Fridrih Loc
Fridrih Loc | |
|---|---|
 Fridrih Loc | |
| Datum rođenja | 12. novembar 1890. |
| Mesto rođenja | Stari Vrbas, Austrougarska |
| Datum smrti | 1980. (89/90 god.) |
| Mesto smrti | Bad Homburg, Zapadna Nemačka |
Fridrih Loc (Stari Vrbas, 12. novembar 1890 — Bad Homburg, 1980) bio je istoričar. Važi za jednog od vodećih istoričara iz zajednice Podunavskih Švaba.[1]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Fridih Loc se rodio u Starom Vrbasu, u porodici ratara Hajnriha Loca i njegove supruge Elizabete, rođene Repert. Potomak je starih kolonističih porodica koje su krajem osamnaestog veka stigle na prostore Vojvodine. Otac mu je bio poreklom iz Vesterfelda, a majka iz Alzasa.[2] Osnovno obrazovanje stekao je u Starom Vrbasu, a učiteljsku školu pohađao je od 1906. do 1910. u gradu Oberšicenu (Pokrajina Burgenland, danas u Austriji). Studirao je od 1916. do 1918. godine na budimpeštanskoj Visokoj školi za učitelje građanskih škola. Prvu službu dobio je u banatskom selu Mramorak, a potom je predavao na Visokoj građanskoj školi u Budimpešti i bio učitelj u Pečuju. Nakon Prvog svetskog rata i stvaranja Kraljevstva SHS radi kao učitelj u Odžacima, Novom Sadu i Novom Vrbasu.
Perfektno je vladao mađarskim, nemačkim i srpskim jezikom.
O porodici Fridriha Loca i njegovom privatnom životu malo se zna. Bio je oženjen tri godine mlađom Matilde Majer sa kojom je imao tri kćerke.
Jedno vreme koristio je pseudonim „Fric Vesterfeld“.
Fridrih Loc je umro je 16. a sahranjen 20. maja 1980. u Bad Homburgu.
Istraživački rad[uredi | uredi izvor]
Dok je radio u Odžacima, predsednik Opštine ga je zamolio da u zimskim mesecima učestvuje u obrazovanju odraslih. Taj kontakt sa starijim generacijama i njihove priče o prošlosti podstakle su ga na proučavanje istorije Podunavskih Nemaca.
Opština Odžaci mu je omogućila prvo putovanje u Beč kako bi se upoznao sa originalnom arhivskom građom o kolonizaciji. U vreme trajanja školske godine radio je kao profesor nemačkog jezika i istorije, a letnji raspust provodio u arhivima Budimpešte, Beča, Kaloče i vredno sakupljao građu za svoju prvu monografiju.[2]Posvetio se proveravanju veoma bitnih podataka: imena, brojeva doseljenih kolonističkih porodica i mesta odakle su one došle, datuma kada su prispele, ispravljajući tako greške koje su se, tokom vremena, odomaćile. Tako je dobijena pouzdana slika o naseljavanju Nemaca na ovim prostorima. Loc je, proučavajući njihovo poreklo, proširio svoje istraživanje i na utvrđivanje njihovih dijalekatskih razlika, običaja, religijske pripadnosti, jer je među njima bilo katolika, protestanata, kalvinista, reformata.
U relativno kratkom periodu Fririh Loc je izdao tri značajne monografije mesta: Odžaka, Novog Vrbasa i Bačkog Dobrog Polja.
U periodu od 1940. do 1942. godine Loc je bio direktor Nemačke Građanske škole u Novom Vrbasu, a od 1942. do 1944. upravitelj Građanske škole u Odžacima.
Po završetku rata i napuštanju Jugoslavije zaposlio se kao profesor Realne gimnazije u Frankfurtu. Nakon odlaska u penziju nastavio je sa naučno istraživačkim radom. Pored brojnih članaka, studija i knjiga o Podunavskim Švabama, napisao je i istoriju mesta u kome se u Nemačkoj nastanio u dvotomnoj monografiji Istorija grada Bad Homburga sa gradskim delovima Kirdorf i Goncenhajm(nem. Geschichte der Stadt Bad Homburg mit den Stadtteilen Kirdorf und Gonzenheim) objavljenoj 1964. godine, koja je doživela i drugo izdanje u tri toma 1972. godine.
