Dragoman
| Dragoman bug. Драгоман | |
|---|---|
 Središnji trg u Dragomanu | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Bugarska |
| Oblast | Sofijska oblast |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — | 3.370 (2.007 ) |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 55′ 00″ S; 22° 56′ 00″ I / 42.916667° S; 22.933333° I |
| Aps. visina | 703 m |
| Površina | 34.475 km2 |
  Dragoman Dragoman na karti Bugarske | |
| Veb-sajt | |
| www.dragomanbg.com | |
Dragoman (bug. Драгоман) grad je u Republici Bugarskoj, u krajnje zapadnom delu zemlje, sedište istoimene opštine Dragoman u okviru Sofijske oblasti. Samo ime označava pojam tumač, prevodilac.
Grad Dragoman se nalazi blizu granice sa Srbijom i prvo je veće naselje do posle graničnog prelaza Gradina.
Geografija
[uredi | uredi izvor]Položaj: Dragoman se nalazi u krajnje zapadnom delu Bugarske, blizu granice sa Srbijom — 10 km severozapadno. Od prestonice Sofije grad je udaljen 45 km severozapadno.
Reljef: Oblast Dragomana se nalazi u severnom kraju Sofijskog polja, na oko 700 metara nadmorske visine. Severno od grada izdiže se planina Čepun, južni ogranak Stare Planine. Ispod grada nalazi se prirodni rezervat — Dragomansko blato.
Klima: Zbog znatne nadmorske visine klima u Dragomanu je oštriji oblik konitnentalne klime sa planinskim uticajima.
Vode: Kroz Dragoman protiče samo nekoliko potoka. Grad se nalazi na samoj vododelnici između sliva reka Velike Morave i Iskra.
Istorija
[uredi | uredi izvor]Oblast Dragomana je prvobitno bilo naseljeno Tračanima, a posle njih ovom oblašću vladaju stari Rim i Vizantija. Za vreme Rimljana tu se po Kanicu nalazila trgovačka stanica Meldia.[1] Južni Sloveni ovo područje naseljavaju u 7. veku. Od 9. veka do 1373. godine oblast je bila u sastavu srednjovekovne Bugarske.
Krajem 14. veka oblast Dragomana je pala pod vlast Osmanlija, koji vladaju oblašću 5 vekova.
Prvi put se selo Dragoman pominje početkom 16. veka. Naziv sela označava na turskom jeziku: prevodilac, tumač. To je tada malo selo sa pet kuća i jednim neoženjenim muškarcem, a prihod mu je 1.067 akči. Do sela je sa zapada vodio uski klanac Ježevica (Dragomanski bogaz) sa rečicom Ježevicom, sa još užim putem delom popločanim od kamena. U drugoj polovini 16. veka selo je steklo dorbandžijski status. Tu su putnici i konačili, pre nego bi nastavili dalje putem u prostrano Sofijsko polje. Dragoman[2] je zajedno sa mestima Kalotince i Caribrod bio posed vezira Mehmed paše Sokolovića.[3]
Putopisac luksemburški baron Melhior Belziot je svrativši u mesto 1584. godine jedino konstatovao da tu nema vina. Putopisac poslanik austrijskog cara, Solomon Švajger je tu zatekao decembra 1578. godine samo jednu bednu seosku kolibu sa oborom i stajom.[4]
Evlija Čelebija je putujući po turskom carstvu (oko 1660) naišao na napredno mesto Dragoman. U selu je postojao jedan han za prenoćište, gde je Evlija sa pratnjom prenoćio.[5] Dana 27. juna 1718. godine naišao je putnik Žerard Kornelijus Driš na selo Dragoman koje je bilo razrušeno.
U mestu je pravoslavna crkva Sv. Spasa. Na prestolnoj ploči u oltaru je uklesana godina 1853.
Srpska vlast se 1878. godine prostirala u zapadnoj Bugarskoj do Dragomana, i dotle je pružena srpska telegrafska linija. Uputili su 18. aprila 1878. godine "Izjavu", srpskom knjazu Milanu Obrenoviću, stanovnici Dragomana[6] i još šest sela - Vojsilovci, Veliko Malovo i Malo Malovo, Rajanovci, Godeč i Ropušna. Oni su ogorčeni na bugarske egzarhiste koji deluju po želji tadašnjih bugarskih vladika i podsećaju: "koja dve opštine sastavljaju i koja na granici Sofijskog sandžaka postoje već našem izbaviocu i Gospodaru Milanu M. Obrenoviću, s ostalom svojom braćom iz celog sreza Visokočkog izjavili postojanu vernost i predanost, i ovim putem izjavljujemo i onome kome treba da zna na znanje dajemo, da smo mi Srbi pravi i da ne trpimo niti hoćemo da nam se drugo ime nameće, niti hoćemo s drugim da ubuduće živimo već jedino s braćom našom Srbima iz slobodne Srbije, koje smo i mi članovi..." Izjavu su potpisali stanovnici Dragomana (Srbi sa već bugarizovanim prezimenima): Veselin Minun kmet, Nada Georgov kmet, Cvetan Jovanov, Georgije Krstin, Rista Gulin, Spasa Jovanov, Laka Kolin, Bona Krstin, Kola Pavlov, Đera Paunov, Rista Stankov, Stanko Kolin, Ćora Kolin, Mila Mitin, Bona Đeorgov, Ranko Panin, Nada Panin, Nada Ristin, Lila Đorđov i Paša Tričov.[7]
Godine 1878. grad je međutim postao deo savremene bugarske države. Bilo je to naše granično mesto 1881. godine.[8] Naselje tek u 20. veku postoje središte okupljanja za sela u okolini, sa više javnih ustanova i trgovištem.
Dragoman je postao grad u Bugarskoj 1969. godine. Prethodno 1965. godine u njegov sastav ušli selo Jarlovci i gara Dragoman.
Stanovništvo
[uredi | uredi izvor]Po procenama iz 2007. godine. Dragoman je imao oko 3.400 st. Ogromna većina gradskog stanovništva su etnički Bugari. Ostatak su mahom Romi. Poslednjih decenija grad gubi stanovništvo, ali ne toliko intenzivno, čemu treba zahvaliti blizina prestonice Sofije.
Pretežan veroispovest mesnog stanovništva je pravoslavna.
Galerija
[uredi | uredi izvor]-
Spomenik palim Sovjetskim pilotima u drugom svetskom ratu -
Obližnja planina Čepan -
-
Crkva Svetog arhiepiskopa Stefana -
Crkva Svetog arhiepiskopa Stefana -
Dragomanski muzej -
Dragomanski muzej -
Dragomanski muzej
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Kosta N. Kostić: "Trgovinski centri i drumovi po srpskoj zemlji u srednjem i novom veku", Beograd 1899.
- ^ Mita Rakić: "Iz nove Srbije", Beograd 1987.
- ^ "Zbornik Istorijskog muzeja Srbije", Beograd 1970.
- ^ "Delo", Beograd 1896.
- ^ Evlija Čelebija, Hazim Šabanović: "Putopisi: odlomci o jugoslovenskim zemljama", Sarajevo 1996.
- ^ "Srbija 1878. godine", zbornik dokumenata, Beograd 1978.
- ^ "Srpske novine", Beograd 26. april 1878. godine
- ^ "Otadžbina", Beograd 1881. godine
