Pređi na sadržaj

Uništavanje kulturnog nasleđa od strane Islamske države

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Namerno uništavanje i krađu kulturne baštine Islamska država sprovodi od 2014. godine u Iraku, Siriji i u manjoj meri u Libiji. Uništavanje je usmereno na različite verske objekte koji su bili pod kontrolom ID i drevne istorijske artefakte. U Iraku, između pada Mosula u junu 2014. i februara 2015, ID je opljačkala i uništila najmanje 28 istorijskih verskih objekata. [1] Vredni predmeti iz nekih zgrada su opljačkani kako bi se prokrijumčarili i prodali strancima sa ciljem pribavljanja sredstava za finansiranje Islamske države.[2]

Razlozi[uredi | uredi izvor]

ID (ISIS ili ISIL) pravda uništavanje kulturne baštine salafizmom,[3] koji, prema njegovim sledbenicima, pridaje „veliki značaj uspostavljanju tevhida (monoteizma)“ i „eliminisanju širka (politeizma)“. Na ovaj način ID je predstavila ideološku podlogu za uništavanje istorijskog i kulturnog nasleđa.[3] ID smatra svoje postupke na lokacijama poput Palmire i Nimruda u skladu sa sunitskom islamskom tradicijom.[3][4]

Osim ideoloških aspekata uništavanja, postoje i drugi, praktični, razlozi za uništavanja istorijskih mesta od strane ID. Uništavanjem kulturne baštine privlači se medijska pažnja, uzimajući u obzir obimno izveštavanje i međunarodnu osudu koja dolazi nakon toga. Uništavanje kulturne baštine omogućava ID da izbriše tragove prethodnih civilizacija i počne iznova, i da istovremeno pruži platformu grupi da uspostavi sopstveni identitet i ostavi svoj trag u istoriji. Uprkos slikama koje pokazuju ekstremna razaranja, ID koristi opljačkane antikvitete za finansiranje svojih aktivnosti.[5] Uprkos zabrani UN za trgovinu artefaktima opljačkanim iz Sirije od 2011,[6] grupa je krijumčarila ove artefakte sa Bliskog istoka na crno tržište antikviteta Evrope i Severne Amerike.[7]

Uništeno nasleđe[uredi | uredi izvor]

Džamija proroka Jone (Nabi Junus) u Mosulu, na slici 1999. Uništena od strane ID 2014. godine.

Džamije i svetinje[uredi | uredi izvor]

2014 godine mediji su izvestili o uništavanju više verskih objekata koji pripadaju Sunima i Šia Muslimanima u oblastima koje je zauzela ID.[8] Među njima su bili grobnica Ibn al-Athira, džamija Imama Abasa u Mosulu, džamija šeika Džavad Al-Sadik, grobnica Sejida Ar-Mamuta Baba, džamija Kado, džamija mučenika, hram Saad Ibn Akila u Tal Afaru Sufizam, Svetište Ahmeda al-Rifaija i svetilište šeika Ibrahima u okrugu Mahlabija.[9][10]

U Mosulu, ID je takođe gađala nekoliko grobnica na kojima su podignuta svetilišta. U julu 2014, ID je eksplozivom uništila jednu od grobnica proroka Danijela (takođe u Mosulu).[11] 24. jula 2014. eksplozivom je uništena i grobnica i džamija proroka Jone.[12] 25. jula 2014, ID je uništila svetilište imama Avna al-Dina iz 13. veka u Mosulu, jednu od retkih građevina koje su preživele mongolsku invaziju iz 13. veka .[traži se izvor] Uništavanje je uglavnom vršeno eksplozivom, ali su u nekim slučajevima korišćeni i buldožeri.[9] 27. jula 2014, ID je uništio grobnicu proroka Jirdžisa (Džordža).[13]

Dana 24. septembra 2014, dignuta je u vazduh džamija Al-Arba'een u Tikritu, koja sadrži četrdeset grobnica iz Omarovog doba.[14] U zgradi su se nalazila dva svetilišta, jedno posvećeno Sit Nafisi, a drugo Amr ibn Jundab al-Ghafari.

Dana 26. februara 2015, ID je digla u vazduh Zelenu džamiju iz 12. veka u centru Mosula.[15]

U martu 2015. ID je buldožerom srušila džamiju Hamu Al-Kadu u Mosulu, koja datira iz 1880. godine. U džamiji Hamu-Al-Kadu nalazila se ranija grobnica Ala-al-dina Ibn Abdul Kadira Gilanija .[traži se izvor] Iste godine ID je naredila uklanjanje svih dekorativnih elemenata i fresaka sa džamija u Mosulu, čak i onih koje sadrže kur'anske stihove koji spominju Alaha. [16] ID ih je opisala kao "pogrešan oblik kreativnosti, koji je u suprotnosti sa osnovama šerijata ". Najmanje jedan imam u Mosulu koji se protivio tom naređenju je ubijen.[16]

Kosi minaret Velike džamije Al-Nuri 2013. Uništen od strane ID 22. juna 2017. tokom bitke za Mosul .

