Bukovačka vodica
| Bukovačka vodica | |
|---|---|
 Bukovačka kapela Svetoga Ilije | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Bukovački salaš |
| Opština | Sombor |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1928 |
| www | |
Bukovačka vodica, sagrađena 1928. godine, je jedna od tri vodice koje se nalaze u okolini Sombora. Nalazi se uz Veliki bački kanal, nedaleko od od prevodnice na kanalu Dunav-Tisa-Dunav na ulasku u salašarsko naselje Čičovi.[1] Vodica je posvećena svetom Iliji i pripada Bukovcu, salašarskom naselju severozapadno od Sombora.[2][3]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Tokom ranijih vekova bio je raširen običaj da se pored izvora ili bunara sa lekovitom i isceliteljskom vodom, za koju se verovalo da može da ozdravi čoveka i isceli bolesti, budu građene omanje kapelice koje su nazivane vodice ili vodica. Svaka vodica je imala svoju kapelicu, krst i ozidan bunar sa isceljujućom vodom.[3]
Kraj Sombora se nalaze tri vodice – jedna je Bukovačka vodica.
Najstariji podatak o ovoj vodici nalazi se na topografskoj karti Bukovca iz 1843. godine. Tada je bilo samo kultno mesto. U vinogradu Nedeljka Kovačića, zabeleženog u popisima salašara na Bukovcu u drugoj polovini 18. veka, u neposrednoj blizini reke Mostonge, izvirala je, prema predanju, lekovita voda.[2]
Prema predanju pojavio se nepoznat čovek i rekao Nedeljku Kovačiću da tu mora biti bunar i krst. Nedeljko mu pokaza da bunar već postoji. Kasnije se po predanju pojavi i devojka koja kraj bunara postavi krst. Nezadovoljan što mu posetioci gaze livadu i vinograd, on je zatrpao bunar. Kasnije se razboleo i usnuio Bogorodicu. Tokom bolesti, zavetovao se da će u slučaju da prezdravi osposobiti bunar i napraviti krst, umesto onog što je bacio u rit, što je, kasnije, i učinio.[4]
Tako se narod od 1868-me godine počeo okupljati na Bukovačkoj vodici. Iznad sagrađenog bunara je postavljena nadstrešnica na drvenim stubovima.[3]
O vodici[uredi | uredi izvor]
Kapela[uredi | uredi izvor]
Pored bunara je 1928. godine doborovoljnim prilozima bukovačkih salašara i somborskih građana, prema projektu inžinjera Svetozara Krotina, podignuta kapela Sv. proroka Ilije. Kapela je sazidana od cigala, a krov je bio prekriven bakarnim limom, a unutar kaepele nalaziuo se mali drveni ikonostas i mermerna časna trpeza. Kapela ima osnovu upisanog krsta sa petostranom apsidom, pevnice su pravougaonog oblika. Iznad naosa je osmostrano kube sa krstom i jabukom. U pevnicama su dva prozora, u oltarskoj apsidi tri, a na kubetu osam prozora. Prozori su lučnog oblika. Vrata su metalna, lučnog oblika.
Pod je izgrađen od kamenih pločica. Ikonostas je od drveta. U oltaru, uz zid je časna trpeza. Tu su i dve niše u zidu. Kapela je okrečena žutom bojom, a potkrovni venci, šenbrane i sokl su svetlobraon.[2]
Kapelu je osvetio somborski prota Dimitrije Bokšan na Ilindan iste godine kada je sagrađena. Zvona je kupio bračni par Ferenčević, Đurđina i Ilija.[2][3]
Drveni krst i nadstrešnica[uredi | uredi izvor]
Drveni krst je napravljen 1921. godine. Nalazi se sa desne strane kapele. Pored njega je nadstrešnica koja je postavljena na šest drvenih stubova i pokrivena limom u obliku šestougaone piramide na čijem se vrhu nalazi krst.[2]
Zvonik[uredi | uredi izvor]
Pored kapele, kraj mesta prvobitnog bunara, nalazi se veliki drveni zvonik. Od četiri bagremova stuba koji se pri vrhu sužavaju napravljen je zvonik. Zvonik je pokriven limom. Na vrhu se nalazi krst i danas zvono nije na zvoniku.[2]
Bunar[uredi | uredi izvor]
Bunar je izmešten i postavljen nedaleko od svih ostalih građevina. Kružnog je oblika, a iznad njega je kućica šestougaone osnove zidana opekom u donjem delu a u njenom gornjem delu je drvene konstrukcije. Krov je pokriven limom. Bunar je podigla Vidosava Bošnjak sa svojim suprugom Tomislavom 1993. godine kada je zvono sa drvenog zvonika premešteno u krov novopodignutog bunara.[2]
Kameni krst[uredi | uredi izvor]
Kameni krst koji se nalazi u sklopu vodice je dar dr Đure Nikolića.[4]
Na postamentu kamenog krsta nalazi se tekst:[2]
„Gospode Isuse Hriste Spase spasi nas".
Vodica danas[uredi | uredi izvor]
Danas se u kapeli služi liturgija za Sv. Iliju. Okupljaju se vernici iz okoline, ali i gosti sa strane. Na Bukovačkoj vodici danas postoje drven i kameni krst, kapela Svetog Ilije, stari i nov bunar, nastrešnica i drveni zvonik.[3]
Galerija[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Vodica Sv. Ilije
- ^ a b v g d đ e ž Đekić, Mirjana (2001). Vodice u Vojvodini. Beograd: Draganić. str. 73—75. ISBN 86-441-0307-5.
- ^ a b v g d Stepanović, Milan. „Tri somborske vodice”. Ravnoplov. Pristupljeno 25. 11. 2020.
- ^ a b Beljanski, Milenko (1979). Ponovo o somborskim salašima. Sombor: Beljanski Milenko. str. 86—88.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
Mediji vezani za članak Bukovačka vodica na Vikimedijinoj ostavi
