Ajran

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Ajran
Vrsta jelapiće
Regije ili državaTurska
Deo nacionalne kuhinjeTurska kuhinja
Glavni sastojcijogurt, voda, so
  Mediji: Ajran

Ajran je hladan, slani napitak na bazi jogurta, popularan u zapadnoj Aziji, srednjoj Aziji, južnoj Aziji i istočnoj Evropi. Glavni sastojci su jogurt, voda i so. [1][2][3][4]

Po želji se mogu dodati biljke poput mente. Neke vrste su gazirane.

Priprema[uredi | uredi izvor]

Ajran se služi rashlađen i često kao dodatak mesu sa roštilja ili pirinču,[5] naročito tokom leta.[6] Pravi se mešanjem jogurta sa ohlađenom ili ledenom vodom[7] a ponekad je gaziran ili začinjen mentom.[8][9] Opisivan je kao „razblaženi jogurt“ [10] i „osvežavajuće piće napravljeno mešanjem jogurta sa ledenom vodom“ . [11]

Tradicionalni način pripreme pića među raznim iranskim narodima je direktno od mleka, koristeći meh. To se radi tako što se mleko sipa u meh, obično napravljen od kože jelena ili ovaca, i mućka se satima, ponekad koristeći drvenu konstrukciju da se meh drži vunenim nitima iznad zemlje kako bi se olakšao zadatak.[12][13]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Prema Nevini Halidži, ajran su konzumirali Turci iz Srednje Azije. [10] Turski rečnik Divan lugat at-turk iz oko 1000. godine nove ere, ajran definiše kao „piće napravljeno od mleka“. [14]

Ovo piće od jogurta na persijskom jeziku naziva se do (Doogh).[15][16]i je dugo bilo popularno piće i konzumiralo se u drevnom Iranu.[17] Opisan je u izvoru iz 1886. godine kao hladan napitak od usirenog mleka i vode, začinjen nanom,[18] a njegovo ime (Doogh) potiče od persijske reči za mužu, dooshidan.[8]

Druga slična pića su tan u Jermeniji i lasi u južnoj Aziji. Međutim, oni se mogu razlikovati od doa .[19]

Varijante[uredi | uredi izvor]

Ovom piću se može dodati so, crni biber, osušena nana, ili sok od lajma. Može se dodati i seckani krastavac da bi napitak dobio hrskavu teksturu. Neke vrste doa su gazirane. U Albaniji i drugim balkanskim zemljama, ovo piće se obično služi uz ručak ili večeru, obično uz pirinač i ćufte.

Status turskog nacionalnog pića[uredi | uredi izvor]

Redžep Tajip Erdogan, turski političar koji je bio na funkcijama predsednika i premijera, promovisao je ajran kao nacionalno piće. Govoreći na konferenciji SZO o globalnoj alkoholnoj politici održanoj 2013. godine u Istanbulu, Erdogan je suprotstavio ajran alkoholu, za koji je tvrdio da se tek nedavno pojavio u Turskoj. [20]

Ipak, prodaja ajrana u Turskoj zaostaje za prodajom ostalih bezalkoholnih pića. Prema zajedničkoj izjavi Udruženja proizvođača bezalkoholnih pića iz 2015. godine, Udruženja proizvođača kisele vode i Turske unije proizvođača mleka i izvoznika mleka, potrošnja ajrana tokom Ramazana smanjivala se svake godine u periodu od 2010. do 2015. godine.[21]

Tursko ministarstvo carine i trgovine, pod kontrolom Erdoganove stranke, izreklo je 2015. godine novčanu kaznu od 220.000 turskih lira (približno 70.000 američkih dolara) firmi Čajkur, navodeći da je ajran „uvređen bez razloga“ u jednoj od njihovih reklama za ledeni čaj, u kojoj je reper Džeza repovao da ga ajran uspavljuje. Ministarstvo je zaustavilo reklame Čajkurovog ledenog čaja.[22]

Galerija[uredi | uredi izvor]