2016. ID je uništila Anahov Minaret u provinciji Al Anbar, koji datira iz vremena Abasidskog kalifata . Minaret je obnovljena 2013. nakon što ju je uništio nepoznati počinilac tokom građanskog rata u Iraku 2006.[17][18]

2017. ID je uništila Veliku džamiju al-Nuri i nagnuti minaret džamije. Ovo je bila džamija u kojoj je vođa ISIL-a Abu Bakr al-Bagdadi tri godine ranije proglasio uspostavljanje kalifata Islamske države . [19]

Crkve i manastiri[uredi | uredi izvor]

Manastir Dair Mar Elia, koji je uništen između avgusta i septembra 2014. godine

U junu 2014. objavljeno je da su ćelije ISIL-a dobili instrukcije da unište sve crkve u Mosulu.[20] Od tada je većina crkava u gradu uništena.

  • Crkva Bogorodice je uništena sa nekoliko improvizovanih eksplozivnih naprava u julu 2014.[21]
  • Dair Mar Elia (Manastir Svetog Ilije), najstariji manastir u Iraku, srušen je u avgustu ili septembru 2014. Uništenje je ostalo neprijavljeno do januara 2016.[22][23]
  • Crkva Al-Tahera, podignuta početkom 20. veka, verovatno je dignuta u vazduh početkom februara 2015. godine [2] Međutim, nema dokaza da je crkva zaista uništena.[24]
  • Crkva Svetog Markourka, kaldejska katolička crkva iz 10. veka, uništena je 9. marta 2015, prema zvaničniku iračke vlade Dureid Hikmat Tobija. Srušeno je i obližnje groblje.[25]
  • Druga crkva, koja je navodno bila stara "hiljadama godina", dignuta je u vazduh u julu 2015. godine. Prema kurdskim izvorima, četvoro dece je nehotice ubijeno kada je crkva uništena.[26]
  • Crkva Sa'a Kadima, koja je podignuta 1872. godine, dignuta je u vazduh u aprilu 2016. [27]
Crkva Sa'a Kadima u Mosulu, dignuta u vazduh u aprilu 2016

ISIS je srušio brojne druge crkve u Iraku i Siriji. Memorijalnu crkvu genocida nad Jermenima u Deir ez-Zoru, Sirija, ISIS je digao u vazduh 21. septembra 2014.[28][29]

Dana 24. septembra 2014. improvizovanim eksplozivnim napravama ISIS je uništio Zelenu crkvu iz 7. veka (poznatu i kao Crkva Svete Ahoadama) koja pripada Asirskoj crkvi Istoka u Tikritu . [30]

Manastir Mar Behnam u Kidr Ilasu blizu Bakhdide u Iraku je uništen u martu 2015.[31][32]

Dana 4. maja 2015. je prijavljeno da je ISIS uništio asirsku hrišćansku crkvu Device Marije na Uskršnju nedelju (5. aprila) u sirijskom gradu Tel Nasri. „Dok su 'zajedničke snage' kurdskih narodnih zaštitnih jedinica i lokalnih asirskih boraca pokušale da uđu u grad", ISIS je detonirao eksploziv uništavajući ono što je ostalo od crkve. [33] ISIS je kontrolisao crkvu od 7. marta 2015. [33]

ISIL je 21. avgusta 2015. uništio istorijski manastir Svetog Ilije u blizini Al-Karijatajna u provinciji Homs.[34]

Drevni i srednjovekovni lokaliteti[uredi | uredi izvor]

Citadela Tal Afar, koja je delimično uništena u decembru 2014

U maju 2014. pripadnici ISIS-a razbili su 3.000 godina staru neoasirijsku statuu iz Tel Ajaje.[35] Kasniji izveštaji su pokazali da je preko 40% artefakata u Tel Ajaji (Sadikani) opljačkano od strane ISISa.[36]

ISIS je razneo delove citadele Tal Afar u decembru 2014, nanevši nenadoknadivu štetu.[37][38]

U januaru 2015, ISIS je navodno uništio velike delove zida Ninive u četvrti al-Tahrir u Mosulu. [39] Dalji delovi zidova, uključujući Mašku i Adad kapiju, minirani su u aprilu 2016. [40]

U sirijskom gradu Raka, ISIS je javno naredio rušenje buldožerom kolosalne drevne asirske skulpture lava na kapiji iz 8. veka pre nove ere. [41] Takođe je uništena još jedna statua lava. Obe statue potiču sa arheološkog nalazišta Arslan Taš . [42] Uništenje je objavljeno u časopisu ISIS, Dabik . Među uništenim statuama su statue Mule Osmana al-Mavslija, žene koja nosi urnu i Abu Tamama .[traži se izvor]

