Ante Kelava

ante kelava
Ante Kelava
Lični podaci
Datum rođenja	(1916-10-16)16. oktobar 1916.
Mesto rođenja	Dobro, kod Livna, Austrougarska
Datum smrti	16. novembar 1943.(1943-11-16) (27 god.)
Mesto smrti	Bileća, Kraljevina Jugoslavija (dejure) NDH (defakto)
Profesija	radnik
Delovanje
Član KPJ od	1925.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Heroj
Narodni heroj od	27. novembra 1953.

Ante Kelava Zoro (Dobro, kod Livna, 16. oktobar 1916 — Bileća, 16. novembar 1943), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 16. oktobra 1916. godine u selu Dobro kod Livna. Poticao je iz siromašne zemljoradničke porodici, a pošto mu je otac Ivo stradao, rano je osetio težinu siromaštva. Par godina nakon završene osnovne škole, morao je da se zaposli kao sezonski građevinski radnik. Kao mladi radnik, polovinom 1930-ih godina, priljkučio se revolucionarnom radničkom pokretu, koji je postojao tih godina u Livnu i bio pod rukovodstvom Mesnog komiteta KPJ. Ovaj komitet organizovao je radničke štrajkove, ali i politički delovao na selu, pa je neposredno pred početak Drugog svetskog rata, u Antinom selu bila formirana partijska organizacija.

Kao hranitelj porodice, Ante je na odsluženje vojnog roka u Jugoslovensku vojsku otišao neposredno pred početak rat, a tu ga je zatekao i početak Aprilskog rata, 1941. godine. Nakon brze kapitulacije, vratio se u rodni kraj i zaposlio se kao šumar u Fratarskom gaju na Gorici. Nakon izbijanja ustanka, Ante je kao simpatizer Komunističke partije Jugoslavije (KPJ), radio na održavanju veze između partizanskog odreda na Cincaru i sela ispod Tušnice.

U rano proleće 1942. godine otišao je u partizane i postao prvi mitraljezac u partizanskom bataljonu „Vojin Zirojević”. Kao mitraljezac se isticao velikom hrabrošću. Učestvovao je u mnogim borbama vođenim na Livnu, Glamoču, Kupresu, Duvnu, Prozoru i dr. Sa svojim bataljonom, se naročito istakao i borbi protiv četnika u selu Vidimlije, 14. juna 1942. godine, kada su jake četničke snage opkolile partizane i prisilile ih da se povlače uz velike gubitke. Ante je tada svojim mitraljezom uspešno štitio odstupnicu partizanskih boraca. Za iskazano junaštvo u ovoj borbi, bio je primljen u članstvo KP Jugoslavije.

Avgusta 1942. godine je zajedno sa proleterskim brigadama učestvovao u borbama za oslobođenje Livna. U bataljonu „Vojin Zirojević” ostao je do početka novembra iste godine, kada je, odlukom Vrhovnog štaba NOV i POJ, ovaj bataljon ušao u sastav Desete hercegovačke udarne brigade, kao njen Peti bataljon. Najpre je bio vodnik, potom komandir čete i na kraju komandir pratećeg odeljenja u bataljonu. Kao mitraljezac, Ante se isticao i u kasnijim borbama, tokom Četvrte i Pete neprijateljske ofanzive, a tokom bitke na Sutjesci naročito se istakao na položajima Stabno-Smrekovac, i na kosi Krvava brda na Volujaku. Tu je u streljačkom stroju sa svojim odeljenjem jurišao na Nemce, slomivši njihov prvi napad, čime je omogućeno izvlačenje i pokret jedinica koje su tuda prolazile. Posle Pete ofanzive, bio je postavljen za komandanta Petog bataljona u Desetoj hercegovačkoj brigadi.

Veliku hrabrost iskazao je i u poslednjoj borbi u kojoj je učestvovao. Bila je to borba protiv četnika kod Bileće, 16. novembra 1943. godine, kada su brojnije četničke snage iznenada napale položaj Petog bataljona. Da bi održao položaje, Ante se odlučio da s delom bataljona pređe u napad. U nekoliko juriša i protivjuriša, uz velike gubitke, bio je ranjen. Prihvatio ga je politički komesar njegovog bataljona i pokušao da ga iznese na previjanje, ali ga je na leđima komesara smrtno pogodilo neprijateljski metak.

Ukazom predsednika Federativne Narodne Republike Jugoslavije Josipa Broza Tita, 27. novembra 1953. godine, proglašen je za narodnog heroja.

Literatura

• Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982.