Grb Kragujevca
| Kragujevac | |
|---|---|
 | |
| Verzije | |
 Srednji grb | |
 Mali grb | |
| Detalji | |
| Nosilac |  Grad Kragujevac |
| Usvojen | 17. april 1996. |
| Čelenka | bedemska kruna sa četiri vidljiva grudobrana |
| Držači štita | dva kraguja |
| Moto | Kragujevac |
| Ranije verzije |  |
Grb grada Kragujevca, kao i svi gradski grbovi po standardu srpske gradske heraldike, ima tri nivoa: Mali, Srednji i Veliki.
Na nivou osnovnog — Malog grba — grba opšte primene, koji se kao takav koristi u svim prilikama, heraldičkim sredstvima su predstavljene osnovne istorijsko-geografske reference grada. To je štit sa grbovnom slikom čiji blazon (heraldička definicija grba) glasi: „Na srebrnom polju crna otrgnuta glava vepra, zlatno oružana, crvenog jezika, ranjena u čelo po kosini crvenom strelom; glava štita rascepljena, desno na crvenom srebrni krst između četiri ista takva ocila bridovima okrenutih ka stablu krsta, a levo na crvenom dve unakrst postavljene srebrne topovske cevi ustima naviše“.
Centralno mesto zauzima motiv crne veprove glave ranjene strelom, jedan od najstarijih grbova pripisanih Srbiji, koji se još u Zborniku „Sabor u Konstanci“ 1415. god. javlja kao grb Srpskog carstva i motiv na jednom grbu despota Stefana Lazarevića. Njime Evropa označava teritoriju Srbije, sve do 1804. god. kada postaje popularan među ustanicima (na Karađorđevom i pečatu Praviteljstvujuščeg sovjeta i vojvodskim zastavama), ali od tada kao simbol ne cele već prvenstveno centralne Srbije - Šumadije. Kao takav on je tradicionalno i moralno vlasništvo grada Kragujevca i svih građana koji u njemu žive, a oni su njegov pravi naslednik i Titular.
U glavi (gornjem delu) štita, u heraldički desnom (za posmatrača levom) polju nalazi se srebrni krst između četiri srebrna ocila na crvenom polju - sedam vekova star simbol Srbije i srpskoga naroda, a u ovom slučaju direktna aluzija na Kragujevac kao prestonicu Kneževine u prvoj polovini XIX veka. U heraldički levom (za posmatrača desnom) polju na crvenom su dve unakrst postavljene srebrne topovske cevi kao simbol kragujevačke topolivnice - začetka srpske moderne industrije.
Na nivou službenog - Srednjeg grba - grba administracije tj. gradskih organa uprave, pored štita sa grbovnom slikom javljaju se i heraldičke parafernalije (dodaci, heraldički ukrasi) koji priču Osnovnog grba dopunjuju dodatnim elementima. Zlatna bedemska kruna sa četiri vidljiva merlona (zuba) je teritorijalna oznaka koja heraldički govori da se radi o gradu sa više od 100.000 stanovnika, dok zlatna draguljima ukrašena dijadema heraldički označava da se radi o prestonom ili pak gradu koji je to nekada bio.
Konačno, na nivou ceremonijalnog - Velikog grba - grba najvišeg ranga, koji reprezentuje grad u posebnim i strogo utvrđenim slučajevima i na za to određenim mestima, dodatnim heraldičkim parafernalijama zaokružuje se heraldička priča o jednom gradu.
Kao držači štita pojavljuju se sa obe strane po jedan na uzlet spreman heraldički kraguj (u heraldici - jednoglavi orao prirodne boje) kao direktna asocijacija na mogući toponim grada. Oko vrata na plavoj traci oboma im visi štit i to plav sa otvorenom srebrnom knjigom zlatnog poveza - kod heraldički desnog, odnosno crn sa tri zlatna stuba i preko toga obrnuti srebrni ševron - kod heraldički levog držača. Simbolika knjige je više nego očigledna i govori o znanju, kulturi i obrazovanju i Kragujevcu kao univerzitetskom centru Srbije, dok je u drugom slučaju kombinacijom boja i heraldičkih figura predstavljena velika tragedija (crna boja) u kojoj je stradala i mladost ovog grada (zlatna i srebrna boja - simbol čistote i nevinosti), kao i direktna aluzija obrnutog ševrona (V) i tri heraldičke grede (III) kao oznaka mučeničkog V-3 razreda Gimnazije.
Tu su i stegovi - heraldičke zastave, i to steg Republike Srbije kao nadređene teritorijalne instance - heraldički desno, i steg Grada Kragujevca - heraldički levo. Steg Grada Kragujevca je kvadratan, bele boje, sa predstavom heraldičkog kraguja spremnog na uzlet koji stoji na odsečenoj plodnoj grani hrasta - kultnog drveta Slovena, a posebno Srba, motivu posebno duboke duhovne simbolike. U gornjem heraldički desnom kantonu je ponovljen motiv srebrnog krsta sa četiri srebrna ocila sa podsećanjem na značaj Kragujevca kao centra Srbije i nekadašnje srpske prestonice.
Sveti arhijerejski sinod Srpske pravoslavne crkve dodelio je Skupštini opštine Kragujevac Orden Svetog Save prvog stepena, koji se nalazi u donjem delu grba. Ovaj orden je dodeljen u znak priznanja za sve što je Skupština učinila na otvaranju Bogoslovije Svetog Jovana Zlatousta u Kragujevcu.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Acović, Dragomir M. (1997). „Odlikovanja grada Beograda” (PDF). Godišnjak Muzeja grada Beograda. XLIV: 285—307. Arhivirano iz originala (PDF) 25. 04. 2020. g. Pristupljeno 03. 07. 2016.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- [1] Prezentacija grada Kragujevca]
