Komunistički terorizam

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Komunistički terorizam je terorizam koji se sprovodi od strane pojedinaca ili grupa koje se vezuju za komunizam i srodne ideologije, kao što su lenjinizam, marksizam-lenjinizam, trockizam, titoizam i maoizam. Istorijski gledano, komunistički terorizam je ponekad imao oblik terorizma koji je sponzorisala država, a podržavale su ga komunističke države kao što su Sovjetski Savez [1], Kina,[2] Severna Koreja i Kambodža[3]. Pored toga, nedržavni akteri kao što su Crvene brigade, linija fronta i frakcija Crvene armije takođe su se bavili komunističkim terorizmom. Ove grupe su sprovodile terorističke akcije u nadi da će inspirisati mase da ustanu i započnu revoluciju za rušenje postojećih političkih i ekonomskih sistema. Ovaj oblik terorizma se ponekad može nazvati crvenim terorizmom ili levim terorizmom.

Kraj Hladnog rata i raspad Sovjetskog Saveza su zaslužni za značajno smanjenje ovog oblika terorizma [4].

Istorija[uredi | uredi izvor]

Tridesetih godina 20. veka, termin „komunistički terorizam“ koristila je Nacistička partija u Nemačkoj kao deo propagandne kampanje za širenje straha od komunizma. Nacisti su za požar Rajhstaga okrivili komunistički terorizam, koji su iskoristili kao izgovor da donesu zakone kojima se lične slobode nemačkih građana ukidaju. Tokom 1940-ih i 1950-ih, razne zemlje jugoistočne Azije, kao što su npr. Filipini i Vijetnam, bili su svedoci uspona komunističkih grupa koje se bave terorizmom. Džon Slokum je tvrdio da su komunisti u današnjoj Maleziji koristili terorizam da bi skrenuli pažnju na svoja ideološka uverenja, ali je Filip Diri uzvratio da su malezijski pobunjenici nazvani komunističkim teroristima samo kao deo propagandne kampanje.

Šezdesetih godina 20. veka, kinesko-sovjetski raskol doveo je do značajnog povećanja terorističke aktivnosti u regionu. U toj deceniji su razne terorističke grupe započele operacije u Evropi, Japanu i Americi. Jona Aleksander je ove grupe smatrao borbenim komunističkim organizacijama (FCO) i kaže da su izašle iz pokreta studentskih sindikata protestujući protiv rata u Vijetnamu. U zapadnoj Evropi, akcije ovih grupa bile su poznate kao evroterorizam. Osnivači FCO-a su tvrdili da je nasilje neophodno za postizanje njihovih ciljeva, a da je mirni protest i neefikasan i nedovoljan da se oni postignu. Sedamdesetih godina 20. veka u Turskoj je delovalo oko 50 marksističkih ili lenjinističkih grupa, a u Italiji je delovalo oko 225 grupa. Grupe su takođe započele operacije u Irskoj i Ujedinjenom kraljevstvu. NATO i italijanske, nemačke i britanske vlade smatrale su ove grupe velikom pretnjom. Komunistički terorizam nije uživao punu podršku svih ideološki naklonjenih grupa. Komunistička partija Italije, na primer, osudila je takvu aktivnost [5].

Pozadina[uredi | uredi izvor]

Dok je Vladimir Lenjin osuđivao terorizam koji su praktikovali socijalistički revolucionari i protivio se ubistvu vladara, on je takođe podržavao teror kao oruđe i smatrao masovni teror strateškim i efikasnim metodom za unapređenje revolucionarnih ciljeva [6]. Prema Lavu Trockom, Lenjin je isticao apsolutnu neophodnost terora i još 1904. Lenjin je rekao: „Diktatura proletarijata je apsolutno besmislen izraz bez jakobinske prinude.“ [7] Godine 1905. Lenjin je upravljao članovima SantPeterburgski „borbeni komitet“ za vršenje dela pljačke, paljevine i drugih terorističkih akata [8].

