Predeo izuzetnih odlika Dolina Malog Rzava
| Predeo izuzetnih odlika Dolina Malog Rzava | |
|---|---|
IUCN kategorija III (spomenik prirode) | |
 | |
  | |
| Najbliži grad | Ivanjica, Arilje,  Srbija |
| Koordinate | 43° 36′ 5.83″ N 19° 59′ 17.95″ E / 43.6016194° S; 19.9883194° I |
| Površina | 3409 ha 68 a 66 m² |
Predeo izuzetnih odlika Dolina Malog Rzava je zaštićeno područje u središnjem delu zapadne Srbije, pripada regiji Stari Vlah i zajedno sa Moravicom, Velikim Rzavom, Đetinjom i Skrapežom predstavlja izvorište Zapadne Morave.[1]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Nakon revizije koja je završena 2006, SO Arilje je na sednici održanoj 6. oktobra iste godine, a na predlog Zavod za zaštitu prirode Srbije, donela Odluku o zaštiti Spomenika prirode „Bjeluška potajnica”, koja je svrstana u treću kategoriju zaštite Značajno prirodno dobro.[1] Na zaštićenoj površini Spomenika prirode „Bjeluška potajnica” je tada ustanovljen režim zaštite drugog stepena.[1]
Zavod za zaštitu prirode Srbije je dostavio 19. decembra 2012. godine Studiju zaštite Predeo izuzetnih odlika „Dolina Malog Rzava” Ministarstvu zaštite životne sredine Republike Srbije, kao nadležnom organu.[1]
Prostor[uredi | uredi izvor]
Administrativno, izvorišni deo pripada opštini Ivanjica (KO Šarenik i KO Brezova), a veći deo opštini Arilje (KO Bjeluša, KO Radoševo i KO Visoka).[1] Ukupna površina Predela izuzetnih odlika „Dolina Malog Rzava” iznosi 3409 ha 68 a 66 m².[1] Najveći deo površine, 75,13 % se nalazi u privatnom vlasništvu, a ostali deo u vlasništvu države, 24,79 % i Srpske pravoslavne crkve, 0,08 %.[1]
Na celom prirodnom dobru uspostavljaju se režim prvog stepena zaštite (60 ha 73 a 38 m²), drugi (651 ha 03 a 78 m²) i treći (2697 ha 91 a 50 m²).[1]
Biljni i životinjski svet[uredi | uredi izvor]
Zabeleženo je jedanaest endemičnih i subendemičnih taksona od čega je osam endema i tri subendema, dve vrste od nacionalnog i međunarodnog značaja, dve vrste navedene u „Preliminarnoj Crvenoj listi flore Srbije i Crne Gore sa statusima ugroženosti prema kriterijumima IUCN-a iz 2001. godine”, na CITES listi, četiri tercijarna i jedan glacijalni relikt, kao i dvadeset vrsta zaštićenih „Uredbom o stavljanju pod kontrolu korišćenja i prometa divlje flore i faune”.[1]
Većina od sedamdeset i pet vrsta ptica koje su prisutne na području Malog Rzava strogo su zaštićene prema Pravilniku o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva.[2] Prema istom Pravilniku od trideset i osam vrsta sisara prisutnih u istraživanom delu doline Malog Rzava, šesnaest je svrstano u kategoriju strogo zaštićenih divljih vrsta, a dvadeset u kategoriju zaštićenih divljih vrsta.[2]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ e ž z „Obaveštenje o postupku pokretanja revizije zaštite Predela izuzetnih odlika „Dolina Malog Rzava””. Ministarstvo zaštite životne sredine Republike Srbije (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-06-03.
- ^ a b „Revizija zaštite Doline malog Rzava”. Radio Luna (na jeziku: srpski). 2019-09-28. Pristupljeno 2024-06-03.
