Sunčeve baklje
 | Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Sunčeva baklja je silovita eksplozija u sunčevoj atmosferi, sa energijom, koja je ekvivalentna milijardama megatona TNT. Eksplozija putuje brzinom oko milion kilometara na čas, a ponekad i brže. Sunčeve baklje imaju uticaj na elektromagnetni prenos u mnogim telekomunikacionim uređajima na Zemlji. Solarne baklje se dešavaju u sučevoj koroni i hromosferi. Plazma se zagrijava na desetke miliona kelvina i ubrzavaju se elektroni, protoni i teži joni do brzina bliskih brzini svetlosti. Proizvode elektromagnetno zračenje duž elektromagnetskog spektra na svim talasnim duljinama od dugih radio-talasa do najkraćih gama zraka. Većina baklji dešava se oko sunčevih pega, gde je magnetsko polje najjače. Treba nekoliko sati ili čak dana da se nakupi energija, koja se onda oslobađa u solarnoj baklji. Oslobađanje energije se desi za minutu dve.
Prvi put su primećene 1859. Zvezdane baklje primećene su i na zvezdama. Učestalost baklji varira od nekoliko na dan do manje od jedne sedmično, a to je kada je Sunce u mirnijem periodu.
Klasifikacija plamenova[uredi | uredi izvor]
Klasifikuju se kao (A,B,C,M X) prema vršnom toku energije rendgenskog zračenja (od 1 do 8 angstrema tj 1 × 10-10 do 8 × 10-10metara talasne dužine) u vatima po kvadratnom metru u blizini Zemlje. Merenja se vrše GOES satelitom. Svaka klasa je 10 puta snažnija od prethodne, tako da su B plamenovi 10 puta snažniji od А plamenova, a C plamenovi 100 puta snažnija od A plamenova. X klasa je određena kao 0,0001 vat po kvadratnom metru.
Dva najveća plamena su zabeležena kao X20 (0,002 vata po kvadratnom metru) i desila su se 16. avgusta 1989. i 2. aprila 2001. Međutim 4. novembra 2003. je zabečežen plamen kao X28 (0.0028 vata po kvadratnom metru). Pošto su detektori bili zasićeni tokom toga događaja, pretpostavalja se da je plamen bio X40 do X45.
Najsnažniji plamen ikada primećenu zadnjih 500 godina je verovatno bio u septembru 1859. Video ga je britanski astronom Ričard Karington.
Opasnost[uredi | uredi izvor]
Plamenovi se povezuju sa koronalnim izbacivanjem mase, što mnogo utiče na našu klimu. Proizvode se čestice velikih energija, koje čine sunčev vetar, koji dolazi do zemljine magnetosfere. Postoje opasnosti ozračenja astronauta za vreme jakih sunčevih baklji. Tok rendgenskog zračenja povećava jonizaciju gornjih slojeva atmosfere, koji interagiraju sa krakim radio-talasima. Mogu doprineti aurori borealis i aurori australis tj polarnoj svetlosti.
Solarne baklje oslobađaju kaskadu čestica velike energije, što je poznato kao protonska oluja. Protoni mogu proći kroz ljudsko telo i napraviti biohemijsko oštećenje. Za većinu protonskih oluja potrebno je dva ili više sati da stignu do Zemlje. Međutim 20. januara 2005. protonska oluja je na zemlju stigla 15 minuta posle primećivanja.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- „Superflares could kill unprotected astronauts”. NewScientist.com. Arhivirano iz originala 23. 09. 2008. g. Pristupljeno 17. 6. 2005.
- Mewaldt, R.A., et al. 2005. Space weather implications of the 20 January 2005 solar energetic particle event. Joint meeting of the American Geophysical Union and the Solar Physics Division of the American Astronomical Society. May 23-27. New Orleans. Abstract.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Solar Cycle 24 and VHF Aurora Website (www.solarcycle24.com)
- Solar Weather Site
- STEREO Spacecraft Site
- BBC report on the November 4, 2003 flare
- NASA SOHO observations of flares Архивирано на сајту Wayback Machine (19. април 2008)
- Stellar Flares – D. Montes, UCM.
- The Sun – D. Montes, UCM.
- Solar Flares NASA Video from 2003
- Solar Flares Solar & Heliospheric Observatory Video from 2002
| Struktura |
|  | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Pojave |
| |||||
