Stara škola u Brankovini
| Stara škola u Brankovini | |
|---|---|
 Stara škola, Brankovina | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Brankovina |
| Opština | Valjevo |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1833. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture od velikog značaja |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| www | |
Stara škola u Brankovini, poznata i kao Protina škola, podignuta je 1833. godine, odmah po završetku građenja crkve. Zgrada škole predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture od velikog značaja.[1][2]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Posle podizanja Crkve Svetih Arhanđela u Brankovini, 1830. godine, čiji je ktitor bio Prota Mateja Nenadović, od materijala koji je preostao pri građenju crkve podignuta je škola. Kao i crkva i škola je vezana za poznatu ličnost iz Prvog srpskog ustanka protu Mateju Nenadovića.
Izgled škole[uredi | uredi izvor]
Zgrada je u osnovi pravougaona, zidana po sistemu bondruka, sa četvoroslivnim krovom blagog nagiba, prekrivenim ćeramidom. Unutršnji raspred prostorija u potpunosti je prilagođen nameni objekta – školskoj zgradi. Na fasadi škole nalazi se spomen ploča postavljena u znak sećanja na znamenite ličnosit familije Nenadović. Danas je u ovoj zgradi postavljena muzejska izložba posvećena razvoju školstva i prosvete u to vreme. Posebno je zanimljiv rekonstruisani enterijer jedne učionice s kraja 19. veka.
Školsko dvorište danas[uredi | uredi izvor]
Pored stare, Protine škole kao celinu u školskom dvorištu čini i Nova škola (Desankina škola) iz 1895. godine, u kojoj je učitelj bio Desankin otac Mihajlo Maksimović a prva slova učila buduća velika pesnikinja. Tu je i mala zgrada školske pisarnice kao i vajat Nenadovića u kojem je 1826. rođen Protin sin Ljuba Nenadović. Nedaleko odatle podignuta je i replika kuće Nenadovića, kao začetak daljeg razvoja ovog svojevrsnog muzejskog kompleksa na otvorenom. O spomen kompleksu se stara Narodni muzej iz Valjeva.
Školsko dvorište zajedno sa Crkvom portom koju razdvaja školska reka, pripada jednoj istorijsko-kulturnoj celini koja je pod zaštitom države i ubrajaja se u spomenike kulture od velikog značaja.[3]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- OŠ „Prota Mateja Nenadović” Brankovina
- Znamenito mesto Brankovina
- Spisak spomenika kulture u Kolubarskom okrugu
Izvori[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Valjevo za vas/Brankovina Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. april 2015)
- Brankovina
- Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd
- Lista spomenika
