Jerko Ješa Denegri
| Jerko Denegri | |
|---|---|
 Jerko Ješa Denegri | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 5. septembar 1936. |
| Mesto rođenja | Split, Kraljevina Jugoslavija |
Jerko Ješa Denegri (Split, 5. septembar 1936) jugoslovenski i srpski je istoričar umetnosti i likovni kritičar.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Jerko Denegri je diplomirao na Filozofskom fakultetu u Beogradu na grupi za Istoriju umetnosti. Bio je kustos u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu od 1965. do 1991. i redovni profesor na Filozofskom fakultetu u Beogradu od 1991. do 2007. na grupi za Istoriju umetnosti. Napisao je preko 3000 teorijskih tekstova, eseja, kritika o modernoj, savremenoj i aktuelnoj umetnosti u dnevnoj, nedeljnoj i mesečnoj periodici kao i u specijalizovanim časopisima. Autor je velikog broja izložbi jugoslovenskog i srpskog likovnog i vizuelnog stvaralaštva kao i monografija i predgovora kataloga o njihovim najznačajnijim protagonistima. Bio je jugoslovenski komesar na Bijenalu mladih u Parizu, i Bijenalu u Veneciji. Pokrenuo je i bio urednik ili glavni urednik nekoliko stručnih časopisa: Umetnost (Beograd), Arhitektura-urbanizam (Beograd), Moment (Gornji Milanovac-Beograd), Projeka(r)t (Novi Sad) i dr. Najpoznatiji je teoretičar, istoričar i kritičar konceptualne umetnosti u Srbiji i nekadašnjoj Jugoslaviji.
Član je Međunarodnog udruženja umetničkih kritičara AICA.
Knjige (izbor)[uredi | uredi izvor]
- EXAT-51, (koautor), Galerija Nova, Zagreb, 1979
- Apstraktna umjetnost u Hrvatskoj, 2. Logos, Split, 1985
- Pedesete: Teme srpske umetnosti, Svetovi, Novi Sad, 1993
- Fragmenti, Svetovi, Novi Sad, 1994
- Šezdesete: Teme srpske umetnosti, Svetovi, Novi Sad, 1995
- Sedamdesete: Teme srpske umetnosti, Svetovi, Novi Sad, 1996
- Fragmenti postmodernog pluralizma, Beogradska umetnička scena osamdesetih i početka, devedesetih, CICERO, Beograd, 1997
- Osamdesete: Teme srpske umetnosti, Svetovi, Novi Sad, 1997
- Jedna moguća istorija moderne umetnosti, Beograd kao internacionalna umetnička scena 1965-1998, Društvo istoričara umetnosti Srbije, Beograd, 1998
- Devedesete: Teme srpske umetnosti, Svetovi, Novi Sad, 1999
- Umjetnost konstruktivnog pristupa, - EXAT 51 i Nove tendencije, Horetzky, Zagreb, 2000
- Studentski kulturni centar kao umetnička scena, SKC, Beograd, 2003
- Prilozi za drugu liniju - Kronika jednog kritičarskog zalaganja, Horetzky, Zagreb, 2003
- Opstanak umetnosti u vremenu krize, CICERO, Beograd, 2004
- Constructive approach art: EXAT-51 - New Tendencies, Zagreb, 2004
- Sprehodi po slovenski moderni in postmoderni umetnosti, Artes, Koper, Piran, 2004
- Prilozi za drugu liniju 2. Macura, Beograd i Topy, Zagreb, 2005
- Umetnička kritika u drugoj polovini XX veka, Svetovi, Novi Sad, 2006
- Razlozi za drugu liniju - Za novu umetnost sedamdesetih, Sudac, Muzej savremene umetnosti Vojvodine, Novi Sad, 2007
- Evropski konteksti umetnosti XX veka u Vojvodini, (koautor), Muzej savremene umetnosti Vojvodine, Novi Sad, 2008
