Aleksandar Stanković Lala

aleksandar stanković lala
aleksandar stanković lala
	Aleksandar Stanković Lala
Lični podaci
Datum rođenja	12. avgust 1907.
Mesto rođenja	Ravnje, kod Mač. Mitrovice, Kraljevina Srbija
Datum smrti	27. decembar 1941. (34 god.)
Mesto smrti	Bela Reka, kod Šapca, Srbija
Profesija	činovnik
Delovanje
Član KPJ od	1934.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Heroj
Narodni heroj od	27. novembra 1953.

Aleksandar Stanković Lala (Ravnje, kod Mačvanske Mitrovice, 12. avgust 1907 — Bela Reka, kod Šapca, 27. decembar 1941) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 12. avgusta 1907. godine u selu Ravnje, kod Mačvanske Mitrovice.

Po zanimanju je bio činovnik. Godine 1934. je postao član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ), a 1937. godine je zbog svoje revolucionarne aktivnosti bio uhapšen i osuđen na robiju. Posle izlaska iz zatvora, još aktivnije se bavio političkim radom. Po seoskim bibliotekama i čitaonicama, gde su se okupljali seljaci propagirao je politiku KPJ. Organizovao je pomoć političkim zatvorenicima – komunistima. Organizovao je slanje paketa, ali i političkog materijala i informacija. Takođe je obilazio i pomagao porodice zatočenih revolucionara.

Okupacija Kraljevine Jugoslavije, aprila 1941. godine ga je zatekla u Mačvi. Ubrzo posle napada Nemačke na Sovjetski Savez, u selu Glušci je 29. juna prisustvovao partijskoj konferencijia na kojoj je izabran u članstvo Okružnog komiteta KPJ za Šabac. Glavni zadataci svih članova Okružnog komiteta, ali i svih članova KPJ tada su bili – organizovanje ustanka i formiranje Mačvanskog partizanskog odreda.

Ubrzo po formiranju odreda, početkom avgusta je bio postavljen za komandira Četvrte čete, a nedugo potom za političkog komesara Mačvanskog partizanskog bataljona. Istakao se u borbi 10. avgusta 1941. godine u napadu na Bogatić, a zatim sa svojim bataljonom u napadu, početkom septembra, na Mačvansku Mitrovicu, i 21. i 22. septembra godine na Šabac.

U toku borbi za vreme Prve neprijateljske ofanzive, protiv NOP odreda u zapadnoj Srbiji, Lalin bataljon je jedinicama nemačke 342. pešadijske divizije i kolaboracionistima davao otpor na planini Ceru, kod Loznice, Banje Koviljače i Krupnja. U toku tih neravnopravnih borbi, stalno su se povlačili od Šapca do Užica, a najveći broj boraca Podrinjskog (mačvanskog) odreda je poginuo.

Posle pada Užica i gubitka slobodne teritorije u zapadnoj Srbiji, 15. decembra 1941. godine u selu Dragodolu je doneta odluka da se Podrinjski partizanski odred vrati u Mačvu. Zbog jakih neprijateljskih snaga i dobro organizovane kolaboracionističke vlasti, kao i četničkih snaga, odred nije mogao stići na teren Mačve, već je bio razbijen u manje grupe.

Štab odreda je se krajem decembra 1941. godine, našao u selu Bela Reka i tada je doneo odluku da se podeli. U grupi koja je ostala u selu bilo je petoro partizana – komandant odreda Nebojša Jerković, njegov pratilac Moša Srnić, borac Mika Graor, kurir Aleksandar Antić i Lala. U toku noći 27/28. decembra 1941. godine otkrio ih je ljotićevski Dobrovoljački odred. U bezizlaznoj situaciji, opkoljeni nadmoćnijim snagama, da bi sačuvali domaćicu i njeno četvoro dece, rešili su da ne prihvate borbu, a da ih ne bi zarobili, izvršili su samoubistvo.

Mrtve su ih odveli u Šabac, a domaćina kuće Božidara Radojčića, koji je bio u šabačkom logoru, streljali.

Ukazom predsednika FNR Jugoslavije Josipa Broza Tita 27. novembra 1953. proglašen je za narodnog heroja.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.