Dana 26. februara 2015. ISIS je objavio video koji prikazuje uništavanje raznih drevnih artefakata u muzeju u Mosulu.[43] Uništeni artefakti potiču iz asirskog doba i iz drevnog grada Hatra . [43] Na snimku se jasno vidi uništavanje čekićem granitne lamasu statue sa desne strane Nergal kapije. Za nekoliko drugih oštećenih predmeta u muzeju se tvrdilo da su kopije, [43] ali je to kasnije opovrgao irački ministar kulture Adel Šaršab koji je rekao: „Muzej u Mosulu je imao mnogo drevnih artefakata, velikih i malih. Nijedan od njih nije prevezen u Nacionalni muzej Iraka u Bagdadu. Dakle, svi artefakti uništeni u Mosulu su originalni osim četiri komada koja su napravljena od gipsa “.[traži se izvor]

Palata Ašurnasirpal II u Nimrudu, uslikana 2007. ISIS je buldožerom uništio grad u martu 2015

Dana 5. marta 2015, ISIC je navodno započeo rušenje Nimruda, asirskog grada iz 13. veka pre nove ere. Palata u Nimrudu je srušena buldožerom, dok su statue lamasua na kapijama palate Ašurnasirpal II razbijene. [44] Video koji prikazuje uništenje Nimruda objavljen je u aprilu 2015. [45] U vreme kada su vladine snage ponovo zauzele grad, 90% iskopane zone Nimruda, uključujući palatu Ašurnasirpal II, zigurat i njegove Lamasu statue, bilo je potpuno uništeno. Od uništenja grada, projekat spasavanja Nimrud, koji finansira Smitsonijan, radio je dve sezone na lokaciji kako bi obučio iračke arheologe i zaštitio i konzervirao ostatke. Do sada je projekat uglavnom bio uspešan u dokumentovanju i prikupljanju preostalih artefakata i reljefa; u toku su i planovi za rekonstrukciju. [46]

Kurdski izvori su 7. marta 2015. izvestili da je ISIS započeo uništavanje Hatre buldožerom. [47] [48] [49] Hatra e bila pod pretnjom rušenja nakon što je ISIS zauzeo susedno područje. Sledećeg dana ISIS je napao kurdske snage Pešmerga u Dur-Šarukinu, rekao je kurdski zvaničnik iz Mosula, Said Mamuzini. [50] Na tom mestu prokopan je samo jedan pljačkaški tunel. [51]

Dana 8. aprila 2015. iračko ministarstvo turizma je izvestilo da je ISIS uništio ostatke zamka Baš Tapija iz 12. veka u Mosulu. [52] Početkom jula 2015. godine, 20% od 10.000 iračkih arheoloških nalazišta bilo je pod kontrolom ISISa.[53]

2015. lice Krilatog bika iz Ninive je oštećeno.[54]

Palmira[uredi | uredi izvor]

Hram Bel u Palmiri, koji je ISIS razneo u avgustu 2015

Nakon zauzimanja Palmire u Siriji, prijavljeno je da ISIS nema nameru da ruši ovu svetsku baštinu (iako još uvek namerava da uništi sve statue koje se smatraju „politeističkim“). [55] 27. maja 2015, ISIS je objavio 87-sekundni video koji prikazuje delove naizgled neoštećenih drevnih kolonada, Belovog hrama i rimskog pozorišta.[55] Međutim, 27. juna 2015. ISIS je srušio drevnu statuu Lava iz Al-lata u Palmiri. (Od tada je restaurirana i nalazi se u muzeju u Damasku dok se ne utvrdi da se statua može bezbedno vratiti u Palmiru. ) Nekoliko drugih statua iz Palmire, navodno zaplenjenih od krijumčara, takođe je uništio ISIS. [56] 23. avgusta 2015. objavljeno je da je ISIS razneo Baalšaminov hram iz 1. veka.[57][58] 30. avgusta 2015. ISIS je srušio Belov hram eksplozivom. Satelitski snimci lokacije snimljeni ubrzo nakon toga pokazali su da gotovo ništa nije ostalo.[59]

Prema izveštaju koji je 3. septembra 2015. objavila inicijativa ASOR Sirijsko nasleđe, ISIS je takođe uništio sedam drevnih grobnica u Palmiri od kraja juna u dve faze.[60] Poslednja faza razaranja dogodila se između 27. avgusta i 2. septembra 2015, uključujući uništenje kule Elahbel iz 2. veka nove ere, koja se naziva „najistaknutijim primerom posebnih pogrebnih spomenika u Palmiri“.[60] Ranije su uništene i drevne grobnice Iamliku i Atenaten.[60] U oktobru je razoren i Monumentalni luk .[61]

Kada su snage sirijske vlade ponovo zauzele Palmiru u martu 2016, borci ISIS-a koji su se povlačili razneli su delove zamka Palmira iz 13. veka, nanevši veliku štetu.[62]

ISIS je nastavio pljačku i rušenje partskog / rimskog grada Dura-Europos započeto od strane pljačkaša tokom građanskog rata u Siriji. [63] Pod nadimkom „Pompeja pustinje“, grad je bio od posebnog arheološkog značaja.

