Demokratska partija Kosova

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Demokratska partija Kosova
Partia Demokratike e Kosovës
SkraćenicaDPK/PDK
PredsednikMemli Krasnići
OsnivačHašim Tači
Osnovana10. oktobar 1999. g.; pre 24 godine (1999-10-10)
SedištePriština
Ideologija
Politička pozicijadesni centar[6] do desnice[2][7]
do oko 2013:
levi centar[8]
Međunarodno članstvoLiberalna mreža jugoistočne Evrope[9]
Evropska strankaSavez konzervativaca i reformista u Evropi[10]
Bojenebesko plava
Skupština
18 / 120
Predsednici opština
10 / 38
Skupštine opština
206 / 994
Zastava stranke
Zastava Demokratske partije Kosova
Veb-sajt
www.pdk.info

Demokratska partija Kosova (alb. Partia Demokratike e Kosovës; skraćeno DPK/PDK) je jedna od tri najveće političke stranke u Republici Kosovo,[a] pored svog dugogodišnjeg rivala Demokratskog saveza Kosova, kao i Samoopredeljenja.

Prvobitno je bila socijaldemokratska stranka koja je nastala od demilitarizovane terorističke Oslobodilačke vojske Kosova nakon rata na Kosovu i Metohiji, a većina rukovodstva se zalagala za albanski nacionalizam i ranije bila deo Narodnog pokreta Kosova. Međutim, tokom kongresa u januaru 2013. pozicionirala se kao stranka desnog centra, a od tada se smatra konzervativnom.

Na njenom čelu je Memli Krasnići, bivši potpredsednik Skupštine Republike Kosovo. Prvi premijer Kosova posle rata, Bajram Redžepi, takođe je član Demokratske partije Kosova.

Kontroverze[uredi | uredi izvor]

Poslanici Rustem Mustafa i Ljatif Gaši podneli su ostavke 2015. godine nakon što su dobili potvrđenu kaznu za ratne zločine tokom rata na Kosovu i Metohiji.[11] U aprilu 2016. poslanik DPK Azem Silja je tražen za hapšenje u vezi sa velikom kriminalnom grupom koja je prisvojila društvenu imovinu koja se nalazi u predgrađu Prištine u vrednosti od 30 miliona evra.[12]

Sedam od deset predsednika opština koji su članovi DPK osumnjičeno je, optuženo ili osuđeno za zloupotrebu službenog položaja i druge kriminalne aktivnosti. Sami Ljuštaku iz Srbice osuđen je na 12 godina zatvora za ratne zločine, dok se protiv njega takođe vodi istraga za slučaj korupcije. Kandidovao se za reizbore za predsednika opšrine i obavlja funkciju iz zatvora. Nedžat Demaku iz Glogovaca osuđen je na godinu dana i vodi se istraga o još jednom slučaju u vezi njega. Salim Jenuzi iz opštine Dragaš je optužen, ali proglašen nevinim. Bajram Muljaku iz Vučitrna i Begzad Sinani iz Kosovske Kamenice su pod istragom, ali nisu optuženi. Sinani je ponovo bio pod istragom zbog navodnog nezakonitog lova. Bivši predsednik opštine Lipljan Šukri Buja osuđen je na uslovnu kaznu zatvora od četiri meseca zbog neprijavljivanja imovine Agenciji za borbu protiv korupcije, dok je predsednik opštine Vitina Nedžmedin Arifi na 18 meseci uslovne kazne zatvora zbog zloupotrebe službenog položaja.[13]

