Breša
 | Ovaj članak sadrži spisak literature (štampane izvore i/ili veb-sajtove) korišćene za njegovu izradu, ali njegovi izvori nisu najjasniji zato što ima premalo izvora koji su uneti u sam tekst. Molimo vas da poboljšate ovaj članak tako što ćete dodati još izvora u sam tekst (inlajn referenci). |
| Breša Brescia | |
|---|---|
.jpg) Pogled na gradsko jezgro Breše | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Italija |
| Regija | Lombardija |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — | 190.494 |
| — gustina | 2.100,73 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 32′ 16″ S; 10° 13′ 06″ I / 45.53783° S; 10.21827° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 149 m |
| Površina | 90,68 km2 |
  Breša Breša na karti Italije | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Adrijano Paroli |
| Poštanski broj | 25100 |
| Pozivni broj | 030 |
| Registarska oznaka | BS |
| Veb-sajt | |
| www.comune.brescia.it | |
Breša (ital. Brescia) grad je u severnoj Italiji. Breša je drugi najveći grad u pokrajini Lombardiji i upravno središte istoimenog okruga Breša.
Breša je poznata najviše kao središte trećeg po značaju industrijskog područja u celoj Italiji. Razlog ovome je položaj grada između velikih i poznatih gradova u severnoj Italiji, koja je industrijski centar Italije.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Breša se nalazi u severnom delu Italije. Od prestonice Rima grad je udaljen 570 km severno, a od sedišta pokrajine, Milana, 100 km istočno.
Reljef[uredi | uredi izvor]
Breša se nalazi u severnom delu Padske nizije. Grad je smešten u južnom podružju Alpa, tako da se brda i bregovi izdižu neposredno severno od grada. Južno od grada je ravničarsko tle.
Vode[uredi | uredi izvor]
Kroz gradsko jezgro protiče rečica Melja. U blizini grada se nalaze jezera Garda i Izeo.
Klima[uredi | uredi izvor]
Klima u Breši je izmenjena kontinentalna klima sa znatnim uticajem sredozemne klime sa mora. Stoga su zime nešto blaže, a leta toplija i suvlja nego u uslovima prave kontinentalne klime.
| Klima (Breša) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Srednji maksimum, °C (°F) | 5,0 (41) |
8,5 (47,3) |
14,2 (57,6) |
18,6 (65,5) |
23,1 (73,6) |
27,8 (82) |
30,3 (86,5) |
29,4 (84,9) |
25,1 (77,2) |
18,5 (65,3) |
11,6 (52,9) |
6,8 (44,2) |
30,3 (86,5) |
| Srednji minimum, °C (°F) | −1,5 (29,3) |
0,3 (32,5) |
4,9 (40,8) |
8,8 (47,8) |
12,7 (54,9) |
16,7 (62,1) |
19,0 (66,2) |
18,4 (65,1) |
15,1 (59,2) |
10,0 (50) |
4,5 (40,1) |
0,6 (33,1) |
−1,5 (29,3) |
| Količina padavina, mm (in) | 63,9 (25,16) |
64,3 (25,31) |
71,0 (27,95) |
83,0 (32,68) |
104,9 (41,3) |
99,5 (39,17) |
86,3 (33,98) |
101,1 (39,8) |
72,8 (28,66) |
98,1 (38,62) |
87,0 (34,25) |
54,6 (21,5) |
986,5 (388,38) |
| [traži se izvor] | |||||||||||||
Istorija[uredi | uredi izvor]
,_Mappa_di_Brescia_a_inizio_Settecento.jpg)
Postoje različite mitološke priče o osnivanju grada Breše. Ipak smatra se da su Brešu osnovali Etrurci. Gali su izvršili najezdu i u savezu sa keltskim Insubrima na ovu oblast, da bi kasnije Breša postala njihovo sedište. Za vreme punskih ratova tadašnja Briksija (prvobitni oblik naziva grada) je obično bila saveznik Rima. Bila je deo Keltske konfederacije 202. p. n. e. protiv Rima, ali tajnim sporazumom promenila je stranu i napala je iznenada Insubre. Posle toga su grad i keltsko pleme Insubri postali deo rimskog sveta. Breša je 89. p. n. e. dobila status grada. Rimska Briksija je imala najmanje tri hrama, akvedukt, amfiteatar, forum i javna kupatila.
