Puniša Perović

puniša perović
Puniša Perović
Lični podaci
Datum rođenja	(1911-05-05)5. maj 1911.
Mesto rođenja	Šobaići, kod Danilovgrada, Kraljevina Crna Gora
Datum smrti	27. mart 1985.(1985-03-27) (73 god.)
Mesto smrti	Beograd, SR Srbija, SFR Jugoslavija
Profesija	pravnik, književnik, političar
Delovanje
Član KPJ od	1933.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Služba	NOV i PO Jugoslavije
Čin	pukovnik u rezervi
Heroj
Narodni heroj od	27. novembra 1953.
Odlikovanja

Grob u Aleji zaslužnih građana u Beogradu

Puniša Perović (Šobaići, kod Danilovgrada, 5. maj 1911 — Beograd, 27. mart 1985) bio je crnogorski i jugoslovenski pravnik, književnik, učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFR Jugoslavije i SR Crne Gore i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 5. maja 1911. godine u Šobaićima, kod Danilovgrada. Gimnaziju je završio u Nikšiću. Apsolvirao je na Pravnom fakultetu u Beogradu. Odmah posle upisa na Pravni fakultet, uključio se u studentski pokret. Godine 1933. postao je član KP Jugoslavije. Kao istaknuti partijski radnik, bio je biran za člana Univerzitetskog komiteta KPJ, kao i za predsednika studenata-komunista u Radnom odboru Ujedinjene studentske omladine.

U studentskim demonstracijama, februara 1935, protiv osnivanja koncentracionog logora u Višegradu, bio je uhapšen i zatvoren u Glavnjaču. Tamo je bio podvrgnut policijskoj torturi, a zatim prebačen u zatvor na Adi Ciganliji. Zbog nedostatka dokaza, bio je oslobođen. Posle izlaska iz zatvora, nastavio je rad u revolucionarnom pokretu, angažujući se u štrajku studenata Beogradskog univerziteta 1936. godine, kao i u demonstracijama 14. decembra 1939, na ulicama Beograda pod parolom „Za mir, hleb i slobodu“, i tada je ponovo uhapšen i izveden pred Sud za zaštitu države, ali, zbog nedostatka dokaza, i ovog puta je bio oslobođen.

Još kao srednjoškolac u nikšićkoj gimnaziji, učestvovao je u radu literarne družine. Njegovi radovi objavljivani su u đačkim i omladinskim listovima. Na Univerzitetu bio je jedan od urednika omladinskog časopisa „Mlada kultura“. Njegovi tekstovi štampani su i u listovima „Narodni student“ i „Mladost“.

Narodnooslobodilačka borba

Posle okupacije Kraljevine Jugoslavije, Puniša Perović, organizacioni sekretar Mesnog komiteta KPJ za Danilovgrad, radio je na organizovanju ustanka. I kao politički rukovodilac i kao borac istakao se u Trinaestojulskom ustanku 1941. godine. Radio je na reorganizovanju partizanskih jedinica, razvijanju političkog rada u narodu i razbijanju uticaja petokolonaša. U jesen 1941. godine, po odluci Pokrajinskog komiteta KPJ, upućen je u Hercegovinu. Do januara 1942. radio je kao član Okružnog komiteta KPJ za Istočnu Hercegovinu. To je vreme napora KPJ da ustanak u ovoj oblasti dobije masovni karakter, vreme stvaranja partizanskih bataljona i njihovih brojnih akcija i borbi. Otuda je, januara 1942, imenovan za sekretara Okružnog komiteta KPJ za Foču. Gotovo pet meseci radio je na stvaranju i učvršćivanju partijskih organizacija, na obnavljanju i razvijanju ustanka, na stvaranju partizanskih i dobrovoljačkih jedinica. Kada je, juna 1942. godine, formirana Peta proleterska crnogorska brigada, odlukom CK KPJ bio je imenovan za rukovodioca Politodela ove jedinice. Radio je na učvršćivanju partijske i skojevske organizacije, na učvršćivanju brigade kao kolektiva i njenom političkom i vojnom angažovanju. U tom periodu brigada je imala veoma značajne poduhvate, među kojima i marš—proboj od Zelengore i Drine do Prozora.

