. Kontakti Jerusalima sa pristalicama starog učenja, kao i otvorena podrška koju je Jerusalim pružao onim parohijama u Australiji koje su bile u sukobu sa svojim arhiepiskopom Stilijanom (Harkianakisom), pretvorili su se u poseban problem. Najviša tačka sukoba dve patrijaršije bio je Sabor održan u Istanbulu 30-31. jula 1993. godine, kojim je predsedavao carigradski patrijarh Vartolomej, uz prisustvo velikog broja episkopa i predstavnika grčke dijaspore. Ovaj Sabor je, naime, sazvan da osudi patrijarha Diodora i njegove aktivnosti. Sam Patrijarh jerusalimski nije došao, rekavši da, u skladu sa svetim kanonima, Patrijarhu pomesne crkve može suditi samo Vaseljenski sabor. Patrijarh Diodor je osuđen zbog mešanja u poslove van svoje nadležnosti, „frakcionističke delatnosti“, zavere protiv Carigradske patrijaršije i evharistijskog opštenja sa „šizmaticima i jereticima“ kao i podele u grčkom narodu. Pomen Patrijarha Diodora u diptihima Carigradske patrijaršije je prekinut, međutim, iz „milosrđa i čovekoljublja“ mu je dato vreme za pokajanje do praznika Rođenja Hristovog pod pretnjom lišenja dostojanstva. Istovremeno, sabor je odlučio da skine čin arhiepiskopa Isihija (Kondojanisa) i Timoteja (Margaritisa). Odluke ovog sabora došle su do predstojatelja svih pravoslavnih crkava i izazvale burnu diskusiju, ali ni jedna patrijaršija nije izrazila zvanično protivljenje. Bilo je protesta Svete Gore Atonske, ali su ostali veliki manastiri ćutali. Nakon odluke Carigradskog sabora 1993. godine, arhiepiskop sinajski Damjan (Samardžis) je prestao da pominje patrijarha Diodora. Odmah posle Sabora, ime patrijarha Diodora je izbrisano iz diptiha Carigradske pravoslavne crkve.

Nakon što je vlada Grčke izdala saopštenje o prestanku izdavanja finansijske pomoći Jerusalimskoj crkvi, patrijarh Diodor je odbio da organizuje egzarhiju u Australiji i u bilo kojoj drugoj zemlji; iste godine je obnovljen njegov pomen u diptihima OPC, a razrešenim sveštenoslužiteljima vraćeno je dostojanstvo. 1995. godine Patrijarh Vartolomej je posetio Jerusalimsku Pravoslavnu Crkvu.

Poslednjih godina života, patrijarh Diodor je bio teško bolestan od dijabetesa. 5. novembra 2000. godine održao je poslednji prijem povodom krsne slave Jerusalimske Patrijaršije.

Dana 14. decembra 2000. odveden je u bolnicu Hadasa Ein Karem u Jerusalimu sa dijagnozom mikroinfarkta. Patrijarh moskovski i sve Rusije Aleksije II poslao je 15. decembra telegram patrijarhu Diodoru sa željom za ozdravljenje.

Smrt i sahrana

U bolnici se stanje patrijarha Diodora stalno pogoršavalo i 19. decembra 2000. godine je umiro.

Dana 22. decembra, u Sabornoj crkvi Jerusalimske Patrijaršije Svetih ravnoapostolnih Konstantina i Jelene, patrijarški mitropolit Kornilije (Rhodusakis) je načalstvovao opelo patrijarhu Diodoru.

Nakon parastosa, krenula je litija do mesta sahrane. Kovčeg sa telom patrijarha Diodora u naručju prenet je u zgradu Jerusalimske patrijaršije, gde je služen parastos. Zatim je povorka krenula kroz jermensku četvrt do Maslinske gore. U manastiru u Maloj Galileji, Patrijarh Diodor je sahranjen u kripti crkve Svetih Apostola.