Skit (streljaštvo)

Za druge upotrebe, pogledajte Skit (višeznačna odrednica).

Skit engl. skeet ili gađanje letećih meta na polukružnoj streljani je kao i trap sportsko gađanje puškom sačmarom na leteće mete u vazduhu na polukružnoj streljani. Za rezliku od trapa kod skita postoje dva fiksna leta mete, a strelac menja streljačka mesta u polukrugu. Mete se izbacuju iz dve kućice — leve više i desne niže — određenim redosledom, a gađaju se sa posebnih mesta na polukrugu. Ove kombinacije daju praktično sve uglove poleta mete koje dolaze u obzir. Za razliku od trapa gde je na svaku pojedinu metu dozvoljeno pucati dva hica, u skitu je dozvoljen samo jedan hitac. Strelac tačno zna smer i putanju leta mete. Meta se posle date komande može se izbaciti sa zadrškom od 3 sekunde. Tek kada je meta izbačena, strelac prinosi pušku ramenu i gađa.

Streljačka disciplina skit (skeet-shooting) uvedena je početkom XX veka u Severnoj Americi, kao izmenjeni raniji oblik gađanja glinenih golubova i ubrzo je postala vrlo popularan sport velikog broja strelaca. Godine 1926. utvrđena su pravila ove discipline, a 1968. je postala olimpijska disciplina.

Skit se gađa na polukružnoj streljani sa 8 streljačkih mesta. Leteće mete izbacuju se iz dve kućice različitih veličina — leve i desne. Kućice nose internacionalni naziv Pul leva, viša i Mark desna, niža. Iz više poleće meta sa visine od 3,05 metara, a iz niže sa visine od 1,07 metara. Na polukrurnoj pisti sa radijusom 19,2 metra rapoređeno je sedam streljačkih mesta u obliku kvadrata čije su stranice 91 centimetar. Mesto broj 8 smešteno je tačno u sredini između obe kućice. Ono ima oblik pravougaonika sa dužom stranom 1,82 metra i kraćom 91 cm. Pravo u produžetku ispred mesta broj 8 na 5,5 metara nalazi se secište putanja letećih meta iz obe kućice. U svakoj kućici nalazi se po jedna mašina. Tačka ukrštanja obe mete nalazi se na visini oko 4,5 metara iznad zemlje. Domet meta je 65—70 metara. Iako je smer i visina meta uvek isti, strelac, menjajući položaje na polukrugu dolazi u različito teške pozicije za gađanje. Gađa se u serijama od po pet strelaca koji jedan za drugim, počinju da gađaju sa streljačkog mesta br 1. Kad svi strelci završe gađanje na tom mestu i to jednu metu iz visoke kućice, jednu iz niske kućice i na po jedan istovremeno ispušten dubl (istorvemeno izbacivanje meta iz obe kućice) odlaze svi zajedno na mesto broj 2.

Tehnika gađanja

U skladu sa pravilima strelac zauzima stav. Puška se drži obema rukama tako da kundak bude priljubljen uz strelčev bok. Čelo kundaka mora da se vidi ispod podlaktice desne ruke. Takmičar mora stajati u granicama streljačkog mesta. Kad je spreman poziva za izbacivanje mete, pri čemu se može služiti bilo kojim pozivom upotrebljivim na trapu, ali je uobičajeno da se koristi internacionalni pozivom pul odnosno mark prema tome iz koje kućice poziova metu. Dubl se dobija na poziv pul, samo što sudija glasno naređuje izbacivanje dubla. Strelcu je dozvoljeno prineti pušku ramenu i gađati tek kad je meta izbačena iz otvora na kućici. Izbacivanje meta reguliše tzv. tajmer (engl. timer).