Dana 1. januara 2019. sirijske vlasti uspele su da povrate dve pogrebne biste iz rimskog doba prokrijumčarene iz Palmire sa napuštene lokacije ISIS-a u selu Al-Sukhnah .[64]

Hatra[uredi | uredi izvor]

Hatra ( arap. الحضر ) je bila drevni grad u provinciji Niniva, regon Al Džazira u Iraku. Veliki utvrđeni grad i glavni grad prvog arapskog kraljevstva. Hatra je odolela invaziji Rimljana 116. i 198. godine nove ere zahvaljujući visokim, debelim zidovima ojačanim kulama. [65] Oko 240. godine pre nove ere, grad je pao pod vlast Šapura Prvog (vladao oko 240–272), vladara persijske dinastije Sasaniana, i bio je uništen. [66] Ostaci grada, posebno hramovi u kojima se helenistička i rimska arhitektura stapaju sa istočnjačkim dekorativnim obeležjima, svedoče o veličini ove civilizacije. [65] Grad se nalazi 290 km (180 milja) severozapadno od Bagdada i 110 km (68 milja) jugozapadno od Mosula.

Dana 7. marta 2015, različiti izvori, uključujući iračke zvaničnike, izvestili su da je ISIS počeo sa uništavanjem Hatre. [67] Video koji je ISIS objavio u aprilu iste godine ppikazuje uništavanje spomenika. [68] Drevni grad su ponovo zauzele Narodne mobilizacione snage 26. aprila 2017. [69] Iako je većina Hatrinih hramova bila relativno nepovređena, njihove unutrašnje svete spise i umetnost su razbile i opljačkale snage ISIS-a.

Biblioteke[uredi | uredi izvor]

ISIS je spalio ili ukrao zbirke knjiga i dokumenata sa raznih lokacija, uključujući Centralnu biblioteku u Mosulu (koju su razneli eksplozivom);[70] biblioteku Univerziteta u Mosulu ; sunitska muslimansku biblioteku; 265 godina staru latinsku crkvu i manastir dominikanaca; biblioteku muzeja u Mosulu. Neka uništena ili ukradena dela datiraju do 5000. godine pre nove ere i uključuju „iračke novine iz ranog 20. veka, mape i knjige iz Otomanskog carstva, i zbirke knjiga koje su donirane od strane oko 100 mosulskih porodica“. Cilj je bio uništenje svih neislamskih knjiga.[71]

Odgovor[uredi | uredi izvor]

Dana 22. septembra 2014. godine, državni sekretar Sjedinjenih Američkih Država Džon Keri objavio je da je Stejt department u saradnji sa Američkim školama za istraživanje orijenta i inicijativama kulturnog nasleđa „sveobuhvatno dokumentovao stanje i pretnje po objekte kulturnog nasleđa u Iraku i Siriji da proceni njihovu buduću restauraciju, očuvanje i zaštitu“. [72] Komitet Uneska za zaštitu kulturnih dobara u slučaju oružanog sukoba je 2014. na Devetom sastanku osudio „ponovljene i namerne napade na kulturna dobra... posebno u Sirijskoj Arapskoj Republici i Republici Irak“. [73] Generalna direktorka Uneska Irina Bokova nazvala je razaranja u Mosulu kršenjem Rezolucije 2199 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija [43], a uništenje Nimruda ratnim zločinom.[74]

Bivši premijer Iraka Nuri al-Maliki je izvestio da je lokalni parlamentarni odbor za turizam i antikvitete „podneo pritužbe UN-u da osudi sve zločine i zloupotrebe ISIS-a, uključujući i one koje se tiču na drevnih i svetih mesta“. [75] 28. maja 2015. godine, Generalna skupština Ujedinjenih nacija jednoglasno je usvojila rezoluciju, koju su predložili Nemačka i Irak, i koju je podržala 91 država članica UN, u kojoj se navodi da uništavanje kulturnog nasleđa od strane ISIS-a može predstavljati ratni zločin i poziva na međunarodne mere za zaustavljanje takvih dela, koju je opisala kao „ratnu taktiku”.[76]

Nakon razaranja hrama u Palmiri u avgustu 2015. godine, Institut za digitalnu arheologiju (IDA) objavio je planove za uspostavljanje digitalne evidencije istorijskih lokaliteta i artefakata koji su ugroženi zbog napredovanja ISISa. [77] [78] [79] Bilo je planirano da u cilju ostvarenja ove zamisli IDA u saradnji sa Uneskom dodeli 5,000 3D kamera partnerima na Bliskom istoku. Zamišljeno je da kamere zabeleže 3D lokacije ruševina.

Generalni direktor Češkog nacionalnog muzeja Mihal Lukeš potpisao je sporazum u junu 2017. kojim se ova institucija obavezuje da pomogne Siriji da spase, sačuva i očuva veliki deo svog kulturnog i istorijskog nasleđa oštećenog ratom, uključujući drevno mesto Palmiru; sastao se sa Maamounom Abdulkarimom i razgovarao o planovima za radove za koje je bilo planirano da se završe 2019. godine.[80]

U junu 2017, Svetski fond za spomenike (VMF) najavio je pokretanje projekta vrednog 500.000 funti za obuku sirijskih izbeglica u blizini sirijsko-jordanske granice u tradicionalnom zidanju kamena. Cilj projekta je da obuči Sirijske izbeglice veštinama neophodnim za obnavu objekata kulturnog nasleđa koji su oštećeni ili uništeni tokom građanskog rata u Siriji kada se ponovo uspostavi mir u toj zemlji.[81]

