Crkva Svetog cara Konstantina i carice Jelene u Koceljevi
Crkva Sv. cara Konstantina i carice Jelene u Koceljevi | |
---|---|
Opšte informacije | |
Mesto | Koceljeva |
Opština | Koceljeva |
Država | Srbija |
Vreme nastanka | 1858-1872. |
Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture od velikog značaja |
Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
www |
Crkva Sv. cara Konstantina i carice Jelene u Koceljevi je podignuta u periodu od 1868. do 1870. godine.[1]
Istorija
[uredi | uredi izvor]Svojim zalaganjem sveštenik Ljubomir- Ljuba Babović će uspeti da u Koceljevi izgradi novu (današnju crkvu ), na placu koji je za tu priliku dao u razmenu koceljevački trgovac i dugogodišnji predsednik opštine Ilija Kovačević. Crkva je podignuta po najboljem arhitektonskom projektu koji je tadašnje Ministarstvo Kneževine Srbije odobrilo, a građena je u periodu od 1858. do 1872. godine. Crkva je posvećena prvom hrišćanskom caru Konstantinu (Velikom)i njegovoj majci, carici Jeleni.
Prvu službu u novoj nedovršenoj crkvi sveštenik Ljuba Babović odslužio je na Božić 1870. godine. Sledeće, 1871. godine, po konkursu koji je raspisalo tadašnje Ministarstvo prosvete i crkvenih dela Kneževine Srbije, ikonopisac Nikola Marković iz Beograda (član Srpskog učenog društava), oslikao je novi ikonostas crkve koceljevačke.
Tokom Prvog svetskog rata Austrijanci su crkvu pretvorili u zatvor za srpske zatvorenike i izbeglice, a zatim u ratni magacin, da bi po povlačenju 1918. godine je zapalili. Između dva svetska rata, kopletna obnova je urađena tek 1932. godine, da bi za vreme Drugog svetskog rata crkva doživela istu sudbinu kao iz prvog. Sadašnji ikonostas 1962. godine je poklonio episkop sremski Makarije Đorđević. Ikonostas je uradio stolar Aleksandar Novaković iz Svileuve po nacrtu arhiktete dr Dragoljuba Šarića iz Beograda, a oslikali Jovan Plavšić i Mihailo Junas. Tada su u ikonostas ugrađene i prvobitne crkvene dveri, zatim, dve ikone (Bogorodica i sv. Jovan Bogoslov), kao i raspeće iz 1871. godine koji su sačuvani posle austrougarskog paljenja crkve 1918. godine. Ikone na svetim dverima oslikao je 1871. godine Nikola Marković, slikar iz Beograda.
Sadašnje ikone i ornamentiku u crkvi uradio je Žarko Đukić slikar ikonopisac iz Pivnica od 2005 do 2008 godine.
Izgled crkve
[uredi | uredi izvor]Crkva Sv. cara Konstantina i carice Jelene je jednobrodna građevina pravougaone osnove, zidana od tvrdog materija. Crkva ima tri portala: zapadni, severni i južni. Visoki zvonik pokriven bakarnim limom dominira zapadnim delom. Krovne površine su dvovodne, sa biber - crepom kao krovnim pokrivačem.
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Izvori
[uredi | uredi izvor]Literatura
[uredi | uredi izvor]- Zoran Živanović: " Hram Sv. cara Konstatina i carice Jelene u Koceljevi", izdavač Srpska pravoslavna opština Koceljeva, Zvičajni muzej Koceljeva, Koceljeva. 2011. ISBN 978-86-84115-15-9. COBISS.SR 185984780
- Zavod za zaštitu spomenika kulture Valjevo: "Spomeničko nasleđe Kolubarskog i Mačvanskog Okruga" , Valjevo. 2006. ISBN 978-86-904745-2-3. COBISS.SR 131307532