Pravila

Jadna skit-serija se sastoji od 25 meta po svakom strelcu. Grupa strelaca započinje redosledom imena upisanih u startnu listu, pa strelac sa brojem 1 gađa prvi sa streljačkog mesta 1. Gađa se najpre odlazeća, a zaim dolazeća meta. U dublu važi pravilo da se najpre gađa meta izbačena iz kućice koja je bliža strelcu. Takmičar može promeniti redosled gađanja, ali to mora pre početka prijaviti sudiji. Pri prvom promašaju strelac ponovo gađa sa istog mesta u metu iz iste kućice, a postignuti rezultat se upisuje kao meta 25. To je tzv. opciona meta. U slučaju kad strelac pogodi redom sve 24 mete, bira sam sa kojeg će mesta gađati 25 metu. Na poziciji 8 svi strelci prvo gađaju metu koja dolazi sa visoke kućice, a zatim onu iz male. Dublovi se gađaju sa streljačkih mesta 1, 2, 5 i 7. U kvalifikacijama muškarci gađaju po 5 serija, a žene po tri. Najboljih šest gađaju još jednu dodatnu seriju u finalu. U slučaju jednakog rezultata se vrši raspucavanja, samo u slučaju ako se to dogodilo među prva tri mesta.

Oružje i oprema

Puška za ski strelišta je specijalno konstruisana za za gađanje na kratkim odstojanjima. Za razliku od puške za trap strelišta, cev puške za skit strelišta ima obrnuti čok (levak ka spolja). Time se postiže znatno rasturanje olovnih zrnaca po većoj površini i omogućuje sigurnije gađanje. Ovo rasturanje zrnaca na razdaljini od 25 metara obuhvata krug prečnika 30—40 cm. Municija je posebno napravljena sa najvećim dozvoljenim promerom zrnaca od 2 mm. Težina dozvoljenog olova, kalibar i dužina čaure isti su kao i kod municije za trap. I za ovo gađanje upotrebljavaju se leteće mete kao u trapu. Izrađene su od mase slične asfaltu. Tanjurastog su oblika i moraju prema pravilima biti kontrastne boje u odnosu na okolinu (crna, bela, žuta ili narandžasta). Dimenzije leteće mete takođe su određene pravilima i iznose: promer 11 cm, visina 2,5—2,7 cm. a težina 100—110 g. Leteće mete se punjene specijanim praškom kojim se pogodak jasnije pokazuje publici.

Odeća mora omogućiti lagane i prijatne pokrete. Najčešće se upotrebljavaju streljački prsluci sa podloškom na desnom ramenu koji omogućuje klizanje kundaka pri pucanju. Široki džepovi sa svake strane prsluka služe takmičarima za odlaganje punih noboja. Izrađuju se isti za obe discipline trap i skit. Jedno od pomagala je i streljačka kapa, koja štitri oči od sunca. Tu su i štitnici za uši, koji imaju zadatak zaštiti uši od detonacije pucnja.

Skit na olimpijski igrama

Skit je uveden u program Olimpijskih igara na Igrama 1968. u Meksiko sitiju. Do Olimpijski igara 1992. u Barseloni bilo je dozvoljeno da se u skitu takmiče zajedno muškarci i žene, ali u od Igara 1996. takmičenje u skitu je bio dozvoljeno samo muškarcima, što je donekle kontroverzana odluka, jer je 1992. olimpijski pobednica bila žena, Džang Šan iz Kine. Međutim, žene su i dalje učestvovala na Svetskim prvenstvima u streljaštvu, a od Olimpijskim igrama 2000. u Sidneju skit u ženskoj konkurenciji je uveden kao posebna disciplina.

Trenutni svetski rekordi

Stanje 30. novembar 2012.

Trenutni olimpijski rekordi

Stanje posle Olimpijskih igara 2012. Olimpijska skit pravila su se promenila u 2005. pa su svi pobednici na Igrama u Pekingu postavili olimpijske rekorde.

Trenutni olimpijski rekordi u skitu
Muškarci	Kvalifikacije	123	Vinsent Hankok,  Sjedinjene Američke Države	30. jul 2012.	London, UK
	Finale	148	Vinsent Hankok,  Sjedinjene Američke Države	31. jul 2012.	London, UK
Žene	Kvalifikacije	72	Kimberli Roud,  Sjedinjene Američke Države	29. jul 2012.	London, UK
	Finale	99	Kimberli Roud,  Sjedinjene Američke Države	29. jul 2012.	London, UK

Vidi još

• Trap