Zgrada Prve smederevske kreditne banke
| Zgrada Prve smederevske kreditne banke | |
|---|---|
 Zgrada Prve smederevske kreditne banke | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Smederevo |
| Opština | Smederevo |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | spomenik kulture |
| Vreme nastanka | 1904. |
| Tip kulturnog dobra | zaštićen spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture |
| spomenicikulture | |
Zgrada Prve smederevske kreditne banke se nalazi u Smederevu, podignuta je u periodu od 1903. do 1904. godine za potrebe banke. Predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture. [1]
Istorijat banke[uredi | uredi izvor]
Prva smederevska kreditna banka je osnovana 1871. godine, nakon Beogradskog kreditnog zavoda i Prve srpske banke. U vreme osnivanja banke Smederevo je bila pogranična varoš, u kojoj se obavljala velika trgovina između Srbije i uglavnom Austrougarske, osnivanje novčanog zavoda imalo je za cilj da omogući što efikasnije transakcije u ekonomiji. Nakon dogovora postignutog na slavi trgovačke porodice Rašić 1870. godine, između najuglednijh smederevskih trgovaca, predstavnika krupnog kapitala i tadašnje građanske klase u nastajanju, došlo je do osnivanja banke. Prvi predsednik Privremenog odbora banke bio je trgovac Mata Popović, član deputacije koja je 1858. godine vratila Miloša Obrenovića u Srbiju, a potpredsednik Dina Mančić, trgovac, a kasnije i dobrotvor grada Smedereva. Uz njih, osnivači su bili: Janaćije Konstantinović, vlasnik prvog mlina u Smederevu i potonji narodni poslanik i predsednik opštine, Georgije Nuša, Jovan Špartelj, Jefrem Marić, Stojan Rašić, kafedžija Anastas Tomić-Kalkaljera, poslanik i predsednik opštine Gavrilo Čupić, advokat Mihajlo Stojkovac, Đorđe Pavlović i Tasa Stojanović.
O ugledu, ekonomskoj snazi i poslovnoj moći Prve smederevske kreditne banke, svedoči i jedno od najlepših spomeničkih zdanja starog Beograda, zgrada Smederevske banke, koja se nalazi na Terazijama br. 39 u Beogradu, kao reprezentativni objekat raskošne arhitekture i velikih umetničkih vrednosti koji je ova banka podigla kao svoju ekspozituru.
Arhitektura zgrade[uredi | uredi izvor]
Zgrada je sagrađena u glavnoj ulici koja vodi od centralnog gradskog trga do pristaništa, po projektu inženjera Jovana Banića i Dimitrija Miloševića iz Smedereva. Reprezentativna i masivna, izgrađena je u duhu eklekticizma s početka 20. veka, koja svojom arhitekturom zasnovanom na renesansnim načelima primene principa pune simetrije spada u stilski vredna ostvarenja. Objekat ima osnovu složenog oblika izvedenu u obliku slova T. Sastoji se od podruma, visokog prizemlja i tavanskog prostora. Glavna ulična fasada nešto težih gabarita, dobrih proporcija sa naglašenim centralnim delom, oblikovana je u duhu neorenesanse, sa primesama neobaroka. Na centralnom rizalitu, bogatsvo i otmenost dekorativne plastike, došli su najviše do izražaja. U enterijeru, vestibil i ulazno stepenište su nekada bili reprezentativno i raskošno obrađeni.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Smederevo/Zgrada Prve smederevske banke”. Arhivirano iz originala 25. 12. 2014. g. Pristupljeno 08. 11. 2014.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd
- Lista spomenika
- Republički zavod za zaštitu spomenika kulture-Beograd/Baza nepokretnih kulturnih dobara