Manje restauracije su već počele: palmirske pogrebne biste preminulog muškarca i žene, oštećene i osakaćene od strane ISIS-a, odnete su iz Palmire u Bejrut, a zatim u Rim.[82][83] Italijanski stručnjaci su restaurirali portrete koristeći 3D tehnologiju za štampanje protetika od smole, koji su premazani debelim slojem kamene prašine da bi se stopili sa originalnim kamenom; protetika je jakim magnetima pričvršćena za oštećena lica bista. [83] [82] Restaurirani delovi su sada ponovo u Siriji. [82] Abdulkarim je rekao da je restauracija bista "prvi pravi, vidljivi pozitivni korak koji je međunarodna zajednica preduzela da zaštiti sirijsko nasleđe".[82]

Program Nagrade za pravdu nudi nagradu do 5 miliona dolara za informacije koje bi dovele do lica koja prodaju i/ili trguju antikvitetima bribavljenim od ISISa [84]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Khalid al-Taie (13. 2. 2015). „Iraq churches, mosques under ISIS attack”. mawtani.al-shorfa.com. Arhivirano iz originala 19. 2. 2015. g. 
  2. ^ a b Khalid al-Taie (13. 2. 2015). „Iraq churches, mosques under ISIS attack”. mawtani.al-shorfa.com. Arhivirano iz originala 19. 2. 2015. g. 
  3. ^ a b v Romey, Kristin (2. 7. 2015). „ISIS Destruction of Ancient Sites Hits Mostly Muslim Targets”. National Geographic. Washington, D.C.: National Geographic Society. Pristupljeno 7. 7. 2020. 
  4. ^ „Don't Be Surprised by ISIS Destroying History”. Tony Blair Faith Foundation. Arhivirano iz originala 2016-08-03. g. Pristupljeno 2015-09-01. 
  5. ^ Martin Chulov (15. 6. 2014). „How an arrest in Iraq revealed Isis's $2bn jihadist network”. The Guardian. Arhivirano iz originala 2014-06-16. g. Pristupljeno 2016-12-14. 
  6. ^ Nichols, Michelle (12. 2. 2015). „U.N. Security Council ups pressure on Islamic State financing”. Reuters UK. Arhivirano iz originala 2015-09-10. g. Pristupljeno 2015-09-01. 
  7. ^ „Why Does ISIS Destroy Historic Sites?”. Tony Blair Faith Foundation. Arhivirano iz originala 2015-10-06. g. 
  8. ^ „ISIS Destroys Shiite Mosques And Shrines In Iraq, Dangerously Fracturing Country (PHOTOS)”. The Huffington Post. 7. 7. 2014. Arhivirano iz originala 25. 2. 2015. g. Pristupljeno 27. 2. 2015. 
  9. ^ a b „ISIS Destroys Shiite Mosques And Shrines In Iraq, Dangerously Fracturing Country (PHOTOS)”. The Huffington Post. 7. 7. 2014. Arhivirano iz originala 25. 2. 2015. g. Pristupljeno 27. 2. 2015. 
  10. ^ Praveen Swami (29. 6. 2014). „ISIS insurgents wage war on history”. The Hindu. Arhivirano iz originala 8. 7. 2014. g. Pristupljeno 27. 2. 2015. 
  11. ^ Hafiz, Yasmine (25. 7. 2014). „ISIS Destroys Jonah's Tomb In Mosul, Iraq, As Militant Violence Continues”. The Huffington Post. Arhivirano iz originala 27. 7. 2014. g. Pristupljeno 28. 7. 2014. 
  12. ^ „ISIL destroys Mosque of Biblical Jonah, Prophet Yunus”. IraqiNews.com. 24. 7. 2014. Arhivirano iz originala 8. 8. 2014. g. Pristupljeno 24. 7. 2014. 
  13. ^ „Islamic State destroys ancient Mosul mosque, the third in a week”. theguardian.com. 27. 7. 2014. Arhivirano iz originala 28. 7. 2014. g. Pristupljeno 27. 7. 2014. 
  14. ^ Abdelhak Mamoun (25. 9. 2014). „URGENT: ISIS destroys historical Al-Arbain mosque in Tikrit”. Iraqi News. Arhivirano iz originala 28. 1. 2015. g. Pristupljeno 27. 2. 2015. 
  15. ^ „Ancient artefacts destroyed in Iraq”. News.com.au. 27. 2. 2014. Arhivirano iz originala 28. 2. 2015. g. Pristupljeno 28. 2. 2015. 
  16. ^ a b „"Islamskoe gosudarstvo" zastavilo imamov Mosula udalяtь freski so sten mečeteй” (na jeziku: ruski). Russian News Agency "TASS". 2. 4. 2015. Arhivirano iz originala 8. 4. 2015. g. Pristupljeno 22. 5. 2015. 
  17. ^ السياحة والآثار تفتتح مئذنة "عنه" في الأنبار بعد ترميمها Arhivirano 2018-02-22 na sajtu Wayback Machine. Al-Mada Newspaper. Retrieved December 29, 2017.