Ne slažu se svi naučnici oko Lenjinovog stava prema terorizmu. Joan Vite tvrdi da se protivio toj praksi osim kada su je koristile partija i Crvena armija nakon 1917. godine [9]. Ona takođe sugeriše da se on protivio upotrebi terorizma kao bezumnog čina, ali je podržavao njegovu upotrebu u cilju unapređenja komunističke revolucije. Caliand i Blin tvrde da je Lenjin zagovarao masovni teror, ali se protivio neurednim, neorganizovanim ili sitnim terorističkim aktima. Prema Ričardu Drejku, Lenjin je odustao od bilo kakvog oklevanja da koristi terorističku taktiku do 1917. godine, verujući da svaki otpor komunističkoj revoluciji treba da se suoči sa maksimalnom snagom. Drejk tvrdi da je teroristička namera u Lenjinovom programu bila nepogrešiva, kao što je priznao Trocki u svojoj knjizi Terorizam i komunizam: odgovor, objavljenoj 1918. godine. Trocki je u knjizi dao razrađeno opravdanje za upotrebu terora, rekavši: „Čovek koji u principu odbacuje terorizam, odnosno odbacuje mere suzbijanja i zastrašivanja prema odlučnoj i oružanoj kontrarevoluciji, mora da odbaci sve ideje o političkoj nadmoći radničke klasu i njenu revolucionarnu diktaturu.“ Opravdanje Trockog uglavnom počiva na kritici upotrebe termina „terorizam“ da se opiše svo političko nasilje u ime levice, ali ne i jednako zlobno političko nasilje koje sprovode liberalne ili reakcionarne frakcije [10].

Naučnici na levici tvrde da, iako je istorijski zapis da su komunistički pokreti ponekad koristili nasilje, oznaka „terorizma“ se nesrazmerno koristi u zapadnim medijskim izvorima da se odnosi na svo političko nasilje koje koristi levica, dok je isto tako nasilno taktike koje koriste Sjedinjene Države i njihovi saveznici ostaju neproverene [11].

Primeri[uredi | uredi izvor]

Bugarska[uredi | uredi izvor]

Napad na crkvu Svete Nedelje 16. aprila 1925. počinila je grupa iz Bugarske komunističke partije (BKP). Oni su digli u vazduh krov crkve Svete Nedelje u Sofiji, Bugarska. Poginulo je 150 ljudi, a oko 500 je povređeno.

Kambodža[uredi | uredi izvor]

Kambodžanski genocid koji su počinili Crveni Kmeri, koji je doveo do smrti oko 1,7 miliona do 2,5 miliona ljudi, Džozef S. Tuman je opisao kao teroristički čin.

Kina[uredi | uredi izvor]

Benjamin A. Valentino je procenio da su zločini koje su počinili i nacionalistička vlada i Kneska komunistička partija tokom Kineskog građanskog rata doveli do smrti između 1,8 miliona i 3,5 miliona ljudi između 1927. i 1949. godine. Krajem 1940-ih, Stejt department Sjedinjenih Država je izvestio da je posle Drugog svetskog rata komunistički terorizam – uključujući pljačke, masakre i prisilno regrutovanje u milicije – u Kini prevazišao akcije carskog Japana.

Indonezija[uredi | uredi izvor]

Komunistička partija Indonezije je bila angažovana u onome što se smatralo terorističkim aktom tokom komunističke pobune 1948. godine, kao i neuspelog pokušaja državnog udara 1965. godine. KPI je transformisana u legalnu stranku koja je otvoreno delovala unutar zemlje i odbacila oružanu borbu. Navodni pokušaj državnog udara kulminirao je nasilnom antikomunističkom čistkom i kasnijom promenom režima u desničarsku vojnu diktaturu nakon čistki [12].

Japan[uredi | uredi izvor]

Krajem 1960-ih, japanski komunista Fusako Šingenobu formirao je militantnu terorističku grupu Crvene armije Japana. Njihov cilj je bio da pokrenu svetsku komunističku revoluciju upotrebom terorizma. Počinili su više napada na ambasade, otmice aviona, bombaške napade i uzimanje talaca. Oni su bili odgovorni za masakr na aerodromu Lod 1972. godine, u kojem je 26 ljudi ubijeno, a 79 povređeno. 1988. godine, pripadnici CAJ detonirali su auto-bombu ispred rekreativnog objekta USO u Napulju u kojoj su ubijena 4 italijanska civila, 1 američka službenica i ranjeno 15 drugih ljudi [13].

Članovi CAJ spojili su se sa članovima Revolucionarne levice da bi formirali Ujedinjenu Crvenu armiju, koja je postala poznata po incidentu Asama-Sanso, jednonedeljnom sukobu sa policijom nakon što je grupa ubila četrnaest svojih članova [14].

Peru[uredi | uredi izvor]

Blistava staza je 1969. godine osnovao profesor maoističke filozofije Abimael Guzman kao odvajanje od Komunističke partije Perua. Kada je 1980. godine peruanska vlada održala izbore po prvi put u 12 godina, Shining Path je odbio učešće, umesto da je objavio gerilski rat protiv vlade. Učestvovali su u delima kao što su atentati, bombardovanje, odsecanje glava, masakri, kao i kamenovanje žrtava do smrti, ili kuvanje ljudi živih. Guzman je uhapšen 1992. i osuđen na doživotni zatvor pod optužbom za teški terorizam i ubistvo.

Sjajni put se smatra terorističkom organizacijom od strane Perua, Japana, Sjedinjenih Država, Evropske unije i Kanade,[15] od kojih svi shodno tome zabranjuju finansiranje i drugu finansijsku podršku grupi.