  • Ajran poslužen na tradicionalan način u bakarnoj šolji (maşrapa).
    Ajran poslužen na tradicionalan način u bakarnoj šolji (maşrapa).
  • Do sa suvom mentom.
    Do sa suvom mentom.
  • Dju
    Dju
  • Boca gaziranog tana.
    Boca gaziranog tana.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Tamime, A. Y., ur. (2008). Fermented Milks. John Wiley & Sons. str. 124. ISBN 9781405172387. Arhivirano iz originala 2017-01-16. g. Pristupljeno 2016-12-04. 
  2. ^ Jacobson, Sarina; Weiner, Danya (2008). Yogurt: More Than 70 Delicious & Healthy Recipes. Sterling. str. 6. ISBN 978-1402747595. 
  3. ^ Strnadel, Leslie; Erdley, Patrick (2012). Bulgaria. Other Places Travel Guide. Other Places Publishing. str. 58. ISBN 9780982261996. Arhivirano iz originala 2016-12-21. g. Pristupljeno 2016-12-04. 
  4. ^ Nazif Shahrani, M. (2013). The Kirghiz and Wakhi of Afghanistan. University of Washington Press. str. 92—93. ISBN 9780295803784. Arhivirano iz originala 2019-12-12. g. Pristupljeno 2016-12-04. 
  5. ^ „Turkish Buttermilk”. www.kultur.gov.tr. Ministry of Culture and Tourism, Turkey. Arhivirano iz originala 18. 12. 2020. g. Pristupljeno 5. 10. 2013. 
  6. ^ Gina Husamettin (24. 5. 2013). „Ayran – Turkish national beverage”. balkon3.com. Arhivirano iz originala 12. 10. 2013. g. Pristupljeno 5. 10. 2013. 
  7. ^ Davis, P. H. (1956). „Lake Van and Turkish Kurdistan: A Botanical Journey”. The Geographical Journal. 122 (2): 156—165. JSTOR 1790844. doi:10.2307/1790844. 
  8. ^ a b Islamic Republic of Iran (26—29. 1. 2009). Project Document for a Regional Standard for Doogh (CX/NEA 09/5/8) (PDF). Tunis, Tunisia: United Nations. Joint FAO/WHO food standards programme of the FAO/WHO coordinating committee for the Near East. Pristupljeno 26. 6. 2011. 
  9. ^ Yildiz Fatih (2010). Development and Manufacture of Yogurt and Other Functional Dairy Products. CRC Press. str. 10. ISBN 9781420082081. Arhivirano iz originala 2016-12-21. g. Pristupljeno 2016-12-04. 
  10. ^ a b Halici, Nevin (27. 4. 2013). „Turkish Delights”. Gastronomica: The Journal of Critical Food Studies. University of California Press. 1 (1): 92—93. doi:10.1525/gfc.2001.1.1.92. 
  11. ^ Davis, P. H. (1956). „Lake van and Turkish Kurdistan: A Botanical Journey”. The Geographical Journal. 122 (2): 156—165. JSTOR 1790844. doi:10.2307/1790844. 
  12. ^ „آیین مشک زدن ( استان چهار محال بختیاری )”. آپارات - سرویس اشتراک ویدیو. Arhivirano iz originala 2015-11-09. g. Pristupljeno 2020-08-28. 
  13. ^ „تهیه لبنیات مثل ماست، دوغ،روغن، و پنیر روستائی کار ساده ی نیست. - YouTube”. www.youtube.com. Arhivirano iz originala 2020-08-31. g. Pristupljeno 2020-08-28. 
  14. ^ „Ayran”. Etimoloji Türkçe (na jeziku: turski). Telif Hakları. Arhivirano iz originala 4. 3. 2016. g. Pristupljeno 31. 8. 2014. 
  15. ^ Nishinari, Katsuyoshi (2019-12-31). Textural Characteristics of World Foods (na jeziku: engleski). John Wiley & Sons. ISBN 978-1-119-43079-7. Arhivirano iz originala 2020-12-18. g. Pristupljeno 2020-10-31. „Doogh is an Iranian type of traditional fermented dairy-based drinks that is usually produced by mixing set or stirred yogurt and water at the same rate, as well as some aqueous extracts of local herbs, and spices such as thyme.” 
  16. ^ Katz, Sandor Ellix (2016). Wild Fermentation: The Flavor, Nutrition, and Craft of Live-Culture Foods, 2nd Edition (na jeziku: engleski). Chelsea Green Publishing. str. 117. ISBN 978-1-60358-628-3. Arhivirano iz originala 2020-12-18. g. Pristupljeno 2020-10-31. 
  17. ^ Simmons, Shirin (2007). Treasury of Persian Cuisine. Stamford House Publishing. ISBN 978-1-904985-56-3. Arhivirano iz originala 2020-12-18. g. Pristupljeno 2020-10-31. 
  18. ^ Grosart, Alexander (17. 7. 1886). "Soor-doock" and "doogh". The Academy and literature. 30. Blackburn. str. 59. Arhivirano iz originala 18. 12. 2020. g. Pristupljeno 31. 10. 2020. 
  19. ^ Nishinari, Katsuyoshi (2019-12-31). Textural Characteristics of World Foods (na jeziku: engleski). John Wiley & Sons. ISBN 978-1-119-43079-7. Arhivirano iz originala 2020-12-18. g. Pristupljeno 2020-10-31. „Doogh consumption is common in Asian countries (e.g. ayran in Turkey, than in Armenia, lassi in southern Asia). However, they may differ from doogh in dilution ratio, rheological characteristics, fat content, and sensory properties.” 
  20. ^ „PM says Turkey's national drink is doogh, not beer”. Zaman. 27. 4. 2013. Arhivirano iz originala 2015-11-17. g. 
  21. ^ „Turks turn away from 'national drink' despite Erdoğan”. Zaman. 22. 6. 2015. Arhivirano iz originala 2015-11-17. g. 
  22. ^ Çelikkan, Erdinç (9. 11. 2015). „State-owned tea firm fined 220,000 liras for 'insulting ayran' in ads”. Hürriyet. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Ajran na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ајран&oldid=26816684”