- Jedna moguća istorija moderne umetnosti (drugo dopunjeno izdanje), Signature, BIGZ i Muzej savremene umetnosti, Beograd, 2008
- Teme srpske umetnosti 1945-1970 - Od socijalističkog realizma do kinetičke umetnosti, Vujičić kolekcija, TOPY, Beograd, 2009
- Radomir Damnjanović Damnjan - Retrospektiva 1965 - 2018, Dela iz Kolekcije Trajković, (Fondacija Kolekcija Trajkopvić) (2018)
- Teme srpske umetnosti - Srpska umetnost 1950 - 2000, treće prošireno i dopunjeno izdanje, "Fondacija Kolekcija Trajković", (Beograd) (2019)
Monografije (izbor)[uredi | uredi izvor]
- Vera Božičković Popović, (koautor), CICERO, Beograd, 1994
- Miodrag B. Protić, (koautor) Clio, Beograd, 2002
- Tomislav Gotovac, Filmski savez Hrvatske, Zagreb, 2003
- Olga Jevrić, Topy i Vojnoizdavački zavod, Beograd, 2005
- Ivan Kožarić, Matica hrvatska, Sisak, 2006
- Marij Pregelj 1957-1967, Artes, Koper, Piran, 2007
- Juraj Dobrović, DAF, Zagreb, 2007
- Ana Bešlić, (ko-autor), Topy, Beograd, 2008
- Aleksandar Srnec, Sudac, Zagreb, 2008
- Herman Gvardjančič, Ljubljana, 2008
- Dean Jokanović Toumin, DAF, Zagreb, 2009
- Radomir Damnjan, Vujičić Kolekcija, Beograd, 2010
Studije (izbor)[uredi | uredi izvor]
- Aspekti i alternative posleratnih pokreta od enformela do siromašne umetnosti, Umetnost, 2, Beograd, 1970, str. 43-52
- Primeri konceptualne umetnosti u Jugoslaviji, (koautor), Muzej savremene umetnosti, Beograd, 1971
- Primjeri konceptualne umjetnosti u Jugoslaviji, Život umjetnosti, 15-16, Zagreb, 1971, str. 147-152
- Lazar Trifunović kao kritičar i istoričar beogradskog enformela, Zbornik Narodnog muzeja, Beograd, 1994, str. 249, 263
- Strategije devedesetih: jedna kritička pozicija, (koautor) Clio, Beograd, 1998, str. 220-226
- Kritika u tekstu i kritika na delu, Treći program Radio Beograda, 145, I/2010, Beograd, 2010, str. 284-292
Priredio (izbor)[uredi | uredi izvor]
Izložbe (izbor)[uredi | uredi izvor]
- Nova umetnost u Srbiji 1970-1980 - pojedinci, grupe, pojave, (koautor), Muzej savremene umetnosti, Beograd, Galerija suvremene umjetnosti, Zagreb, Galerija umetnosti, Priština, 1983
- Umetnost osamdesetih, (koautor), Muzej savremene umetnosti, Beograd, 1983
Nagrade[uredi | uredi izvor]
- 2000. Nagrada za životno delo Nacionalnog centra za fotografiju
- 2010. Nagrada Lazar Trifunović
- 2013. Nagrada Sava Šumanović[1]
- 2021. Nagrada „Sreten Marić”[2]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Beograd, Beta, N1 (2021-03-25). „Urošu Đuriću nagrada "Sava Šumanović"”. N1 (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ Simić, J. (2. 6. 2022). „ŽIVOT POSVEĆEN UMETNOSTI: Nagrada "Sreten Marić" Biblioteke Matice srpske uručena Jerku Ješi Denegriju”. Večernje novosti. Pristupljeno 5. 6. 2022.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Dokumentacija Muzeja savremene umetnosti, Beograd
- Ko je ko u Srbiji, Bibliofon, Beograd, 1991, str. 92
- Art Diary, International, Milano, Italija, 1992, str. 517
- Ko je ko u Srbiji, Bibliofon, Beograd, 1995, str. 103
- Enciklopedija srpskog naroda, Zavod za udžbenike, Beograd, 2008
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
