Religija u Sloveniji

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Religija u Sloveniji (2019)[1]

  Katolici (72,1%)
  Pravoslavci (3,7%)
  Protestanti (0,9%)
  ostali hrišćani (1%)
  ateisti i agnostici (18%)
  Muslimani (3%)
  Ostale religije (3%)
  Neodgovoreni (2%)
Bazilika Device Marije u Brezju, poznata i kao slovenačko nacionalno svetište, najposećenije je katoličko hodočasničko mesto u Sloveniji.
Luteranska crkva u Bodoncima u Prekmurju
Crkva Svetih Ćirila i Metodija mitropolije zagrebačko-ljubljanske

Dominantna religija u Sloveniji je hrišćanstvo, pre svega katolička crkva, koja je najveća hrišćanska denominacija u zemlji. Druge hrišćanske grupe koje imaju značajne sledbenike u zemlji uključuju istočno pravoslavlje i protestantizam (luteranizam). Islam, judaizam i hinduizam su male manjine u Sloveniji. Oko 18% stanovništva su ili agnostici ili ateisti.[2][3]

Religija je imala značajnu ulogu u razvoju slovenačke nacije i države Slovenije.[traži se izvor] Nakon viševekovne tradicije državne crkve, prekinute periodima protestantske reformacije (u 16. veku) i socijalizma posle Drugog svetskog rata (koji je istisnuo religiju iz javnog života), određeni stepen odvajanja do države i crkve došlo je u nezavisnoj Sloveniji. U februaru 2007. Slovenija je donela novi Zakon o verskim slobodama sa pristrasnošću prema Katoličkoj crkvi (posebno u pogledu državnog finansiranja) i strogim uslovima za registraciju novih verskih zajednica.[4]

Religija i verovanja[uredi | uredi izvor]

Hrišćanstvo[uredi | uredi izvor]

Katolicizam[uredi | uredi izvor]

Katolička crkva u Sloveniji je deo svetske Katoličke crkve, pod duhovnim vođstvom pape u Rimu.

U zemlji ima oko 1.135.626 katolika (oko 57,8% ukupnog stanovništva prema popisu iz 2002. godine).[2] Zemlja je podeljena na šest eparhija, uključujući dve biskupije. Mariborsku biskupiju je papa Benedikt XVI podigao u nadbiskupiju 2006. godine. Pored toga, papa je stvorio tri nove sedišta, a to su Novo Mesto, Celje i Murska Sobota.

Protestantizam[uredi | uredi izvor]

Protestantizam je tesno povezan sa istorijom Slovenaca, pri čemu je slovenački jezik uspostavljen u reformaciji. Primož Trubar je bio vodeći rani slovenački pisac i protestantski reformator. Doprineo je razvoju slovenačkog jezika i slovenačke kulture.

Reformacija je cvetala u 16. veku, čineći ogromnu većinu kulturnog razvoja u Sloveniji. Luteranizam je bio najpopularnija protestantska denominacija među Slovencima, sa manjinama, pre svega kalvinizmom.

Protestantizam među Slovencima je agresivno pokušao da bude zbrisan od strane Habzburgovaca kontrareformacijom. Kontrareformacija je bila snažno raspoređena na većini teritorije slovenačkog govornog područja. Korišćena sredstva uključivala su ubistvo, izručenje, spaljivanje knjiga i opštu zabranu slovenačkog jezika. Isključeni su istočni regioni (kao što je Prekmurje), kojima je vladalo mađarsko plemstvo, često kalvinističko. Istorijski gledano, Mađari su prvo prihvatili luteranizam, pre nego što su postepeno prešli na kalvinizam. Nisu imali politiku gašenja luteranizma.

Protestantizam među Slovencima preživeo je kontrareformaciju rasuto. Protestantizam je danas manjinska grupa hrišćanskih denominacija u Republici Sloveniji. U Prekmurju živi najveća zajednica protestantskih Slovenaca, većina njih su luterani.[5]

Istočno pravoslavlje[uredi | uredi izvor]

Istočno pravoslavlje održava značajno prisustvo u zemlji i uglavnom ga praktikuju Slovenci srpskog porekla. Pravoslavni hrišćani u Sloveniji su pod crkvenom jurisdikcijom Srpske pravoslavne mitropolije zagrebačko-ljubljanske .