Džabir Žarku iz Kačanika osuđen je na tri godine zatvora zbog pretnji u vezi sa slučajem privatizacije i nelegalnog posedovanja vatrenog oružja zbog čega je bio primoran da podnese ostavku, ali je uspeo da pobegne u Švedsku gde i danas živi.[14] Ramadan Muja iz Prizrena osuđen je prvostepenim sudom. Slučaj je vraćen na ponovno suđenje, a Muja se kandidovao i osvojio drugi mandat predsednika opštine Prizren.[15] Bivši predsednik opštine Uroševac Bajruš Džemajli počeo je da služi dvogodišnju kaznu 2014. nakon što je osuđen za ubistvo osobe u saobraćajnoj nesreći 2009. godine.[16] Tužilaštvo je takođe vodilo istragu protiv bivšeg predsednika opštine Gnjilane Ćemala Mustafe zbog tendera za puteve, ali nije podiglo optužnicu. Sokolj Bašota iz Kline bio je pod istragom zbog zloupotrebe službenog položaja 2016. godine.[13]

Godine 2000. brat vođe DPK Hašima Tačija, Gani Tači, pronađen je tokom racije u Prištini sa milion nemačkih maraka (500.000 evra) u gotovini. Poreklo novca bilo je nepoznato.[17]

Bivši ministar unutrašnjih poslova Bajram Redžepi bio je na funkciji kada je pronevereno oko 1,5 miliona evra, a slučaj je vezan za izradu pasoša jednog austrijskog preduzeća. Kasnije ih je oko 200.000 otkriveno kod šofera Kadrija Veselija.[18] Šef parlamentarne grupe DPK Adem Grabovci umešan je u skandal Pronto, curenje audio-snimaka istrage EULEKS-a, u kojoj Grabovci, Hašim Tači i Vljora Čitaku razgovaraju o zapošljavanju strica Grabovcija, Curija Đocija. Ubrzo nakon toga, Đoci je imenovan za direktora Univerzitetskog kliničkog centra u Prištini. U drugom skandalu Grabovcijevi sinovi pretukli su nekoliko policajaca. Oni su osuđeni na kaznu zatvora od šest meseci koja je pretvorena u novčanu kaznu od po 3.000 evra.[19]

Predsednici DPK[uredi | uredi izvor]

# Predsednik Portret Rođenje—smrt Početak mandata Završetak mandata Vreme na funkciji
1. Hašim Tači 1968— 27. oktobar 1999. 26. februar 2016. 16 godina, 122 dana
2. Kadri Veseli 1967— 9. mart 2016. 5. novembar 2020. 4 godine, 241 dan
v. d. Enver Hodžaj 1969— 5. novembar 2020. 3. jul 2021. 240 dana
3. Memli Krasnići 1980— 3. jul 2021. danas 2 godine, 333 dana

Rezultati na izborima[uredi | uredi izvor]

Godina Glasovi % Mandati Mandati
zaAlbance 		Mesto +/– Koalicija Vlada Vođa
2001. 202.622 25,7%
26 / 120
26 / 100
 2. Rast 26 — koalicija Hašim Tači
2004. 199.112 28,3%
30 / 120
30 / 100
 Stagnacija 2. Rast 4 — opozicija
2007. 196.207 34,3%
37 / 120
37 / 100
 Rast 1. Rast 7 — koalicija
2010. 224.339 32,1%
34 / 120
34 / 100
 Stagnacija 1. Pad 3 — koalicija
2014. 222.181 30,4%
37 / 120
37 / 100
 Stagnacija 1. Rast 3 — koalicija
2017. 245.646 2,7%
23 / 120
23 / 100
 Pad 3. Pad 14 PANA koalicija Kadri Veseli
2019. 178.637 21,2%
24 / 120
24 / 100
 Stagnacija 3. Rast 1 — koalicija
2021. 148.285 17,0%
18 / 120
18 / 100
 Rast 2. Pad 5 — opozicija Enver Hodžaj

