Kapela Svete Petke kod Rastušja
| Kapela Svete Petke kod Rastušja | |
|---|---|
 | |
| Osnovni podaci | |
| Jurisdikcija | Eparhija pakračko-slavonska Srpska pravoslavna crkva |
| Osnivač | Lokalni srpski pravoslavni narod |
| Mesto | U šumi, zapadno od sela Rastušja, kod Slavonskog Broda |
| Država | Hrvatska |
Kapela Svete Petke kod Rastušja je srpska pravoslavna bogomolja i pripada slavonskom vladičanstvu. Nalazi se u šumi, zapadno od sela Rastušja, kod Slavonskog Broda.[1]
Generacijama je srpski pravoslavni narod iz bosanske i slavonske posavine, dolazio na ovaj izvor Svete Petke i kod kapelice, na molitvu. U starija vremena se dolazilo i dan ranije, pa bi se tu i noćilo. Glavno okupljanje je ljeti, na praznik tzv. ljetne Svete Petke, 26. jula po julijanskom, odnosno (trenutno) 8. avgusta po gregorijanskom kalendaru. Učitelj Nikola Kaurić (Pavlas) je 1927. (Moji doživljaji) zapisao da se iza brodskih vinogradskih brda u šumskoj ponikvi nalazi vrelo (izvor), prozvano Sv. Petka. K toj Sv. Petki bi svake godine u maju išla školska omladina sa čitavim učiteljskim zborom na tz. majalis. Glavni faktori u praktičnoj obuci toga dana bili bi učitelji zemljo- i onaj prirodopisa. Djeca bi se raštrkala po šumi, tražeći velebija i drugog bilja, koje samo tamo raste. Nakon objeda bi počele razne igre, pjevanje, deklamovanje i ostale zabave. Pri povratku bi koji od brodskih gavana dočekao povorku u svom vinogradu i tamo bi ih bogato počastio.[2]
U ratu devedesetih godina 20. vijeka, pri odlasku pravoslavnog sveštenstva (uglavnom) u Srbiju, Rimokatolika crkva je pokušala ovu kapelu da preotme Srpskoj pravoslavnoj crkvi. Posvetili su je Svetoj Ani i donijeli kip Sv. Ane, kao i u mnogim drugim sličnim slučajevima, kada bi se srpske pravoslavne crkve Svete Petke pretvrale u katoličke crkve Sv. Ane. (Donji Brgat kod Dubrovnika, Šušanj kod Bara...)[3] [4] Po julijanskom kalendaru, pravoslavni slave 26. jula Sv. Paraskevu (Petku), a katolici 26. jula, po gregorijanskom kalendaru, slave Sv. Anu. Katolici su čak organizovali i odlaske vjernika do preimenovane kapelice, na vjerski obred. Povratkom srpskog pravoslavnog sveštenika u Slavonski Brod, pravoslavna tradicija se nastavlja, a kapela je opet pravoslavna i posvećena je Svetoj Petki, kao što je bila i ranije. Stara kapela je oštećena u ratu devedesetih godina 20. vijeka, a prilikom obnavljanja je postavljen tekst na dva pisma, latinici i ćirilici. Tekst isklesan ćirilicom je bio meta vandala i oštećen je. Vandali su 2019. uništavali i pobacali stolove i stolice u bazenčić kod kapelice.[5]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Nakon obnove kapele, postavljen je tekst na dva pisma, latinici i ćirilici. Tekst isklesan ćirilicom je bio meta vandala i oštećen je. -
Srpski pravoslavni vjernici sa svojim sveštenikom, kod kapele Sv. Petke, 8. avgusta 2021.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Crkva Svetog velikomučenika Đorđa u Slavonskom Brodu (1780—1941)
- Crkva Svetog velikomučenika Đorđa u Slavonskom Brodu (1988—1991)
- Crkva Svetog sveštenomučenika Đorđa slavonskog u Slavonskom Brodu
- Pravoslavna kapela svete mučenice Sofije (Slavonski Brod)
- Crkva Svete Trojice u Klokočeviku
- Crkva Rođenje Presvete Bogorodice u Trnjanima
- Crkva Svetog Ilije u Novom Topolju
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Gugl mape, Kapela Sv. Petke kod Rastušja, Slavonski Brod.
- ^ Artuković, Mato (2013). Prilozi za povijest Broda i okolice, knjiga 1., "Moji doživljaji" Nikole Pavlasa. Slavonski Broda: Hrvatski institut za povijest. str. 110.
- ^ Kostić, Vasko (2002). Protivljenje prekrajanju činjenica o Zalivu svetaca, poglavlje: Prekrštavanje crkava svete Petke.
- ^ Župa sv. Ane Brgat.
- ^ Vandali razbili još jednu pravoslavnu svetinju.