Vamošperč
| Vamošperč mađ. Vámospércs | |
|---|---|
 Ulica u Vamošperču | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Mađarska |
| Region | Regija velike severne ravnice |
| Županija | Hajdu-Bihar |
| Srez | Njiradonj |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — | 5.362[1] |
| — gustina | 92,2 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 47° 19′ S; 21° 32′ I / 47.32° S; 21.54° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Površina | 58,2 km2 |
  Vamošperč Vamošperč na karti Mađarske | |
| Poštanski broj | 4287 |
| Pozivni broj | (+36) 52 |
| Veb-sajt | |
| http://www.vamospercs.hu/ | |
Vamošperč (mađ. Vámospércs) grad je u Mađarskoj. Vamošperč je jedan od gradova u okviru županije Hajdu-Bihar.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Vamošperč pokriva površinu od 58,2 km2 (22 sq mi) i ima populaciju od 5362 ljudi (2015).[1]
Vamošperč se nalazi u istočno-severoistočnom delu okruga, blizu granice sa Rumunijom. Nalazi se 20 kilometara istočno od Debrecina, sedišta okruga.
Susedna naselja: selo Njirmartonfalva sa severa, Njiračad sa severoistoka, Njirabranj sa istoka, Bagamer sa jugoistoka, Ujleta sa juga, Debrecin sa zapada i njegovo predgrađe Halap.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Vamošperč je naseljen dugo vremena, prvi put se pojavio u desetinskoj listi Varadske biskupije koja je nastala između 1291–1294 pod imenom Belperč, kao vlasništvo porodice Gutkeledek. Nakon toga naselje je uvek bilo nastanjeno, pa su meštani 1992. godine s pravom proslavili 700 godina svog mesta stanovanja. Prema uverenjima, to je bila carinarnica i pre 1338. godine, pa se posle toga u pisanim izvorima pominje kao „Vamošperš“. Njegovu privilegiju potvrdio je i kralj Matija.
Važna godina u životu naselja je bila 1605. jer je te godine Ištvan Bočkaj poklonio svoj deo imanja u Vamošperču svojim hajdučkim vojnicima, a oko 108 porodica je ovde dobilo parcele. Njegova privilegija trgovišta je više puta potvrđena. Ovde su se često održavali opšti sastanci okruga Hajdu.
Godine 1850. postao je sedište okružnog suda drugog reda, a 1871. godine do njega je stigla železnica, čiji je značaj bio veći u nekadašnjoj teritoriji.
Godine 1876. dogovoreno je ukidanje okruga Hajdu i organizacije okruga Hajdu, što je u slučaju Vamošperča značilo da se, uprkos svojoj 270-godišnjoj istoriji u Hajduvarošu, mora transformisati iz grada sa organizovanim većem u veliku opštinu.
Zbog teritorijalnih promena posle Prvog svetskog rata stavljen je na periferni položaj unutar zemlje, što je uslovilo propadanje naselja. Ni posle Drugog svetskog rata njeno stanje se nije popravljalo, stanovništvo je stalno emigriralo.
U poslednju deceniju ili dve, međutim, bilo je ohrabrujućih znakova, a veliko selo je odigralo centralnu ulogu u životu Ligetalje. Svesni toga, čelnici naselja su 1997. godine podneli zahtev da se proglasi gradom, kako bi poslednji od nekadašnjih gradova Hajdua povratio status grada. Gradsku titulu su dobili 2001. godine.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Godine 2001. 97% stanovništva naselja se izjasnilo kao Mađari, 3% Romi.[2]
Tokom popisa iz 2011. godine, 89,7% stanovnika se izjasnilo kao Mađari, 0,2% kao Bugari, a 6,1% kao Romi (10,3% se nije izjasnilo, zbog dvojnog identiteta, ukupan broj može biti veći od 100%).
Verska distribucija je bila sledeća: rimokatolici 7,2%, kalvinisti 46,9%, grkokatolici 5,2%, nedenominacioni 19,3% (19,9% nije odgovorilo).[3]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Gazetteer of Hungary, 1 January 2015. Hungarian Central Statistical Office. 3 September 2015
- ^ A 2001-es népszámlálás nemzetiségi adatsora
- ^ Vámospércs Helységnévtár
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
Naseljena mesta Hajdu-Bihar županije u Mađarskoj | ||
|---|---|---|
| Gradovi sa županijskim pravima |
|   |
| Gradovi | ||
| Veća naselja | ||
| Sela |
| |
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