Filipini[uredi | uredi izvor]

Nova narodna armija (NPA) osnovana 1969. godine opisana je kao treća najveća teroristička grupa koja deluje na Filipinima. Grupa je izvršila napade između 1987. i 1992. pre nego što je ušla u pauzu. Između 2000. i 2006. izveli su dodatna 42 napada.NPA je označena kao teroristička grupa od strane Filipina, Sjedinjenih Država, Evropske unije i Novog Zelanda [16].

Rodezija[uredi | uredi izvor]

U Rodeziji (preimenovanoj u Zimbabve 1980.), tokom Bušovog rata 1970-ih, vlada je smatrala gerilce koji su delovali u zemlji komunističkim teroristima. Dotične organizacije dobile su ratni materijal i finansijsku podršku brojnih komunističkih zemalja, a obučavale su se i u nekoliko istih zemalja, uključujući Sovjetski Savez, Kinu i Kubu. Obe gerilske armije uključene u rat — Narodna revolucionarna armija Zimbabvea (ZIPRA) Afričke narodne unije Zimbabvea (ZAPU) i Afrička nacionalna oslobodilačka armija Zimbabvea (ZANLA) pridružene Afričkoj nacionalnoj uniji Zimbabvea (ZANU) — u početku su bile bazirane u oblasti Lusake u Zambiji, tako da bude na udarnoj udaljenosti od Rodezije. ZANU i ZANLA su premestili svoje baze u provinciju Tete u Mozambiku oko 1972. i tamo su se nalazili do kraja rata 1979. ZIPRA je ostala u Zambiji. U skladu sa maoističkom ideologijom koju zastupa njena matična organizacija ZANU, ZANLA je koristila kinesku maoističku taktiku.

Sovjetski Savez[uredi | uredi izvor]

Nakon Oktobarske revolucije 1917. godine, upotreba terorizma za pokoravanje ljudi je karakterisala novi komunistički režim [17]. Istoričarka Ana Gajfman izjavila je da je to „očigledno u samom poreklu režima“. Procenjuje se da je 17.000 ljudi umrlo kao rezultat početne kampanje nasilja poznate kao Crveni teror. Lenjin je izjavio da njegova „jakovska partija nikada neće odbaciti teror, niti bi to mogla da učini“, pozivajući se na Jakobijansku vladavinu terora 1793–1794 kao model za boljševički crveni teror. Feliks Džeržinski, osnivač Čeke (sovjetske tajne policije), široko je koristio terorističku taktiku, posebno protiv seljaka koji su odbijali da predaju svoje žito vladi. Prilikom pokretanja Nove ekonomske politike (NEP) Lenjin je izjavio: „Pogrešno je misliti da je NEP okončao terorizam. Vratićemo se terorizmu, i to će biti ekonomski terorizam“.[traži se izvor]

Južna Afrika[uredi | uredi izvor]

Tokom ere aparthejda u Južnoj Africi, vlada Afričke nacionalne partije smatrala je ANC i njeno vojno krilo TERORISTIMA, Umkhonto ve Sizve, komunističkim teroristima. Kao rezultat toga, vlada je uvela niz zakona, kao što je Zakon o suzbijanju komunizma, koji je definisao i zabranio organizacije i ljude koje je vlada smatrala komunističkim. Vlada je 1967. godine proglasila Zakon o terorizmu, koji je terorističke akte proglasio zakonskim zločinom i sproveo pritvor na neodređeno vreme za one koji su zarobljeni [18].

Vijetnam[uredi | uredi izvor]

Tokom Drugog svetskog rata, komunista Vijetmin su vodili gerilsku kampanju koju je predvodio Ho Ši Min protiv japanskih okupacionih snaga i, nakon predaje Japana, protiv francuskih kolonijalnih snaga. Ova pobuna se nastavila sve do 1954. godine kada je Vijetmin evoluirao u Vijetkong (VC), koji se borio i protiv vlade Južnog Vijetnama i američkih snaga. Ove kampanje su uključivale terorizam koji je rezultirao smrću hiljada ljudi. Iako je 1954. potpisano primirje između Vijet Mina i francuskih snaga, terorističke akcije su nastavljene. Kerol Vinkler je napisala da je 1950-ih, terorizam Vijetkonga bio raširen u Južnom Vijetnamu, sa političkim liderima, šefovima provincija, nastavnicima, medicinskim sestrama, lekarima i pripadnicima vojske. Između 1965. i 1972. teroristi Vijetkonga su ubili preko 33.000 ljudi i oteli još 57.000. Terorističke akcije u Sajgonu Nghia M. Vo je opisao kao „duge i ubilačke“. U ovim kampanjama, južnovijetnamski premijer Tjan Van Huong bio je meta pokušaja atentata; samo 1964. Vijetkong je izvršio 19.000 napada na civilne ciljeve.[traži se izvor]

