Marko Stanišić

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
marko stanišić
Marko Stanišić
Lični podaci
Datum rođenja(1919-11-15)15. novembar 1919.
Mesto rođenjaBudva, Kraljevstvo SHS
Datum smrti5. decembar 1983.(1983-12-05) (64 god.)
Mesto smrtiBeograd, SR Srbija, SFR Jugoslavija
Profesijavojno lice
Porodica
SupružnikMarija Stanišić
Delovanje
Član KPJ od1940.
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba
SlužbaNOV i PO Jugoslavije
Jugoslovenska narodna armija
Činpukovnik
Heroj
Narodni heroj od10. jula 1953.
Odlikovanja
jugoslovenska odlikovanja:
Orden narodnog heroja
Orden zasluga za narod sa srebrnim zracima Orden bratstva i jedinstva sa srebrnim vencem Orden za hrabrost
Orden za hrabrost Orden za hrabrost Orden partizanske zvezde sa puškama
Partizanska spomenica 1941.
inostrana odlikovanja:
Partizanski krst
Partizanski krst

Marko Stanišić (Budva, 15. novembar 1919 — Beograd, 5. decembar 1983), učesnik Narodnooslobodilačke borbe, pukovnik JNA i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 15. novembra 1919. godine u selu Maine, u Budvi. Osnovnu školu završio je u rodnom mestu, a nakon toga se bavio raznim fizičkim poslovima. Kao mladi radnik priključio se revolucionarnom radničkom pokretu i učestvovao je u akcijama, kojima je rukovodila tada ilegalna Komunistička partija Jugoslavije (KPJ). Godine 1940. primljen je u članstvo KP Jugoslavije.[1]

Nakon okupacije Kraljevine Jugoslavije, 1941. godine aktivno je radio na pripremanju oružanog ustanka u svom kraju. Kada je izbio Trinaestojulski ustanak bio je među prvim ustanicima u Crnogorskom primorju. Učestvovao je i u jednoj od prvih većih ustaničkih akcija, kada je 18. jula 1941. godine na putu Budva—Cetinje, kod sela Brajića napadnuta i uništena italijanska motorizovana kolona, a preko 230 italijanskih vojnika izbačeno iz stroja.[1]

Kao dobrovoljac Primorsko-sokolske čete, ušao je u sastav Lovćenskog bataljona Crnogorskog odreda za operacije u Sandžaku. U sastavu ovog bataljona učestvovao je u neuspelom napadu na Pljevlja, 1. decembra 1941. godine. U ovom napadu, bio je među borcima koji su jurišali na opkoljeni grad. Nakon toga, učestvovao je u borbama po Sandžaku, a 21. decembra 1941. godine u Rudom je bio među borcima Lovćenskog bataljona koji su stupili u Prvu proletersku udarnu brigadu.[1]

Zajedno sa Prvom proleterskom brigadom, Marko je učestvovao u borbama ove brigade na Romaniji, Zvijezdi i Igmanu, a posebno se istakao u borbama protiv četnika u Okruglici, kao i u napadu na italijansko-ustaški garnizon u Ulogu, na Neretvi i napadu na ustaško uporište u Župi, od Uloga do Konjica. Isticao se i u borbama protiv četnika, maja 1942. godine, na Sinjajevini i početkom juna na Durmitoru.[1]

Među borcima Prvog lovćenskog bataljona, ali i čitave Prve proleterske brigade, bio je poznat kao neustrašivi bombaš, koji je u svojoj torbici uvek nosio nekoliko bombi. U borbi u blizini sela Džepi, kod Konjica, juna 1942. godine, Marko je u pratnji dvojice boraca-puškomitraljezaca, Špire Lagatora i Hajrudina Mehinagića, upao u pećinu u kojoj se krila grupa od deset ustaša, nakon čega ih je razoružao. Za ovaj podvig, koji je omogućio dalje napredovanje Prvog lovćenskog bataljona, Marko Stanišić je bio pohvaljen od strane Štaba Prve proleterske brigade, a na poklon je dobio ručni sat, kao najhrabriji borac Prvog bataljona.[1]

Isticao se hrabrošću i u novim borbama Prve proleterske brigade — kod Konjica, Livna, Ključa, Jajca, na Ivansedlu i Glavatičevu, prilikom forsiranja Drine, aprila 1943. godine i dr. Kako bi mu bilo odato priznanje za iskazano junaštvo, 1943. godine je bio određen za zastavnika Prvog lovćenskog bataljona. Zastavu bataljona tada je preuzeo od Blaža Popivode, koji je bio upućen u Jajce na pohađanje Partijsko-političke škole. Nakon toga, u svakoj borbi je jurišao s razvijenom zastavom, a posebno u danima Četvrte i Pete neprijateljske ofanzive.[1]

Početkom 1944. godine unapređen je u čin potporučnika i postavljen za zamenika Šestog beogradskog bataljona Prve proleterske brigade. Sa ovim bataljonom učestvovao je u mnogim borbama u Bosni, Sandžaku i Srbiji. Posebno se istakao maja 1944. godine u borbama kod Mliništa, u vreme nemačkog desanta na Drvar. Tada je sledeći njegov primer, čitav bataljon ispoljio veliko junaštvo. Od kraja 1944. godine pa do završetka rata, Marko je bio obaveštajni oficir Prve proleterske divizije.[1]

Nakon oslobođenja Jugoslavije, nastavio je vojnu karijeru u Jugoslovenskoj narodnoj armiji (JNA). Završio je Višu vojnu akademiju JNA i nalazio se na dužnosti komandanta puka, kao i na raznim štabnim dužnostima u korpusu. Penzionisan je u činu pukovnika JNA.[2]

Umro je 5. decembra 1983. godine u Beogradu. Sahranjen je u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — tri Ordena za hrabrost, Orden zasluga za narod sa srebrnim zracima, Orden bratstva i jedinstva sa srebrnim vencem i Orden partizanske zvezde sa puškama. Od inostranih se ističe Partizanski krst NR Poljske.[3] Ordenom narodnog heroja je odlikovan 10. jula 1953. godine.[2]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d đ e Narodni heroji Jugoslavije 1982, str. 213.
  2. ^ a b Narodni heroji Jugoslavije 1982, str. 214.
  3. ^ Ko je ko u Jugoslaviji 1957, str. 658.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Марко_Станишић&oldid=26928865”