Krajem rimske ere Vizigoti pod Alarihom I su 402. godine poharali grad. Za vreme najezde Huna pod Atilom 452. godine grad je nakon opsade opljačkan. Četrdeset godina kasnije Breša je bila među prvim gradovima koje je osvojio Teodorih Veliki u ratu protiv Otoakara. Langobardi su zauzeli Brešu 568. ili 569. godine. Breša je postala sedište jednog od langobarskih vojvodstava. Potom je Karlo Veliki 774. godine osvojio grad i tada je prestala postojati Langobardska kraljevina u današnjoj severnoj Italiji. Notingus je bio prvi biskup, koji je 844. godine postao i grof. Kasnije se smanjuje moć biskupa u korist građana i plemića. U različitim borbama lombardskih gradova i careva Breša je pripadala raznim savezima. U bici kod Lenjana vojska iz Breše je bila druga po snazi odmah iza Milana. Sklopili su mir sa Fridrihom Barbarosom 1183. godine i tada je priznat Breši status slobodnog grada. Car Fridrik II je 1238. godine opsedao Brešu zbog uloge Breše u bici kod Koretnove. Breša je iz toga izašla kao pobednik. Kad su pali Hoenštaufovci, Breša i drugi slobodni gradovi dolaze pod vlast moćnih familija, Magija i Brusatija. Car Henrik VII je 1311. godine opsedao Brešu šest meseci i izgubio je tri četvrtine armije. Kasnije je Skalijeri iz Veroone nastojao da pokori Brešu. Kasnije su gradom vladali Viskontijevi iz Milana. Grad je 1426. Filipo Marija Viskonti prodao Mlečanima. Posle je milansko plemstvo zahtevalo da se vrati Breša. Breša je uglavnom ostala pod Venecijom, sem razdoblja 1512—1520. godine, kada je bila okupirana od strane Francuza.
Breša je ostala pod Venecijom do 1796. godine. Posle Napoleonske ere Austrijanci su anektirali Brešu u Kraljevinu Lombardo-Veneciju, koja je bila austrijska vazalna država. U Breši je tokom 1849. bila jaka pobuna zvana "Deset dana Breše". Đozue Karduči je zato Brešu zvao italijanskom lavicom. Breša je postala deo Italije 1859. godine. Tokom 20. veka Breša nije mnogo stradala u svetskim ratovima i postala je važno industrijsko središte u Italiji.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Prema rezultatima popisa stanovništva 2011. u opštini je živelo 189.902 stanovnika.[1]
| 1931. | 1936. | 1951. | 1961. | 1971. | 1981. | 1991. | 2001. | 2011. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 114.607 | 123.332 | 142.059 | 172.744 | 210.047 | 206.661 | 194.502 | 187.567 | 189.902 |
Godine 2008.. Breša je imala nešto oko 190.000 stanovnika, što je 2,5 puta više nego pre jednog veka. Breša ima i znatno prigradsko područje, sa kojim broji pola miliona stanovnika.
Grad danas ima značajan udeo imigrantskog stanovništva. 90% stanovnika su građani Italije. Ostalih 10% su doseljenici iz svih krajeva svega, ali najviše sa Balkana.
Znamenitosti grada[uredi | uredi izvor]
- Pjaca dela Lođa - vredan pažnje primer renesansnog trga, oblika zatvorenog kvadrata. Glavna zgrada na trgu je Palaco dela Lođa ili kraće La Lođa, u kojoj se danas nalazi sedište Skupštine grada, čija je izgradnja započeta 1492. godine pod rukovodstvom Filipina de Grasija. Na ovom trgu 28. maja 1974. godine neo fašistička grupa izvršila je teroristički napad, tako što je postavila bombu u korpu za otpatke. Tom prilikom poginulo je osmoro a ranjeno 24-oro ljudi.
- Duomo Vekio (Stara katedrala) ili Rotonda, koja je izgrađena u 11. veku na ostacima starije bazilike.
- Duomo Novo (Nova katedrala)
- Broleto, bivša gradska većnica
- Kapitolski hram, koga je izgradio Vespazijan 73.
Poznate ličnosti[uredi | uredi izvor]
- Arnold iz Breše je živeo u Breši. Pozivao je crkvu da se odrekne posedovanja, pa je bio obešen 1155. od strane crkve.
- Rotari, kralj Langobarda
- Deziderije, kralj Langobarda
- papa Pavle VI
- Ludvig I Nemački
- Manuel Beleri, fudbaler
- Andrea Pirlo, fudbaler
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Stara i nova katedrala u Breši -
Kapitolski hram -
Kapitolski hram
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Statistiche I.Stat”. ISTAT. 28. 12. 2012.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Zvanični veb-sajt
- Katolički univerzitet u Breši
- Kalčo Breša
- „Ođi“ novine, Breša
- Đornale di Breša novine
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |
