Borislav Mihailović
Borislav Mihailović | |
|---|---|
| Datum rođenja | 13. avgust 1899. |
| Mesto rođenja | Gornji Stupanj, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 5. april 1992. (92 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SFRJ |
Borislav Bora Mihailović (Gornji Stupanj, 13. avgust 1899 – Beograd, 5. april 1992) bio je srpski glumac, pisac, reditelj, pozorišni pedagog i jedan od osnivača Kruševačkog pozorišta. Zbog njegovih glumačkih i pregalačkih kvaliteta, u Kruševačkom pozorištu je ustanovljena Nagrada za izuzetan doprinos pozorišnom životu "Bora Mihailović".
Biografija[uredi | uredi izvor]
Obrazovanje[uredi | uredi izvor]
Borisav Bora Mihailović rođen je u učiteljskoj porodici. U Kruševcu je završio osnovnu školu i gimnaziju, a u Beogradu Nemački jezik i književnost na Filozofskom fakultetu.[1] Tokom studija je bio polaznik i Glumačko-baletske škole, u njenoj prvoj klasi od 1921. do 1923. godine zajedno sa čuvenim glumcima: Darom Milošević, Leposavom Petrović, Milanom Ajvazom i Matom Miloševićem.[2]
Glumu je ova klasa učila od Mihaila Isailovića, Pere Dobrinovića (čuvara plamena Alekse Bačvanskog), a Režiju i Psihologiju glume sa praktičnim vežbama od Jurija Ljvoviča Rakitina.[2] Diplome im je potpisao Branislav Nušić, kao član ispitne komisije i načelnik Umetničkog odeljenja pri ministarstvu prosvete.[1]
Gluma i režija - od hobija do profesije[uredi | uredi izvor]
Po završetku studija, Mihailović neko vreme ostaje u Beogradu kao član Drame Narodnog pozorišta. Pošto se povredio prilikom probe za predstavu Maškarate ispod kuplja Ive Vojnovića, biva duže odsutan sa scene, da bi naposletku konačno napustio Beograd i vratio se u Kruševac.
U Kruševcu početkom 1925. godine postaje suplent nemačkog jezika u kruševačkoj gimnaziji i član Figiniog pozorišta.[1] Ovo amatersko pozorište je vodio Dragoslav Vasiljević Figa, svestrani umetnik i kolega – profesor iz gimnazije.[3]
1928—1929. godine radi kao profesor gimnazije u Štipu i postaje član tamošnjeg pozorišta, a 1930—1932. godine je profesor gimnazije u Kotoru i član Bokokotorskog pozorišta.[1]
Borislav Bora Mihailović se krajem 1932. godine za stalno vraća u Kruševac, gde ponovo radi kao profesor gimnazije. Tada pristupa i Sokolskom udruženju gde uporedo postaje član dramske sekcije Sokolsko pozorište. Osnivač ovog pozorišta, Miodrag Nauparac, bio je i njegov rukovodilac. Pored Mihailovića i Nauparca članovi Sokolskog pozorišta bili su još: Leka Bošnjanac, Brana Janković, Buda Pavlović, Brana Špadijer, Ljubica Nikolić i drugi. Ovde je Mihailović pored glumačkog poziva takođe bio reditelj.[1]
Upravo od ove scene razviće se kasnije, 1946. godine, prvo veće, stabilnije i organizovanije profesionalno – Kruševačko pozorište, čiji će upravnik, reditelj i prvak drame biti sam Borislav Bora Mihailović. Iako su počeci nastojanja da se u Kruševcu, gradu sa jedva postojećom teatarskom kulturom, iznedri moderni dramski izraz i studiozna karakterizacija likova čiji je začetnik i pregalac u tom smislu bio čuveni Dragoslav Vasiljević Figa, tek sa Mihailovićevim pozorišnim ustrojstvom, stvoreno je postojano pozorište specifične umetničke autentičnosti.[1]
Mihailović je igrao u oko dve stotine uloga, a na sceni je imao preko četiri hiljade nastupa. Njegove značajnije uloge su:
Mitke (Koštana Bore Stankovića), Toma (Svet Branislava Nušića), Potkolesin (Ženidba Nikolaja Vasiljeviča Gogolja), Jona (Mirni ljudi Irvina Šoa), Harpagon (Molijerov Tvrdica), Argan (Molijerov Uobraženi bolesnik), Prohor (Vasja Železnova Maksima Gorkog), Lomov (Prosidba Antona Pavloviča Čehova), Lengdon (Duboko korenje – Džejms Gou i Arno D’Iso.), Deda (Zasjede Rasima Filipovića), Milija (Seoska učiteljica Svetolika Rankovića), Papa Nasko (Dorćolska posla Ilija Stanojević Čiča), Đorđe ( Dva narednika ili primer prijateljstva Avgust Malard [Auguste Maillard] i D'Abinji [Théodore Baudouin d'Aubigny], Aleksa (Hajduk Stanko Janka Veselinovića), Dulitl (Pigmalion Džordž Bernard Šo), Džon Bartvik (Srebrna kutija Džon Golsvorti), Sorin (Galeb Antona Čehova), Diranden (Čergaški život Anri Mirže i Teodor Barijer) i druge.[1][4]
Pedagoški rad[uredi | uredi izvor]
Mihailović je uopšte bio poznat po okupljanju amatera i otkrivanju talentovanih glumaca sa kojima je kasnije radio. Neki od njih su: Miodrag Petrović Čkalja, Đuza Stojiljković, Bata Paskaljević, Milan Puzić, Olga Stanisavljević, Zorica Stefanović, Sima Krstović, Miroslav Petrović, Milorad Đorgović, Dušan Đorđević Vergović, Boža Savićević, Voja Mirić, Vlada Milosavljević, Taško Načić, Dara Stojiljković, Ljilja Lukić, Vlasta Radovanović, Živko Vukojević i dr.[1]
Dramaturg i reditelj[uredi | uredi izvor]
U ulozi reditelja, iako nije pristajao na improvizaciju, poštovao je intuiciju i umetničku ekspresiju samih glumaca. Nije se bavio teorijom niti izgrađivao postulate uspešne glume, već je dopuštao praksi da iznedri ono najdublje iz samih likova na sceni. U tom smislu je bio reditelj-foršpila.[1]
Mihailović je kao reditelj postavio oko stotinu komada a od toga je najveći broj njegovih režija izveden na kruševačkoj sceni. Neke od njih su:
- Nušićeve komedije: Narodni poslanik, Gospođa ministarka, Protekcija, Dr, Svet, Običan čovek, Pokojnik, Sumnjivo lice.
- Sterijine komedije Pokondirena tikva, Zla žena, Ženidba i udbada, Laža i paralaža, Kir-Janja.
- Sremčeve Pop Ćira i pop Spira, Zona Zamfirova, Ivkova slava.
Ostali domaći komadi:
- Đido (Janko Veselinović i Dragomir Brzak),
- Podvala, Dva cvancika (Milovan Glišić),
- Koštana (Bora Stanković),
- Prst pred nosom (Joža Horvat),
- Voda sa planine (Radomir Plaović i Milan Đoković),
- Izbiračica (Kosta Trifković),
- Zasjede (Rasim Filipović),
- Dorćolska posla (Iilija Čiča Stanojević),
- Snežana i sedam patuljaka (Vojin Đorđević),
- Porodica Blo (Ljubinka Bobić),
- Dva narednika (N. Ćurković),[5]
- Hasanaginica (Milan Ogrizović),
- Stanoje Glavaš (Đura Jakšić),
- Čvor (Petar Petrović Pecija),
- Mećava i Klupko ( Pero Budak),
- Nahod Nenad (Borislav Mihailović) – komad koji je sam napisao.
- Bajka o caru i pastiru (Boško Trifunović).
Od stranih autora režirao je na kruševačkoj sceni, pored ostalih i:
- Ženidbu (Gogolj),
- Tvrdicu i Uobraženog bolesnika (Molijer),
- Vasju Železnovu (Gorki),
- Žita klasaju (Jurij Mokrov),
- Prosidbu i Medveda (Čehov),
- Oluju i Devojku bez miraza (Aleksandar Nikolajevič Ostrovski).[1][4]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ e ž z i „PROZOR SEĆANJA – Velikani kruševačkog glumišta: Bora Mihailović, umetnik i pedagog | RTK”. www.rtk.rs. Pristupljeno 2022-11-09.
- ^ a b Svetozar, Rapajić (2015), English: Monograph - Faculty of Dramatic Arts in Belgrade, 2015 (PDF), Pristupljeno 2022-11-09
- ^ „Kruševac od A do Š: Figa – Dragoslav Vasiljević | RTK”. www.rtk.rs. Pristupljeno 2022-11-09.
- ^ a b „Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-11-09.
- ^ „Sve publikacije - Digitalna BMS”. digital.bms.rs. Pristupljeno 2022-11-09.