Vojinovića kula
Vojinovića kula ili Vučitrn (stari oblik Vučji trn) je tvrđava u Vučitrnu. Bila je sedište Đurđa Brankovića (1427—1456) u doba dok je bio oblasni gospodar Kosova. Kasniji letopisci (Ami Bue, Giljferding) su zabeležili da sama tvrđava potiče još iz Dušanovog doba i da je to stara tvrđava sa nekoliko kula usred varoši. Međutim, sam Vučitrn je podignut na mestu rimskog Vitijanuma (lat. Vitianum), tako da je sama tvrđava starija od vremena cara Dušana (kralj 1331—1346, car 1346—1355).
Kula Vojinovića[uredi | uredi izvor]
Danas je od celokupnog utvrđenja opstala samo Donžon kula koja se u narodu naziva Vojinovića kula (po Vojinovićima iz epskih pesama) sa delom bedema u obliku kvadrata. Sam Donžon spada u red najlepših kula tog tipa u ovom delu Srbije zbog svojih lepih proporcija i pravilno poređanog kamenja u njenim zidovima. Na njenim zidovima(debljine oko 3m)se vide ostaci mašikula, strelnica odnosno puškarnica, a pored zatvorenog prizemlja, imala je sprat, nad kojim se nalazio otvoreni vrh kule sa grudobranom. Kao i svi Donžonovi i kula Vojinovića nije imala ulaz u prizemlju, već tek na spratu sa južne strane i njemu se prilazilo drvenim stepenicama koje su se u slučaju opasnosti mogle lako ukloniti.
Današnji ostaci[uredi | uredi izvor]
Veći deo nekadašnje prestonice Đurđa Brankovića je nestao tomom otomanskog perioda kada je prostor tvrđave postao sedište administrativne uprave i bega, dok je prizemlje kule korišćeno kao spremište za žitarice (ječam, kukuruz, pšenica) koje su skupljane na ime begovskog desetka. Nekadašnja ulazna kapija, koja se nalazila uz samu kulu(na udaljenosti od 1m) na severnom bedemu i bila polukružno zasvedena, je zazidana, a mesto nje je probijena nova na istočnom delu bedema. U jednom trenutku je prodat na licitaciji, 1938. ga opisuju kao "vrlo zapuštenog" i da "preživljava poslednje dane".[1]
Danas je od celokupne nekadašnje tvrđave opstao nekadašnji Donžon sa bedemima oko njega koji formiraju dvorište kvadratne osnove. Njihova visina je 4m—5m, sa izuzetkom južnog dela bedema koji je okrenut ka glavnoj ulici sa kosinom pri dnu(visina 1.2m—1.5m, ispad 0.35m—0.4m) čija je visina 6m—7m.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Politika", 20. avg. 1938, str. 11
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Deroko, Aleksandar (1950). Srednjevekovni gradovi u Srbiji, Crnoj Gori i Makedoniji. Beograd: Prosveta.
- Ivan Zdravković. Srednjovekovni gradovi i dvorci na Kosovu, Beograd. 1975.