  18. ^ داعش يفجر قلعة عنه الاثرية Arhivirano 2017-12-29 na sajtu Wayback Machine. Al-Garbiya. Retrieved December 29, 2017.
  19. ^ „Battle for Mosul: IS 'blows up' al-Nuri mosque”. BBC. 21. 6. 2017. Arhivirano iz originala 21. 6. 2017. g. Pristupljeno 21. 6. 2017. 
  20. ^ „ISIL orders destruction of all churches in Mosul”. Iraqi News. 16. 6. 2014. Arhivirano iz originala 31. 3. 2015. g. Pristupljeno 28. 2. 2015. 
  21. ^ Abdelhak Mamoun (26. 7. 2014). „URGENT: ISIL destroys the Virgin Mary church in Mosul”. Iraqi News. Arhivirano iz originala 28. 2. 2015. g. Pristupljeno 28. 2. 2015. 
  22. ^ Mendoza, Martha; Alleruzzo, Maya; Janssen, Bram (20. 1. 2016). „IS Destroys Religious Sites: The oldest Christian monastery in Iraq has been reduced to a field of rubble by IS's relentless destruction of ancient cultural sites”. U.S. News & World Report. Associated Press. Arhivirano iz originala 21. 1. 2016. g. 
  23. ^ „Iraq's oldest Christian monastery destroyed by Islamic State”. BBC. 20. 1. 2016. Arhivirano iz originala 20. 1. 2016. g. 
  24. ^ „There is no evidence that the al-Tahera Church (of the Immaculate/Virgin Mary) in Mosul has been destroyed (yet)”. conflict antiquities. 29. 7. 2014. Arhivirano iz originala 27. 1. 2016. g. 
  25. ^ „ISIL destroys historical church in Mosul”. Worldbulletin News. 10. 3. 2015. Arhivirano iz originala 2. 4. 2015. g. Pristupljeno 10. 3. 2015. 
  26. ^ Gander, Kashmira (8. 7. 2015). „Isis 'kills four children' as it reportedly destroys ancient church in Iraqi city of Mosul”. The Independent. Arhivirano iz originala 11. 7. 2015. g. Pristupljeno 12. 7. 2015. 
  27. ^ „ISIS extremists bomb historic church in Mosul”. ARA News. 28. 4. 2016. Arhivirano iz originala 1. 5. 2016. g. 
  28. ^ Hayrumyan, Naira (24. 9. 2014). „Middle East Terror: Memory of Armenian Genocide victims targeted by ISIS militants”. ArmeniaNow. Arhivirano iz originala 5. 9. 2015. g. Pristupljeno 7. 6. 2015. 
  29. ^ „IS said to destroy Armenian Genocide memorial”. The Times of Israel. 22. 9. 2014. Arhivirano iz originala 28. 6. 2015. g. Pristupljeno 7. 6. 2015. 
  30. ^ „ISIL Destroys VII-century Church, Historical Mosque in Iraq”. Alahednews. 26. 9. 2014. Arhivirano iz originala 2. 4. 2015. g. Pristupljeno 27. 2. 2015. 
  31. ^ Mezzofiore, Gianluca (19. 3. 2015). „Isis 'blows up famed 4th-century Mar Behnam Catholic monastery' in Iraq”. International Business Times. Arhivirano iz originala 16. 4. 2016. g. Pristupljeno 30. 3. 2016. 
  32. ^ Jones, Christopher (23. 6. 2015). „Another Treasure Lost in Iraq: The Story of Mar Behnam Monastery”. Hyperallergic. Arhivirano iz originala 27. 10. 2016. g. Pristupljeno 24. 10. 2016. 
  33. ^ a b „ISIS blew up a Syrian church on Easter”. Now Lebanon via Business Insider. 6. 4. 2015. Arhivirano iz originala 11. 10. 2017. g. Pristupljeno 7. 4. 2015. 
  34. ^ „News from The Associated Press”. Arhivirano iz originala 9. 11. 2014. g. Pristupljeno 21. 8. 2015. 
  35. ^ „Archived copy”. Arhivirano iz originala 2016-09-19. g. Pristupljeno 2016-08-08. 
  36. ^ https://www.youtube.com/watch?v=UCzc0uJElGs "At ancient Syria site, IS discovers then destroys treasures"]. AFP, 7 August 2016
  37. ^ „Extremist IS militants damage ancient citadel, two shrines in Iraq's Nineveh”. Xinhua News Agency. 31. 12. 2014. Arhivirano iz originala 13. 1. 2015. g. 
  38. ^ Jones, Christopher (15. 2. 2015). „ISIS destroys several more sites in Mosul and Tal Afar”. Gates of Nineveh. Arhivirano iz originala 5. 3. 2016. g. 
  39. ^ Abdelhak Mamoun (28. 1. 2015). „ISIS detonates large parts of Nineveh historical wall”. Iraqi News. Arhivirano iz originala 9. 3. 2015. g. Pristupljeno 28. 2. 2015. 