Istoričar i bivši analitičar američkog Stejt departmenta Daglas Pajk nazvao je masakr u Hue jednom od najgorih komunističkih terorističkih akcija u Vijetnamskom ratu. Procene gubitaka u masakru navode se do 6.000 mrtvih [19]. Vojska Sjedinjenih Država je zabeležila da je ubijeno „3800 ubijenih u Hua i okolini, 2786 potvrđenih masakriranih civila, 2226 civila pronađenih u masovnim grobnicama i 16 ne-vijetnamskih civila ubijenih.“ Dok neki istoričari tvrde da se većina ovih smrti dogodila kao smrtni slučaj. kao rezultat američkog bombardovanja u borbi za ponovno zauzimanje grada, velika većina mrtvih pronađena je u masovnim grobnicama van grada. Benjamin A. Valentino procenjuje ukupan broj smrtnih slučajeva između 45.000 i 80.000 ljudi između 1954. i 1975. od terorizma Vijetkonga.[traži se izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Fleming, str. 110
  2. ^ Chaliand page 197/202
  3. ^ Clymer page 107
  4. ^ Wills, David (2011). „Editorial”. Legal Information Management. 11 (4): 219—219. ISSN 1472-6696. doi:10.1017/s1472669611000764. 
  5. ^ Drake, Richard (2010). „Terrorism and the Decline of Italian Communism: Domestic and International Dimensions”. Journal of Cold War Studies. 12 (2): 110—116. ISSN 1520-3972. doi:10.1162/jcws.2010.12.2.110. 
  6. ^ The history of terrorism : from antiquity to al Qaeda. Gérard Chaliand, Arnaud Blin, Edward Schneider, Kathryn Pulver, Jesse Browner. Berkeley. 2007. ISBN 978-0-520-24533-4. OCLC 72353633. 
  7. ^ Dallin, Alexander (1970). Political terror in communist systems. George W. Breslauer, American Council of Learned Societies. Planning Group on Comparative Communist Studies, Workshop on the Comparative Study of Communism. Stanford, Calif.: Stanford University Press. ISBN 0-8047-0727-8. OCLC 91780. 
  8. ^ Harmon, Christopher C. (2000). Terrorism today. London: Frank Cass. ISBN 0-7146-4998-8. OCLC 41649694. 
  9. ^ Smith, Paul J. (2008). The terrorism ahead : confronting transnational violence in the twenty-first century. Armonk, N.Y.: M.E. Sharpe. ISBN 978-0-7656-2439-0. OCLC 427511137. 
  10. ^ Hunter, Holland; Trotsky, Leon; Shachtman, Max; Trotsky, Leon; Luxemburg, Rosa; Wolfe, Bertram D. (1963). „Terrorism and Communism: A Reply to Karl Kautsky”. Russian Review. 22 (1): 108. ISSN 0036-0341. doi:10.2307/126619. 
  11. ^ Chomsky, Noam, The New War Against Terror, Pluto Press, str. 24—37, Pristupljeno 2022-09-12 
  12. ^ Robinson, Geoffrey (2018). The killing season : a history of the Indonesian massacres, 1965-66. Princeton. ISBN 978-1-4008-8886-3. OCLC 1018307942. 
  13. ^ „New York Times New York City Poll, April 2004”. ICPSR Data Holdings. 2004-10-18. Pristupljeno 2022-09-12. 
  14. ^ „The IAFOR Journal of Media”. IAFOR Journal of Media, Communication & Film. 2 (1). 2014. ISSN 2187-0667. doi:10.22492/ijmcf.2.1. 
  15. ^ „Screenshot of Itunes Library - Archived Platform Itunes 2010”. dx.doi.org. Pristupljeno 2022-09-12. 
  16. ^ „Diary of a Journey from Krichëv to Warsaw 19/30 November-15 December 1787 by Jeremy Bentham, between 30 November & 15 December 1787 [bentjeOU0030596a1d]”. Electronic Enlightenment Scholarly Edition of Correspondence. 2000. Pristupljeno 2022-09-12. 
  17. ^ „Crimes and Mass Violence of the Russian Civil Wars (1918-1921) | Sciences Po Mass Violence and Resistance - Research Network”. www.sciencespo.fr (na jeziku: engleski). 2016-01-25. Pristupljeno 2022-09-12. 
  18. ^ Rosenfeld 2011
  19. ^ Anderson, David L. (2002-12-31). „The Columbia Guide to the Vietnam War”. doi:10.7312/ande11492. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Комунистички_тероризам&oldid=26902816”