Islam[uredi | uredi izvor]

Muslimani u Sloveniji su etnički uglavnom Bošnjaci i etnički Muslimani.[6] U Sloveniji je 2014. godine bilo 48.266 muslimana, što je činilo oko 2,4 odsto ukupnog stanovništva.[7] Muslimansku zajednicu Slovenije predvodi Nedžad Grabus.[8]

Prema objavljenim podacima slovenačkog popisa iz 2002. godine, od ukupno 47.488 muslimana (2,4% ukupnog stanovništva) 2.804 muslimana (5,90% od ukupnog broja muslimana u Sloveniji) izjasnilo se kao etnički slovenački muslimani.[9]

Ima i muslimana iz centralne, južne i jugoistočne Azije, koji se ne ubrajaju u popis jer su pečalbari.

Judaizam[uredi | uredi izvor]

Mala jevrejska zajednica Slovenije (sloven. Judovska skupnost Slovenije) procenjuje se na 400 do 600 članova, a Jevrejska zajednica Slovenije predlaže 500 do 1000 članova. Zvanično ih je registrovano oko 130,[10] od kojih većina živi u glavnom gradu Ljubljani. Jevrejska zajednica je bila uništena Holokaustom, i nikada se nije u potpunosti oporavila. Ljubljana je do 2003. bila jedina evropska prestonica bez jevrejske bogomolje.[11]

Hinduizam[uredi | uredi izvor]

U Sloveniji živi 220 hinduista, od kojih 70 pripada hinduističkoj verskoj zajednici u Sloveniji i 150 pripada Međunarodnom društvu za svest Krišne.[12]

Ateizam[uredi | uredi izvor]

Anketa Eurobarometra iz 2010. pokazala je da je 26 odsto stanovništva Slovenije izjavilo da „ne veruje da postoji bilo kakav duh, Bog ili životna sila“.Greška kod citiranja: Nevažeća oznaka <ref>; nevaljana imena, npr. ima ih previše.

Demografija[uredi | uredi izvor]

Popisi stanovništva[uredi | uredi izvor]

Religioznost slovenačkih građana prema popisima stanovništva iz 1991. i 2002. godine.

Religiozni grupa Populacija % 1991[13][14][4] Populacija % 2002[2]
Hrišćanstvo 74,9% 61,1%
katolicizam 71,6% 57.8
luteranizam i drugi protestantizmi 0,8% 0,8%
pravoslavlje 2,4% 2,3%
Islam 1,5% 2,4%
Druge religije 0,0% 0,02%
Duhovni, ali ne i pripadnici religije 0,2% 3,5%
Ateisti 4,4% 10,1%
Agnostici - 0,0%
Nepoznato 14,6% 7,1%
Neodgovoreno 0,0% 15,7%

Ankete[uredi | uredi izvor]

  • Eurobarometar je 2012 godine otkrio da se oko 68% stanovništva izjašnjava da su hrišćani, a 64% su pripadnici Katoličke crkve. Pripadnici drugih hrišćanskih denominacija činili su 4% stanovništva.[15]
  • Program međunarodnog društvenog istraživanja je 2015. godine utvrdio je da se 64,3% stanovništva izjasnilo da su hrišćani, pri čemu je katolicizam najveća denominacija sa 62,2% ispitanika, a istočno pravoslavlje druga po veličini sekta sa 1,5%; pripadnici drugih hrišćanskih denominacija činili su 0,6%. Još 34,3% izjasnilo se da nema religiju, a 1,5% se izjasnilo da pripada drugim religijama.[16]

Verska sloboda[uredi | uredi izvor]

Slovenački zakoni garantuju slobodu veroispovesti i uspostavljaju odvojenost između crkve i države, kao i zabranu verske diskriminacije i verske mržnje. Verske grupe se mogu lako registrovati kod vlade kako bi dobile neke privilegije, koje se uglavnom sastoje od različitih oblika novčane nadoknade.

