Petnaesta vlada Nikole Pašića
| Datum osnivanja | 24. decembar 1921. |
|---|---|
| Prethodne administracije | |
| Rasformirano | 16. decembar 1922. |
| Zamenjena sa administracijom | |
| Sedište | Beograd Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca |
| Predsednik Ministarskog saveta |
Petnaesta vlada Nikole Pašića je bila vlada Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca koja je vladala od 24. decembra 1921. do 16. decembra 1922. godine.
Memorandum Hrvatskog bloka povodom konferencije u Đenovi[uredi | uredi izvor]
Na proleće 1922. godine, na inicijativu Engleske, predstavnici Francuske, Italije, Belgije i Engleske sastali su se na međunarodnoj konferenciji u Đenovi kako bi se „osigurao mir u svetu“ i rešili aktuelni svetskopolitički problemi. Učestvovali su čak i predstavnici Sovjetskog Saveza. Saziv Đenovljanske konferencije dao je povoda Stjepanu Radiću da poradi na tome da i Hrvatska prisustvuje konferenciji i na njoj istakne hrvatsko pitanje. Hrvatski blok iskoristio je konferenciju u Đenovi kako bi hrvatskom pitanju dalo svetskopolitički karakter. Vođstvo Hrvatskog bloka uputilo je memorandum konferenciji. Memorandum je objavljen i u beogradskom dnevniku „Politika“. Hrvatski blok se memorandumom obratio inostranstvu za pomoć protiv centralizma Kraljevine SHS. Centralistički državni vrh optuživao je Hrvatski blok da se obraćanjem međunarodnoj konferenciji teži da se uvede strana intervencija u unutrašnja pitanja Kraljevine SHS. Italijanska vlada odmah je pokazala sklonost ka pokretanju akcije protiv Kraljevine SHS. Vođstvo Hrvatskog bloka ne priznaje ni nastanak Kraljevine SHS već za tu državu koristi naziv „međunarodno priznata teritorija Srba, Hrvata i Slovenaca“, nastala ugovorom. O vladi Kraljevine Hrvatski blok piše kao o fašističkoj predstavnici tadašnjeg režima u Beogradu. Pašićeva vlada odredila je za Đenovljansku konferenciju delegaciju na čelu sa Momčilom Ninčićem, ni ne pomišljajući da ispuni zahtev Hrvatskog bloka da u sklopu delegacije odredi posebno predstavništvo Hrvatske. Hrvatski blok obratio se povodom toga memorandumom samoj konferenciji. Vlada je odgovorila oštrim represalijama. Najpre je usledila uredba o „podeli zemlje na oblasti“ (1922).
Članovi vlade[uredi | uredi izvor]
| Funkcija | Slika | Ime i prezime | Detalji |
|---|---|---|---|
| Predsednik Ministarskog saveta | 
|
Nikola P. Pašić | |
| Ministar inostranih dela |
|
Nikola P. Pašić | do 5.1.1922. |
|
Momčilo A. Ninčić | ||
| Ministar vojske i mornarice | 
|
Milivoje Zečević | do 8.1.1922. |
|
Miloš Vasić | do 4.11.1922. | |
|
Petar Pešić | ||
| Ministar unutrašnjih dela | 
|
Vojislav D. Marinković | do 30.7.1922. |
|
Kosta Kumanudi | zastupnik, do 14.8.1922. | |
|
Kosta L. Timotijević | ||
| Ministar pravde | 
|
Lazar Marković | |
| Ministar prosvete | 
|
Svetozar Pribićević | |
| Ministar finansija |
|
Kosta Kumanudi | |
| Ministar građevina | 
|
Velimir Vukićević | |
| Ministar trgovine i industrije | 
|
Mehmed Spaho | |
|
Osman Vilović | od 3.3.1922. | |
| Ministar poljoprivrede i voda | 
|
Ivan Pucelj | |
| Ministar pošta i telegrafa | 
|
Žarko Miladinović | |
| Ministar šuma i rudnika | 
|
Živojin Rafajlović | |
| Ministar socijalne politike | 
|
Gregor Žerjav | |
| Ivan Krstelj | zastupnik od 3.6.1922. | ||
|
|
Gregor Žerjav | ||
| Ministar narodnog zdravlja | 
|
Hamdija Karamehmedović | |
|
Derviš Omerović | od 3.3.1922. | |
| Ministar vera | Ivan Krstelj | ||
| Ministar pripreme za Ustavotvornu skupštinu i izjednačenje zakona | 
|
Marko N. Trifković | |
| Ministar agrarne reforme | 
|
Krsta Lj. Miletić | |
| Ministar saobraćaja | 
|
Andra Stanić |
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Vanredni broj Službene Novine Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, 24. decembar 1921, Broj 288 A[mrtva veza]
- ^ Službene Novine Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, 10. januar 1922, Broj 6[mrtva veza]
- ^ Službene Novine Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, 11. januar 1922, Broj 7[mrtva veza]
- ^ Službene Novine Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, 8. mart 1922, Broj 32[mrtva veza]
- ^ Službene Novine Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, 13. jul 1922, Broj 127[mrtva veza]
- ^ Službene Novine Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, 8. avgust 1922, Broj 178[mrtva veza]
- ^ Službene Novine Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, 17. avgust 1922, Broj 181[mrtva veza]
- ^ Službene Novine Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, 8. novembar 1922, Broj 250[mrtva veza]
- ^ Vanredni broj Službene Novine Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, 18. decembar 1922, Broj 284 A[mrtva veza]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Dimić, Ljubodrag (2001). Istorija srpske državnosti. 3. Novi Sad: Ogranak SANU.
- Dimić, Ljubodrag (2005). „Ministarski saveti Kraljevine Jugoslavije 1918-1941”. Vlade Srbije 1805-2005. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva. str. 245—272.
- Ferdo Čulinović, Jugoslavija između dva rata, druga knjiga, JAZU, Zagreb, 1961
- Branko Petranović, Istorija Jugoslavije 1918-1978, Nolit, Beograd, 1988.
