Словенска митологија (knjiga)
 | Ovaj članak sadrži tekst koji je napisan kao reklama. |
| Slovenska mitologija | |
|---|---|
 Korice ćiriličnog izdanja | |
| Nastanak | |
| Autor | Nenad Gajić |
| Zemlja |  Srbija |
| Jezik | Srpski |
| Sadržaj | |
| Tema | slovenska mitologija |
| Izdavanje | |
| Izdavanje | 28. jun 2011. |
| Izdavač | Laguna |
| Broj izdanja | 13 (ćir.) + 2 (lat.) |
| Broj stranica | 208 |
| Tip medija | Tvrdi povez |
| Klasifikacija | |
| ISBN ? | 978-86-521-0529-8 |
| Hronologija | |
| Naslednik | Bajka nad bajkama |
| Spoljašnje veze | |
| Veb-sajt | slovenskamitologija |
Slovenska mitologija je ilustrovana knjiga srpskog pisca Nenada Gajića u kojoj on nizom članaka pravi opširni osvrt na mitologiju svih slovenskih naroda, običaje, rituale, mitske predstave, kao i na njihovo poreklo i jezik.[1] Postoji i sajt na kome se u sažetoj formi mogu pročitati osnovni pojmovi koji čine sadržinu ove obimne knjige.[2]
O nastanku dela, koje je za Tanjug „naučna sinteza prezentovana na popularan način”,[3] autor kaže: „Na ideju stvaranja knjige o slovenskoj mitologiji došao sam više slučajno nego namerno, prikupljajući građu za jednu sasvim drugačiju knjigu, koja je otišla u drugi plan jer me je istraživanje slovenske mitologije sasvim zaokupilo”.[4]
Knjiga je više puta u ograničenom obimu predstavljana kroz feljtone u novinama i časopisima, prvi put u dnevnom listu Politika nedugo po objavljivanju.[5]
Povodom obeležavanja deset godina knjige izašle na Vidovdan,[6] izlazi i izdanje štampano latinicom 19. novembra 2021. godine, a postoji i verzija sajta latinicom.[7][8]
Do 2023. objavljeno je ukupno 15 štampanih izdanja knjige. Uprkos popularnosti, naučnici su ovu knjigu oštro kritikovali.[9][10]
Sadržaj[uredi | uredi izvor]
Prvo poglavlje[uredi | uredi izvor]
Na početku, autor upoznaje čitaoce sa poreklom drevnih slovena, počevši sa Protoslovenima i ostalim geografski podeljenim grupama kao što su Istočni Sloveni, Južni Sloveni, Zapadni Sloveni i Lužički Srbi. Navodi istorijske izvore i navode koji spominju Slovene i njihovo naseljavanje Evrope, ali i nedoslednosti uočene u ovim izvorima. Dalje opširno piše o temi slovenskog jezika i pisma i analizira njihov nastanak i upotrebu tokom vekova i pravi paralelu nakon dolaska misionara Ćirila i Metodija i uvođenja glagoljice kao prvog slovenskog pisma, uz citiranje starih izvora koji ostavljaju mogućnost još ranijeg postojanja slovenskog pisma.
Sledeće obrađene teme su religija i običaji, gde se spominje slovenski panteon, ali i hrišćanstvo i stara vera, kao i običaji koji su se praktikovali tokom vekova.
Drugo poglavlje[uredi | uredi izvor]
Sledeće poglavlje govori o božanstvima gde su pobrojana i ilustrovana sva božanstva starih slovena sa detaljnim opisima i narodnim verovanjima vezanim za njih. U poglavlju se spominju i idoli i hramovi i svetilišta i njihov značaj.
Treće poglavlje[uredi | uredi izvor]
Poglavlje nabraja sva mitska mesta i sva neobična narodna verovanja vezana za njih, kao i mitske toponime i božanstva za koja su oni vezani. Spominju se i raj i nav, mesta zagrobnog života i verovanja koja idu uz njih.
Četvrto poglavlje[uredi | uredi izvor]
U četvrtom poglavlju autor piše o magiji i čarobnjaštvu i njihovim sličnostima sa religijom. Pojašnjava pojam magije koju deli na belu i crnu i piše o učenju i postanku čarobnjaka. Dalje detaljno opisuje oblike čarobnjaštva koji su bili zastupljeni, kao i stvari u prirodi i biljke za koje se vezuju neki magijski rituali ili za koje se veruje da imaju neka magijska svojstva.
Peto poglavlje[uredi | uredi izvor]
Peto, ujedno i najobimnije poglavlje azbučnim redom detaljno opisuje i ilustruje sva mitska bića i prikaze koje postoje i koja su zastupljena u staroslovenskim narodnim verovanjima.
Kritike[uredi | uredi izvor]
Istoričar Radivoj Radić se osvrnuo na ovu knjigu i izneo ozbiljne primedbe na nju.[10] Iako je autor u predgovoru knjige naglasio da nije u pitanju naučna studija,[11] ona i dalje obiluje nizom krupnih grešaka. Na primer, autor je naveo da su Vesna i Morana bile božanstva, što se kosi sa opšteprihvaćenim mišljenjem naučnika; pogrešno je nazvao bogove Sventovita i Jarovita, kao i boginju Mokoš, o kojoj je izneo pretpostavke koje nemaju uporišta u istorijskim izvorima.[12] Gajić je naveo i jednu odavno prevaziđenu i opovrgnutu tezu – da je prvo slovensko pismo bukvica koju je sastavio sveti Jeronim – i oslanjao se na falsifikate poput Velesove knjige i srpskih narodnih pesama Miloša Milojevića.[13] Radić je zaključio da je reč o štetnom delu koje će prouzrokovati da njegovi čitaoci steknu pogrešnu i nakaradnu sliku o slovenskoj mitologiji.[14]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Slovenska božanstva
- Spisak slovenskih mitoloških bića
- Slovenska mitologija
- Spisak slovenskih plemena
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Laguna knjige Slovenska mitologija
- ^ Slovenska mitologija (zvanični sajt)
- ^ Tanjug: Razumljiv vodič kroz mitologiju
- ^ Nenad Gajić: Ne poznajemo svoje običaje i verovanja
- ^ Feljton u Politici
- ^ Od Vidovdana do prve top-liste
- ^ Laguna knjige Slovenska mitologija – latinica
- ^ Slovenska mitologija (zvanični sajt) – latinica
- ^ Radenković, Ljubinko; Radić, Radivoj (3. 9. 2011). „Slovenska azbuka Svetog Jeronima i ostale mitske priče”. Politika. Pristupljeno 1. 9. 2023.
- ^ a b Radić, Radivoj (2016). „Gitarista i slovenska mitologija”. Klio se stidi. Beograd: Evoluta. str. 158—166.
- ^ Gajić, Nemanja (2011). Slovenska mitologija (PDF). Beograd: Laguna. str. 13.
- ^ Radić 2016, str. 162—164.
- ^ Radić 2016, str. 160—161.
- ^ Radić 2016, str. 166.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Zvanični sajt Pristupljeno 11.11.2021.
- Zvanični sajt autora knjige Pristupljeno 11.11.2021.