Od jeseni 1942. do maja 1943. godine bio je, prvo, rukovodilac Politodela Četvrte proleterske, a zatim Druge proleterske brigade. Kao istaknuti partijski radnik, kao rukovodilac koji je veoma uspešno obavljao njemu poverene funkcije, 1943. godine upućen je na dužnost u Pokrajinski komitet KPJ za Crnu Goru i Boku. Na toj dužnosti ostao je do oslobođenja zemlje. Bio je rukovodilac Agitpropa Pokrajinskog komiteta KPJ. Kao istaknut društveno-politički radnik, bio je izabran za poslanika Crnogorske antifašističke skupštine narodnog oslobođenja, a kasnije za ministra prosvete u vladi Crne Gore.

Posleratna karijera

Posle odlaska iz Crne Gore, obavljao je istaknute funkcije u na saveznom nivou. Do 1948. godine bio je predstavnik CK KPJ kod CK SKP(b) u Moskvi.

Posle povratka u Beograd, bio je direktor Više partijske škole „Đuro Đaković”, pomoćnik ministra prosvete Savezne vlade i predsednik Komiteta za visoko školstvo. Bio je direktor i glavni urednik lista „Borba“, prvi glavni urednik lista „Pobjeda“, a zatim direktor Instituta za međunarodni radnički pokret. Više puta biran je za narodnog poslanika Savezne skupštine SFRJ. Za člana CK SKJ biran je na Šestom i Sedmom kongresu Saveza komunista Jugoslavije. Više godina nalazio se na dužnosti potpredsednika Savezne konferencije SSRN Jugoslavije (do 1969).

Bio je član Saveta federacije i pukovnik JNA u rezervi. Dobitnik je nagrade AVNOJ-a.

Preminuo je 27. marta 1985. godine u Beogradu i sahranjen je u Aleji zaslužnih građana, na Novom groblju.

Matica crnogorska – ogranak Danilovgrad održala je 6. maja 2011. godine veče posvećeno Puniši Peroviću povodom 100. godišnjice rođenja.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941., Ordena narodnog oslobođenja i drugih jugoslovenskih odlikovanja. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 27. novembra 1953. godine.

Bibliografija

• Četnička izdanja u svjetlosti dokumenata, Nikšić, 1944.
• Sava Kovačević Mizara – narodni heroj, koautor, Cetinje, 1946.
• Statii na klevetničkite obvinenija protiv KPJ, sa Vlajkom Begovićem, Skopje, 1948.
• Sa srpskim proleterima, Beograd, 1953.
• Na teme dana, Beograd, 1957.
• Savremeni međunarodni radnički pokret, Beograd, 1959.
• Julske vatre, Beograd, 1961.
• Ratni motivi – članci i zapisi, Cetinje, 1962.
• Problemi saradnje u međunarodnom radničkom pokretu, Zagreb, 1964.
• Pregled istorije međunarodnog radničkog pokreta – stoljeće borbe za socijalizam, tom 1-2, Beograd, 1978.
• Crveno sjeme, pesme, Titograd, 1979.
• Razgovori o književnosti – članci i eseji, Cetinje, 1984.

Zanimljivosti

Puniša Perović autor je teksta pesme „Što to huči Sutjeska“, u kojoj je opevana herojska pogibija Save Kovačevića tokom proboja na Sutjesci 1943. godine.

Literatura

• Jugoslovenski savremenici: ko je ko u Jugoslaviji. „Sedma sila“, Beograd 1957. godina.
• Jugoslovenski savremenici: ko je ko u Jugoslaviji. „Hronometar“, Beograd 1970. godina.
• Narodni heroji Jugoslavije. Ljubljana - Beograd - Titograd: Partizanska knjiga - Narodna knjiga - Pobjeda. 1982.