  40. ^ Celeng, Sozbin; Yousef, Sarbaz (16. 4. 2016). „ISIS extremists destroy parts of Nineveh ancient wall northern Iraq”. ARA News. Arhivirano iz originala 21. 4. 2016. g. 
  41. ^ „Threats to Cultural Heritage in Iraq and Syria”. US Department of State. 23. 9. 2014. Arhivirano iz originala 21. 1. 2017. g. Pristupljeno 27. 2. 2015. 
  42. ^ „Lion statues destroyed”. UNESCO. Arhivirano iz originala 3. 4. 2015. g. Pristupljeno 27. 2. 2015. 
  43. ^ a b v g „Ancient artefacts destroyed in Iraq”. News.com.au. 27. 2. 2014. Arhivirano iz originala 28. 2. 2015. g. Pristupljeno 28. 2. 2015. 
  44. ^ „ISIL fighters bulldoze ancient Assyrian palace in Iraq”. Al Jazeera. 5. 3. 2015. Arhivirano iz originala 24. 2. 2018. g. Pristupljeno 6. 3. 2015. 
  45. ^ „'IS destruction of Nimrud' on video”. TimesofMalta.com. 12. 4. 2015. Arhivirano iz originala 15. 4. 2015. g. Pristupljeno 12. 4. 2015. 
  46. ^ Johnson, Jessica S.; Ghazi, Zaid; Hanson, Katharyn; Lione, Brian Michael; Severson, Kent (2020-08-31). „The Nimrud Rescue Project”. Studies in Conservation. 65 (sup1): P160—P165. ISSN 0039-3630. doi:10.1080/00393630.2020.1753357. 
  47. ^ „Reports: ISIS bulldozed ancient Hatra city in Mosul”. RiyadhVision. 7. 3. 2015. Arhivirano iz originala 15. 3. 2015. g. Pristupljeno 8. 3. 2015. 
  48. ^ Yacoub, Sameer N. (7. 3. 2015). „IS destroying another ancient archaeological site in Iraq”. ArmyTimes. USA. Associated Press. Pristupljeno 7. 3. 2015. 
  49. ^ „Islamic state 'demolish' ancient Hatra site in Iraq”. BBC. 7. 3. 2015. Arhivirano iz originala 17. 8. 2015. g. Pristupljeno 15. 8. 2015. 
  50. ^ „Ancient site Khorsabad attacked by Islamic State: reports”. Toronto Star. 8. 3. 2015. Arhivirano iz originala 9. 3. 2015. g. Pristupljeno 8. 3. 2015. 
  51. ^ „ASOR Cultural Heritage Initiatives مبادرات التراث الثقافي”. www.facebook.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-01-25. 
  52. ^ „Boeviki "Islamskogo gosudarstva" vzorvali drevniй zamok Baš Tapiя v irakskom Mosule” (na jeziku: ruski). Russian News Agency "TASS". 8. 4. 2015. Arhivirano iz originala 8. 9. 2016. g. Pristupljeno 22. 5. 2015. 
  53. ^ „Islamic State militants 'destroy Palmyra statues'”. BBC. 2. 7. 2015. Arhivirano iz originala 2. 7. 2015. g. Pristupljeno 3. 7. 2015. 
  54. ^ „Museum of Lost Objects: The Winged Bull of Nineveh”. BBC News (na jeziku: engleski). 29. 2. 2016. Arhivirano iz originala 2016-02-29. g. Pristupljeno 2016-03-01. 
  55. ^ a b „Syria: Isis releases footage of Palmyra ruins intact and 'will not destroy them'”. The Guardian. 27. 5. 2015. Arhivirano iz originala 27. 5. 2015. g. Pristupljeno 29. 5. 2015. 
  56. ^ „Islamic State militants 'destroy Palmyra statues'”. BBC. 2. 7. 2015. Arhivirano iz originala 2. 7. 2015. g. Pristupljeno 3. 7. 2015. 
  57. ^ "Palmyra's Baalshamin temple 'blown up by IS'". Arhivirano 2018-10-04 na sajtu Wayback Machine. BBC News
  58. ^ "Isis 'blows up temple dating back to 17AD' in Syrian city of Palmyra". Arhivirano 2018-06-13 na sajtu Wayback Machine. The Guardian. Accessed 25 August 2015.
  59. ^ „Palmyra's Temple of Bel 'destroyed'”. BBC News. 31. 8. 2015. Arhivirano iz originala 3. 9. 2015. g. Pristupljeno 31. 8. 2015. 
  60. ^ a b v „In latest round of destruction, ISIL reduces three ancient tower tombs in Palmyra to rubble”. National Post. 4. 9. 2015. Arhivirano iz originala 7. 5. 2016. g. Pristupljeno 4. 9. 2015. 
  61. ^ Shaheen, Kareem (5. 10. 2015). „Isis blows up Arch of Triumph in 2,000-year-old city of Palmyra”. The Guardian. Arhivirano iz originala 5. 10. 2015. g. Pristupljeno 5. 10. 2015. 
  62. ^ Said, H.; Raslan, Rasha; Sabbagh, Hazem (26. 3. 2016). „Palmyra Castle partially damaged due to ISIS acts, plans to restore it to its former glory”. Syrian Arab News Agency. Arhivirano iz originala 27. 3. 2016. g. 
