Srpska pravoslavna crkva Sv. Dimitrija u Laliću
| Srpska pravoslavna crkva Sv. Dimitrija u Laliću | |
|---|---|
 | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Lalić |
| Opština | Odžaci |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1834-1838. |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture Vojvodine |
| www | |
Srpska pravoslavna crkve Sv. Dimitrija u Laliću nalazi se na teritoriji opštine Odžaci, u Laliću, Ulica Lenjinova na broju 50. Srpska pravoslavna crkva Sv. Dimitrija u Laliću, sa pokretnim stvarima u njoj koje su od posebnog kulturnog i istorijskog značaja, utvrđujena je za spomenik kulture 2002. godine.[1]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Srpska pravoslavna crkve Sv. Dimitrija u Laliću je podignuta u periodu 1834-1838. godine.[1]
O zdanju[uredi | uredi izvor]
Kao jednobrodna građevina monumentalnih razmera, sa tornjem i horom na zapadu i polukružnom apsidom na istoku crkva je izgrađena u stilu klasicizma.
Zapadna fasada je naglašena klasicističkom konstrukcijom glavnog portala, koju čine četiri polustuba sa jednostavnim dorskim kapitelima, venac jednostavne obrade iznad ijednospratna kula što ne odgovara spratnosti unutrašnjeg dela. Iznad venca je visoka metalna kapa završena krunom na četiri "noge" i krstom. Fasade su oživljene plitkim pilastrima koji prate unutrašnju podelu prostora na traveje.[1]
Oko 1838. godine nastala je visoka ikonostasna pregrada. Oslikali su je Petar i Pavle Čortanović u periodu od 1862. do 1871. godine. Zidne slike, rad nepoznatih autora, izvedene su krajem 19. i početkom 20. veka. Uticaj romantizma je očigledan, ali podseća i na klasicistički pristup, što je u crkvenom slikarstvu tog vremena bilo pravilo.[1]
Spisak Pokretnih stvari od posebnog značaja[uredi | uredi izvor]
Spisak Pokretnih stvari od posebnog kulturnog i istorijskog značaja koje se nalaze u Srpskoj pravoslavnoj crkvi Sv. Dimitrija u Laliću:[1]
- Sokl
1. Sv. Sava blagosilja Srpčad, ulje na platnu, prečnik 66 cm,
2. Žrtva Avramova, ulje na platnu, 82 x 60 cm,
3. Beg u Egipat, ulje na platnu, 80 x 62 cm,
4. Hristos i Samarjanka, ulje na platnu, 80 x 62 cm,
5. Usekovanje Jovana Preteče, ulje na platnu, 82 x 60 cm,
6. Čudo Sv. Nikole, ulje na platnu, prečnik 66 cm.
- Prestone ikone
1. Sv. Sava, ulje na platnu, 89 x 196 cm,
2. Bogorodica sa Hristom, ulje na platnu, 92 x 197 cm,
3. Sv. Dimitrije, ulje na platnu, 92 x 196 cm,
4. Isus Hristos, ulje na platnu, 92 x 196 cm,
5. Sv. Jovan Preteča, ulje na platnu, 92 x 197 cm,
6. Sv. Nikola, ulje na platnu, 89 x 196 cm.
- Dveri
1. Sv. Georgije (severne), ulje na platnu, 65 x 120 cm,
2. Arhanđel Mihajlo (južne), ulje na platnu, 65 x 120 cm,
3-4. Bogorodica i Arhanđel Gavrilo (carske dveri), ulje na platnu, 53 x 96 cm,
5. Sv. Ana (ispod Bogorodice), ulje na platnu, 46 x 38 cm,
6. Sv. Joakim (ispod arhanđela Gavrila), ulje na platnu, 46 x 38 cm,
7. Tajna večera (iznad carskih dveri), ulje na platnu, 123 x 104 cm,
8. Vavedenje Bogorodice(iznad severnih dveri), ulje na platnu, 65 x 104 cm,
9. Rođenje Bogorodice (iznad južnih dveri), ulje na platnu, 65 x 104 cm.
- II zona
1. Rođenje Hristovo, ulje na platnu, 89 xh 171 cm,
2. Sretenje, ulje na platnu, 92 x 171 cm,
3. Krštenje Hristovo, ulje na platnu, 65 x 171 cm,
4. Vaskrsenje Hristovo, ulje na platnu, 92 x 171 cm,
5. Vaznesenje Hristovo, ulje na platnu, 92 x 171 cm,
6. Silazak Sv. Duha, ulje na platnu, 65 x 171 cm,
7. Preobraženje, ulje na platnu, 92 x 171 cm,
8. Uspenje Bogorodice, ulje na platnu, 89 x 171 cm,
9. Skidanje sa krsta, ulje na drvetu, 92 x 171 cm.
- III zona
1. Molitva o čaši, ulje na drvetu, 65 x 120 cm,
2-15. Apostoli, ulje na drvetu, 44 x 83 cm,
16-17. Bogorodica i Jovan Bogoslov, ulje na drvetu, 44 x 108 cm,
18. Krst sa Raspećem, ulje na drvetu, 58 x 60 cm,
19. Hrist pred Pilatom, ulje na drvetu, 71 x 71 cm,
20. Polazak na Golgotu, ulje na drvetu, 71 x 71 cm,
21. Prvi pad sa krstom, ulje na drvetu, 71 x 71 cm,
22. Nošenje krsta, ulje na drvetu, 71 x 71 cm,
23. Drugi pad - Simon Kirenjanin, ulje na drvetu, 71 x 71 cm,
24. Bičevanje na putu za Golgotu, ulje na drvetu, 71 xh 71 cm,
25. Mesec (sinagoga) pored Raspeća, ulje na drvetu, 71 x 71 cm,
26. Sunce (crkva) pored Raspeća, ulje na drvetu, 71 x 71 cm,
27. Treći pad, ulje na drvetu, 71 x 71 cm,
28. Nošenje krsta, ulje na drvetu, 71 x 71 cm,
30. Hrista dižu stražari, ulje na drvetu, 71 x 71 cm,
31. Skidanje haljina, ulje na drvetu, 71 x 71 cm,
32. Prikivanje za krst, ulje na drvetu, 71 x 71 cm,
33. Polaganje u grob, ulje na drvetu, 71 xh 71 cm.
- Bogorodičin tron
1. Bogorodica sa Hristom, ulje na platnu, 63 x 98 cm,
2. Susret Marije i Jelisavete, ulje na platnu, prečnik 70 cm.
- Arhijerejski tron
1. Sv. Jakov, ulje na platnu, 63 x 108 cm.
Crkva danas[uredi | uredi izvor]
Novembra meseca kada se obeležava Sveti velikomučenik Dimitrije, hram u Laliću, koji je posvećen upravo ovom svetitelju, proslavlja prestoni praznik.[2]
Kao spomenik kulture koje je karakteristično ostvarenje umetnosti s početka četvrte do kraja sedme decenije 19. veka u Vojvodini podleže merama zaštite i očuvanja svog izvornog izgleda spoljašnje arhitekture i enterijera.[1]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ „Odluka o utvrđivanju Srpske pravoslavne crkve Sv. Dimitrija u Laliću za spomenik kulture”. Pravno informativni sistem Republike Srbije. Pristupljeno 27. 11. 2020.
- ^ „Mitrovdan proslavljen u Laliću”. Eparhija Bačka. Pristupljeno 27. 11. 2020.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Spisak značajnih nepokretnih kulturnih dobara u Vojvodini Arhivirano na sajtu Wayback Machine (29. jul 2019)