Napomene[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Republika Kosovo (alb. Republika e Kosovës) jednostrano je proglašena država na teritoriji Republike Srbije, protivno Ustavu Srbije i Rezoluciji 1244 Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija. Prema Rezoluciji 1244, cela teritorija Kosova i Metohije, pravno gledano, nalazi se u sastavu Srbije dok ne bude postignuto konačno rešenje. Srbija ne priznaje jednostrano otcepljenje, po međunarodnom pravu, njene teritorije, preciznije autonomne pokrajine pod privremenom upravom Ujedinjenih nacija (UNMIK). Vlada sa sedištem u Prištini ima defakto vlast nad većinom teritorije, dok pojedine strukture Srbije funkcionišu na severu i u srpskim enklavama.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Korhonen, Jani (3. 10. 2019). „Kosovan Elections: Fractured Alliances Cast Long Political Shadows”. Europe Elects. 
  2. ^ a b v Zulfaj, Jeton; Mulliqi, Brikena; Shala, Mentor; Tahiri, Petrit (15. 4. 2008). Political Parties in Kosova – Profile and Ideology (PDF). Çelnaja. Arhivirano iz originala (PDF) 04. 03. 2016. g. Pristupljeno 14. 08. 2022. 
  3. ^ Greater Albania - bogeyman or a pipe dream?, Deutsche Welle, 2017-05-04 (in English)
  4. ^ Nordsieck, Wolfram (2014). „Kosovo”. Parties and Elections in Europe. Arhivirano iz originala 17. 1. 2013. g. 
  5. ^ Nordsieck, Wolfram (2014). „Kosovo”. Parties and Elections in Europe. Arhivirano iz originala 28. 9. 2014. g. 
  6. ^ „Kosovo centre-right coalition on course to win parliamentary vote”. reuters.com. Reuters. 11. 6. 2017. 
  7. ^ „Kosovo | European Election Watch”. Center for Strategic and International Studies. 2019. 
  8. ^ Hoare, Liam (20. 2. 2013). „Why Kosovo Still Matters”Slobodan pristup ograničen dužinom probne verzije, inače neophodna pretplata. The Atlantic. 
  9. ^ „PDK anëtarësohet në rrjetin e Partive Liberale të Evropës Juglindore”. Raporto Korrupsionin! KALLXO.com (na jeziku: engleski). 2022-05-14. Pristupljeno 2022-05-15. 
  10. ^ „About”. 
  11. ^ „Edhe Rrustem Mustafa dorëzon mandatin e deputetit”. Telegrafi.com. Arhivirano iz originala 3. 2. 2016. g. Pristupljeno 7. 2. 2016. 
  12. ^ „Police raids the home of former KLA leader and MP Azem Syla”. Prishtina Insight. BIRN Kosovo. 27. 4. 2016. Pristupljeno 28. 4. 2016. 
  13. ^ a b „Pak nga kryetarët e komunave që udhëhiqen nga PDK-ja nuk e shkelën ligjin”. KOHAnet. KOHA. 5. 2. 2016. Pristupljeno 7. 2. 2016. 
  14. ^ „Përpëlitjet e Xhabirit”. Gazeta Express. MediaWorks. 19. 10. 2012. Arhivirano iz originala 8. 2. 2016. g. Pristupljeno 7. 2. 2016. 
  15. ^ Kryeziu, Petrit (24. 12. 2015). „Supremja Kthen në Apel Vendimin për Ramadan Mujën”. Kallxo. BIRN. Pristupljeno 7. 2. 2016. 
  16. ^ „Bajrush Xhemajli shkon në vuajtje të dënimit me burg”. Telegrafi.com. 17. 11. 2014. Arhivirano iz originala 8. 2. 2016. g. Pristupljeno 7. 2. 2016. 
  17. ^ Mappes-Niediek, Norbert (29. 11. 2001). „Wundersamer Waschsalon”. Die Ziet (49/2001). Pristupljeno 7. 2. 2016. 
  18. ^ Wölfl, Adelheid (14. 1. 2013). „Neuer Anlauf für Kosovo-Pässe”. Der Standard. Pristupljeno 7. 2. 2016. 
  19. ^ „Dënohen djemtë e Adem Grabovcit”. Telegrafi.com. 18. 5. 2015. Arhivirano iz originala 8. 2. 2016. g. Pristupljeno 7. 2. 2016. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Демократска_партија_Косова&oldid=27371288”