Badačonjtomaj

Badačonjtomaj mađ. Badacsonytomaj
Ime naselja pisano rovaškim pismom
Grb
Administrativni podaci
Država	Mađarska
Region	Centralna prekodunavska regija
Županija	Vesprem
Srez	Tapolca
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
— 2015.	2.070
— gustina	63,5 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	46° 29′ 00″ S; 17° 18′ 18″ I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Površina	32,71 km2
Badačonjtomaj Badačonjtomaj na karti Mađarske
Poštanski broj	8258
Pozivni broj	(+36) 87
Veb-sajt
www.badacsonytomaj.hu/

Badačonjtomaj (mađ. Badacsonytomaj) grad je u zapadnoj Mađarskoj. Badačonjtomaj je grad u okviru županije Vesprem. Na teritoriji naselja nalazi se planina Badačonj, koju čine i centar Tomaj i naselje Badačonj, kao i naselje Badačonj koje je najvećim delom sastavljeno od objekata za odmor. Badačonjtomaj je status grada dobio 1. jula 2004. godine. Naselje je prvobitno pripadalo županiji Zala od vremena mađarskog kralja Senta Ištvana do reorganizacije županije 1950. godine.

Geografija

Lokacija

Badačonjtomaj se nalazi duž autoputa 71, u zapadnom delu severne obale Balatona, u podnožju planine Badačonj. Veći deo planine Badačonj leži na teritoriji naselja. Administrativnu oblast naselja čine drevni centar sela Tomaji i Badačonjerš, kao i deo naselja Badačonj, koji se uglavnom sastoji od vinograda i vinskih podruma, kuća, restorana i prazničnih zgrada, od kojih je poznata četvrt Vigalmi.

Istorija

Teritorija je bila naseljena već u antičko doba, iskopavanjima su na površinu izašli nalazi naselja iz gvozdenog doba, koji su nalaze na vrhu samog brda, a pronađeni su i ostaci keltskog naselja. Rimljani su ovde definitivno uzgajali grožđe, i tada je bilo mnogo plantaža na strani brda Badačonj.

Pošto nije bilo crkveno imanje, o selu je sačuvano malo zapisa iz srednjeg veka. Davalac imena je bio pečenjez po imenu Tomaj, sin Urkunda, ratnika iz Pesenija, koji je posedovao oblast u vreme Ištvana I. Njegov prvi dokumentovani pomen potiče iz 1313. godine, pisan u oblik Tomaja. U svakom slučaju, ovde je već 1263. godine stajao pustinjački manastir, ovaj podatak ože se naći u svedočanstvu biskupa Vesprema Pala. Za vreme turskog potčinjenja njegovo stanovništvo se smanjilo, a 1550. godine i njegova župa je napuštena, ali je prema izvorima naselje neprekidno naseljeno. I tada su ljudi ovde živeli uglavnom od vinogradarstva i voćarstva i ribolova. Tokom 18. veka postao je popularno odmorište, njegovo vino je postalo popularno, a ovde su jedan za drugim građeni podrumi i vinske kuće. Poznata je planinska knjiga i planinski zakoni grada. Mikloš Serelmej je 1851. izvestio o visokim zidovima manastira Paloš. Godine 1887, kanonik Ivan Adam je posetio i vršio iskopavanja. Njegova studija je objavljena 1888. u Arheološkom pregledu.

Po rođenju građanske Mađarske, u vreme prvih slobodnih opštinskih izbora, u septembru 1990. godine, za prvog gradonačelnika naselja izabran je Kalman Kaloči, koji je tu funkciju obavljao do 2002. godine.

Eksploatacija bazalta završena je 1965. godine, ali su izgled i životinjski svet planine, nažalost, mnogo stradali tokom pola veka rudarenja. Da bi se sprečila dalja šteta, ovo područje je ubrzo proglašeno okrugom zaštite predela.

Naselje, zajedno sa delovima naselja Badačonjorš (ranije Kišorš) i Badacsoni (nekada Hableanj), dobilo je status grada 1. jula 2004. godine.

Stanovništvo

U vreme popisa 2011. 87,3% stanovnika reklo je da su Mađari, a 1,8% Nemci (12,5% se nije izjasnilo).

Verska distribucija je bila sledeća: rimokatolici 60,5%, reformisani 2,2%, luterani 1,2%, nedenominacioni 7,4% (28,1% se nije izjasnilo).

Spoljašnje veze

• Zvanična stranica
• Badačonjtomaj na lap.hu
• Železnička stanica
• Badačonjtomaj – Mapa