Slovenački zakoni zabranjuju obrezivanje iz nemedicinskih razloga i prakse klanja životinja koje su neophodne da bi se meso smatralo kašrut ili halal. Pripadnici jevrejske i muslimanske zajednice poštuju ovu praksu van zemlje (uvoz mesa i putovanja u susedne zemlje radi verskog obrezivanja) bez ometanja slovenačke vlade.[17]

U 2023. godini, zemlja je dobila ocenu 4/4 za verske slobode.[18]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Special Eurobarometer 493, European Union: European Commission, September 2019, pages 229-230”. ec.europa.eu (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2020-10-03. 
  2. ^ a b v Slovenia Statistical Office.
  3. ^ Črnič, Aleš; Komel, Mirt; Smrke, Marjan; Šabec, Ksenija; Vovk, Tina (2013). „Religious Pluralisation in Slovenia”. Teorija in Praksa. University of Ljubljana, Faculty of Sociology, Political Sciences and Journalism. 50 (1): 205—232, 264. ISSN 0040-3598. COBISS.SR 31869277. 
  4. ^ а б Črnič, Aleš; Komel, Mirt; Smrke, Marjan; Šabec, Ksenija; Vovk, Tina (2013). „Religious Pluralisation in Slovenia”. Teorija in Praksa. University of Ljubljana, Faculty of Sociology, Political Sciences and Journalism. 50 (1): 205—232, 264. ISSN 0040-3598. COBISS.SR 31869277. 
  5. ^ „Zgodovina”. Evangeličanska cerkev (na jeziku: slovenački). 
  6. ^ Bajt, Veronika (2011). „The Muslim Other in Slovenia. Intersection of a Religious and Ethnic Minority”. Ur.: Górak-Sosnowska, Katarzyna. Muslims in Poland and Eastern Europe: Widening the European Discourse on Islam. University of Warsaw Press. str. 307–326. ISBN 9788390322957. 
  7. ^ „Muslim Population by Country: S - T”. Ministry of Hajj Kingdom of Saudi Arabia. Pristupljeno 17. 4. 2014. 
  8. ^ „Predsednik Mešihata – Mufti Nedžad Grabus” [The President of Meshihat – Mufti Nedžad Grabus] (na jeziku: slovenački). Arhivirano iz originala 12. 04. 2014. g. Pristupljeno 9. 6. 2015. 
  9. ^ „Population by religion and ethnic affiliation, Slovenia, 2002 Census”. Statistical Office of the Republic of Slovenia. Arhivirano iz originala 30. 05. 2017. g. Pristupljeno 1. 6. 2018. 
  10. ^ „Judje zakljuÄ, ujejo praznovanje hanuke”. zurnal24.si (na jeziku: hrvatski). 
  11. ^ Jewish Virtual Library - Slovenia
  12. ^ „DLib.si - Religious pluralisation in Slovenia”. 
  13. ^ „8. Population by religion and type of settlement, Slovenia, Census 1991 and 2002”. www.stat.si. Arhivirano iz originala 02. 06. 2019. g. Pristupljeno 2017-12-16. 
  14. ^ Eurel – Sociological and legal data on religions in Europe and beyond.
  15. ^ Eurobarometer 393: Discrimination in the EU in 2012 (PDF). European Commission. str. 233—234. Pristupljeno 29. 12. 2015. 
  16. ^ „Country specific religious affiliation or denomination: Slovenia - weighted”. International Social Survey Programme: Work Orientations IV - ISSP 2015. 2015 — preko GESIS. [mrtva veza]
  17. ^ International Religious Freedom Report 2017 Slovenia, US Department of State, Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor. Javno vlasništvo Овај чланак користи текст рада који је у јавном власништву.
  18. ^ Freedom House website, Slovenia page, retrieved 2023-08-08

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Mediji vezani za članak Religija u Sloveniji na Vikimedijinoj ostaviŠablon:Slovenia topicsŠablon:Religion in Europe

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Религија_у_Словенији&oldid=27813906”