Za svoj naučnoistraživački rad dobio je nagradu Ajmanova plaketa i plaketu Adam Miler Gutenbrun.
Glavni izvori Locovog istraživanja su bili arhivi u Budimpešti i Beču. U potrazi za podacima koristio je i arhive u Ulmu, Špejeru, Frankfurtu, Darmštatu, Visbadenu, Regenzburgu, Karlsrueu, Štutgartu, arhiv biskupije u Kaloči, kao i opštinske arhive u manjim mestima gde je koristio mesna akta i matične knjige. Po svom utvrđenom planu sistematski se bavio istorijom kolonističkih naselja. Njegove knjige bile su popularne ne samo na prostoru Bačke nego i van granica Jugoslavije, na prostorima gde je u 18. veku vršena kolonizacija. Prilikom jubilarnih proslava od naseljavanja pojedinih mesta tridesetih godina prošlog veka, njegove knjige poslate su u Mađarsku, Austriju i Nemačku gde se i danas nalaze u mnogim bibliotekama.
Imao je plodnu saradnju sa Istoriskim društvom u Novom Sadu i njegovim čelnicima i članovima, dok su u Glasniku društva objavljivani prevodi njegovih radova.
Loc je objavljivao članke i priloge u listovima i časopisima koji su izlazili u Austriji, Nemačkoj, Mađarskoj i Jugoslaviji.
Obajvljivao je spiskove naseljenika i značajna i zanimljiva dokumenta iz tog perioda. U periodici objavljuje istorije mesta: Crvenka, Karavukovo, Čonoplja, Bački Jarak, Nove Šove, Buljkes, Filipovo, Prigrevica, Bačko Novo Selo, Futog, i druge. Kako je poznato da su Nemci naseljavani i na prostoru Hrvatske i Rumunije obradio je i istorije mesta Osijek, Darda i Temišvar.
Nakon preseljenja u Nemačku, Fridrih Loc je nastavio da se bavi istraživačkim radom na polju istoriografije Podunavskih Švaba i svog zavičaja.
Monografije[uredi | uredi izvor]
Njegovo prvo delo o Odžacima (nem. Aus der Vergangenheit der Gemeinde Odzaci) opisuje opširno i detaljno vreme vladavine carice Marije Terezije na ovim prostorima. Prema mišljenju brojnih istoričara, Locova monografija o Odžacima, iako prvenac, smatra se jednim od njegovih najboljih dela.
U Istoriji Vrbasa, (nem. Novi Vrbas 1785-1935), počev od najstarijih vremena i zapisa koji su se mogli pronaći u arhivskoj građi Državnog arhiva u Budimpešti, Loc oslikava teritoriju Vrbasa pre naseljavanja Nemaca. Kao nastavak iz opšteg istorisjkog konteksta u knjizi o Odžacima gde opisuje Terezijasnko doba, u knjizi o Vrbasu on detaljno opisuje Jozefinsko doba sa akcentom na kolonozaciji Nemaca i nastankom naselja Novi Vrbas.
Sa svojim sunarodnicima, prijateljima i kolegama, Francom Hamom i Mihaelom Lindenšmitom, objavio je istorijat vrbaske Gimnazije. Knjiga je napisana na osnovu sećanja i raspoložive dokumentacije koju su imali u Nemačkoj. Veliku pomoć, može se pretpostaviti, pružio je profesor Lindenšmit koji je bio njen dugogodišnji profesor i direktor.
Godine 1975. objavio jje knjigu Vrbas 1785 − 1975, a neposredan povod je bila 190-ta godišnjica kolonizacije. Knjigu čini izmenjen i dopunjen tekst iz 1935. godine.
Izvori[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Loc, Fridrih (2014). Knjiga o Vrbasu. Čelarevo: Kulturni centar Vrbas, Muzejska zbirka. str. 235. ISBN 978-86-88271-11-0.