  63. ^ „Via Satellite, Tracking The Plunder Of Middle East Cultural History”. NPR. 
  64. ^ „Syrian authorities recover 2 Roman-era artifacts from ISIS”. januar 2019. Arhivirano iz originala 2019-01-04. g. Pristupljeno 2019-01-03. 
  65. ^ a b „Hatra”. Arhivirano iz originala 2019-12-31. g. Pristupljeno 2019-12-26. 
  66. ^ „Hatra | ancient city, Iraq”. Arhivirano iz originala 2018-08-20. g. Pristupljeno 2017-07-19. 
  67. ^ „IS continues cultural cleansing of Iraq with Hatra's destruction: UNESCO”. Australian Broadcasting Corporation. 8. 3. 2015. Pristupljeno 23. 6. 2017. 
  68. ^ „Video: Islamic State group shot, hammered away Iraq's Hatra”. Arhivirano iz originala 7. 4. 2015. g. Pristupljeno 23. 6. 2017. 
  69. ^ „IS conflict: Iraqi force 'retakes ancient city of Hatra'”. BBC News. 26. 4. 2017. Arhivirano iz originala 4. 6. 2017. g. Pristupljeno 23. 6. 2017. 
  70. ^ Varghese, Johnlee (24. 2. 2015). „Isis Burns Down Mosul Library, Destroys 8,000 Rare Books and Manuscripts”. International Business Times. Arhivirano iz originala 20. 3. 2016. g. Pristupljeno 23. 6. 2017. 
  71. ^ London, Margaret Coker in; Baghdad, Ben Kesling in (2016-04-01). „Islamic State Hijacks Mosul University Chemistry Lab for Making Bombs”. Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. Arhivirano iz originala 2017-01-27. g. Pristupljeno 2017-01-28. 
  72. ^ „Threats to Cultural Heritage in Iraq and Syria”. US Department of State. 23. 9. 2014. Arhivirano iz originala 21. 1. 2017. g. Pristupljeno 27. 2. 2015. 
  73. ^ „Reinforce the immunity of our common heritage under threat”. UNESCO. 21. 12. 2014. Arhivirano iz originala 4. 4. 2015. g. Pristupljeno 27. 2. 2015. 
  74. ^ „Nimrud: Outcry as IS bulldozers attack ancient Iraq site”. BBC News. 6. 3. 2015. Arhivirano iz originala 6. 3. 2015. g. Pristupljeno 6. 3. 2015. 
  75. ^ Khalid al-Taie (13. 2. 2015). „Iraq churches, mosques under ISIS attack”. mawtani.al-shorfa.com. Arhivirano iz originala 19. 2. 2015. g. 
  76. ^ Resolution 69/281, un.org; accessed 15 August 2015.
  77. ^ Sean Higgins. „Oxford Deploying 5,000 Modified 3D Cameras to Fight ISIS”. sparpointgroup.com. Arhivirano iz originala 2015-09-23. g. Pristupljeno 2015-09-24. 
  78. ^ „The digital race against IS”. BBC Radio 4 "Today" programme. BBC. 28. 8. 2015. Arhivirano iz originala 31. 8. 2015. g. Pristupljeno 24. 9. 2015. 
  79. ^ Rosenfield, Karissa (1. 9. 2015). „Harvard and Oxford Take On ISIS with Digital Preservation Campaign”. Arch Daily. Pristupljeno 24. 9. 2015. 
  80. ^ Johnstone, Chris (17. 5. 2017). „Czechs sign up to help save Syrian cultural heritage”. Radio Praha. Arhivirano iz originala 23. 5. 2017. g. Pristupljeno 24. 6. 2017. 
  81. ^ Shaw, Anny (21. 6. 2017). „Syrian refugees to be trained to rebuild Palmyra and other heritage sites”. The Art Newspaper. Arhivirano iz originala 2017-06-24. g. Pristupljeno 24. 6. 2017. 
  82. ^ a b v g Squires, Nick (16. 2. 2017). „Stone sculptures smashed by Isil in ancient city of Palmyra restored to former glory by Italian experts”. Telegraph.co.uk. Arhivirano iz originala 12. 8. 2017. g. Pristupljeno 24. 6. 2017. 
  83. ^ a b Di Donato, Valentine; Said-Moorhouse, Lauren (17. 2. 2017). „Palmyra treasures restored after ISIS hammer attack”. CNN. Arhivirano iz originala 7. 4. 2017. g. Pristupljeno 24. 6. 2017. 
  84. ^ „Trafficking in Oil and Antiquities Benefitting the Islamic State of Iraq and the Levant (ISIL)”. Rewards for Justice. Arhivirano iz originala 1. 8. 2019. g. Pristupljeno 1. 8. 2019. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Уништавање_културног_наслеђа_од_стране_Исламске_државе&oldid=27678482”